Sakarya University Journal of Science

295-300

Authors: Olcay GENÇYILMAZ, Ferhunde ATAY , İdris AKYÜZ

Kadmiyum oksit (CdO) filmleri taban sıcaklığı 300 °C olan cam tabanlar üzerine ultrasonik kimyasal püskürtme tekniği kullanılarak elde edilmiştir ve daha sonra 500 °C’deki hava ortamında tavlanmıştır. CdO filmlerinin bazı fiziksel özellikleri, optik geçirgenlik, soğurma, dört uç metodu ve atomik kuvvet mikroskobu farklı teknikler kullanılarak belirlenmiştir. Ayrıca filmlerin optik, elektrik ve yüzey özellikleri üzerine tavlama işleminin etkisi araştırılmıştır.

307-314

Authors: Mustafa Ahmet Beyazıt OCAKTAN, Ufuk KULA

Gerçek yaşam problemleri genellikle modellenmesi zor ve büyük ölçekli problemlerdir. Bu nedenle bu tür problemlerin klasik optimizasyon yöntemleriyle çözülmeleri çoğu zaman mümkün değildir. Bu makalede yarı Markov karar süreci olarak modellenebilen gerçek yaşam problemlerine yaklaşık optimal çözüm üreten çok katmanlı yapay sinir ağı yaklaşımlı bir ödüllü öğrenme algoritması geliştirilmiştir. Geliştirilen algoritmanın performansı küçük ölçekli sayısal bir örnek üzerinde ölçülmüş ve klasik ödüllü öğrenme algoritmasıyla kıyaslanmıştır. Sayısal denemelerden elde edilen sonuçlara göre, geliştirilen algoritmanın başarısında yapay sinir ağındaki gizli katman sayısı önemli bir etkendir ve uygun gizli katman sayısına sahip yapay sinir ağı yaklaşımlı ödüllü öğrenme algoritmasıyla elde edilen çözümün ortalama maliyeti, klasik ödüllü öğrenme algoritmasıyla elde edilen çözümün ortalama maliyetiyle yaklaşık aynıdır.

321-327

Authors: Ahmet Talat İNAN, Adile Yeşim YAYLA, Emine CERYAN, Tugay ŞİŞMAN, AytaçYILDIZ

EFQM Mükemmellik Modeli, işletmelerin başarıya ulaşmada yararlandıkları bir kalite yaklaşımıdır. EFQM Mükemmellik Modeli, işletmelere mükemmelliği elde etmede yeterliliklerinin ve eksik yönlerinin ne olduğunu belirlemede yardımcı olan bir özdeğerleme aracıdır. Bu çalışmada, EFQM Mükemmellik Modeli temel alınarak, büyük ölçekli bir işletmeye bakım onarım hizmetleri veren bir firmada, liderlik ve süreçler değişkenlerinin, temel performans sonuçlarına etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, firmada, yönetici ve işçileri kapsayan bir anket araştırması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerle, SPSS16.0 istatistik programı kullanılarak; faktör analizi, güvenilirlik analizi, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçları dikkate alınarak, bağımsız değişkenler ile bağımlı değişken arasındaki ilişki değerlendirilmiştir.

337-348

Authors: Faruk YALÇIN, Uğur ARİFOĞLU

Yük altında kademe değiştiren kademe ayarlı transformatörlere ait eşdeğer seri ve şönt admitans değerleri kademe değişimine bağlı olarak değer değiştirirler. Bu durum, bara admitans matrisi yapısını değiştireceğinden, güç akışı çalışmalarında, her kademe değişimi durumunda bara admitans matrisinin yeniden oluşturulmasını zorunlu kılar. Bu çalışmada, kademe ayarlı transformatörlerin kademe değişim etkilerini Jacobian matrise sokan yeni bir yaklaşım önerilmiştir. Önerilen yaklaşım ile, güç akışı çalışmalarında her kademe değişiminden sonra bara admitans matrisinin yeniden oluşturulması zorunluluğu ortadan kaldırılmıştır. Böylece güç akışı algoritmasının yakınsaması hızlandırılmıştır. Literatürde bu amaca yönelik benzer çalışmalar bulunmasına rağmen, bu çalışmalardan farklı olarak önerilen çalışma ile, aynı baraya birden çok ve farklı kombinasyonlarda kademe ayarlı transformatör bağlanması durumunda kademe değişim etkilerinin Jacobian matrise dahil edilmesi sağlanmıştır. Bu amaçla yeni güç denklemleri ve yeni Jacobian matris elemanı hesaplama denklemleri elde edilmiştir. Önerilen yaklaşım IEEE 57 baralı test sistemine uygulanmış ve doğruluğu ispatlanmıştır.

357-362

Authors: Mustafa ÇETİN, Adil BAŞOĞLU, Davut AVCI, Yusuf ATALAY

6-31G(d) temel seti ile yoğunluk fonksiyonu teorisi (B3LYP) ve Hartree-Fock (HF) method kullanılarak geometrik optimizasyon, titreşim spektrumları ve 13C NMR, 1H NMR kimyasal kayma hesaplamaları gerçekleştirilmiştir. Bu metodlar adipik asitin yapısal karakterizasyonunda uygulanmış olan bir araç olarak önerilmiştir, bu nedenle IR ve NMR deneysel verilerin yorumlanmasında faydalı destekler sağlanmıştır. Parametreler hesaplanan ve deneysel 13C NMR, 1H NMR kimyasal kayma değerlerinin ve IR datalarının linear korelasyon grafikleri ilişkilendirilmiştir.

371-379

Authors: İsmail OSMANOĞLU, Deniz TOKAT

Bu makalede ilk olarak esnek çoklu küme kavramı hatırlatılmıştır. Daha sonra esnek çoklu kümeler üzerinde elde ettiğimiz bazı sonuçlar verilmiştir. Ayrıca bu çalışmada esnek çoklu topoloji kavramı tanıtılmış ve esnek çoklu topoloji üzerinde elde ettiğimiz bazı sonuçlar ve esnek çoklu baz kavramı sunulmuştur.

399-405

Authors: Esma Hande ALICI, Gülnur ARABACI

Yaptığımız çalışmada Polifenol oksidaz enzimi Kaldirik (Trachystemon orientalis) bitkisinden ekstrakte edilmiştir ve elde edilen ham enzim ekstraktı analizler için kullanılmıştır. Enzimin 4-metil katekol substratı için optimum pH değeri 5,0, optimum sıcaklık değeri 5 °C ve Km sabiti 4,55 mM olarak bulunmuştur. Metal etkisi sonuçlarına göre Fe+3, Mg+2, Zn+2, Cu+2, Ca+2, K+1 enzimi aktive ederken, Hg+2, Mn+2, Ni+2, Sn+2 ve Na+1 inhibe etmiştir. Ba+2, Al+3 ve Pb+2 metalleri ise enzim üzerinde hem aktivasyon hem inhibisyon etkisi göstermiştir.

427-436

Authors: Tuğba İNAN, Tahsin BAŞARAN

Enerji kayıplarını minimuma indirmeyi ve kullanılan enerjiden maksimum düzeyde faydalanmayı hedefleyen yapı kabuğu sistem arayışı üzerine yapılan araştırmalar mimari söylemde gittikçe önemli bir yer kazanırken, yapı sektöründe çift cidarlı ccidarlı cephe sistemlerinin kullanımı küresel ölçekte yaygınlaşmıştır. Çift cidarlı cephe (ÇCC) sistemleri, dünya üzerinde yaygın bir uygulama alanına sahiptir. Ülkemizde ise bu sistemler henüz yeni ve üzerinde çok fazla uygulama ve araştırma bulunmayan bir konudur. Bu nedenle mimarlar ve mühendisler tarafından bu sistemlerden enerji kazanımları sağlayan tasarım çözümleri araştırılmalıdır.Çift cidarlı cephe sistemlerinin tasarımı birçok mimari tasarım kararına dayanmaktadır. Bu çalışmada, çift cidarlı cephe sistemlerinin enerji performansı üzerinde etkili olan tasarım kararları belirlenerek, kapsamlı bir biçimde irdelenecektir

447-455

Authors: M. Deniz TURAN, Hasan ARSLANOĞLU, H. Soner ALTUNDOĞAN

Bu çalışmada, Küre kalkopirit konsantresinden metallerin amonyum persülfat liçi bir yüksek basınç reaktöründe, cevap yüzey yöntemleri (RSM-Response Surface Methodology) kullanarak incelendi. Merkez kompozit dizayn (CCD-Central Composite Design) yöntemi ile tüm faktöriyel düzen kullanılarak 10 tanesi merkez noktada olmak üzere toplam 86 adet deney tasarlandı. Sonuç üzerindeki etkisi araştırılan parametrelerin tamamı bağımsız değişken olarak tanımlandı. Kalkopirit konsantresinden metallerin ekstraksiyonu üzerine etkisi incelenen parametreler; amonyum persülfat (APS) konsantrasyonu, liç sıcaklığı, karıştırma hızı, sıvı/katı oranı, reaktör doluluk kesri ve liç süresidir. Liç deneyleri 300 ml hacimli bir basınç reaktöründe kesikli olarak gerçekleştirildi. Farklı şartlarda yapılan deneylerden elde edilen veriler ışığında, en yüksek bakırın yanı sıra demirin en düşük miktarda çözeltiye geçtiği deney şartları optimize edildi ve her iki cevap değeri için model denklemi oluşturuldu. Bakır ve demir ekstraksiyonu için elde edilen model denklemlerinin ikinci derece modele uyduğu belirlendi. Optimum liç şartları altında farklı çözüm noktaları belirlendi ve bu çözüm noktalarında yapılan deneyler sonucunda bakırın yaklaşık olarak %55’i çözeltiye alınırken demirin yaklaşık %15’nin çözeltiye alındığı belirlendi.

471-476

Authors: Tarık GÜN, Fatih ÖZAYDIN

Sfero döküm kam milleri yüksek tokluk ve mukavemek özelliklerinden dolayı otomobil sektöründe tercih edilmektedir. Kam millerinin üretiminde kullanılan soğutucular sayesinde yüksek yüzey sertlikleri elde edilmektedir. Bu çalışmada sfero chill olarak üretilen kam millerinin mangan fosfat ile kaplanarak aşınma dayanımına etkileri araştırılmıştır. Kam milleri sfero chill olarak üretilmiş yüzeyleri mangan fosfat ile kaplanmıştır. Kaplama yüzeyleri scaning electron microscope (SEM) ile gözlemlenmiştir. Mangan fosfat kaplamanın kam milleri üzerindeki aşınma dayanımı motor test düzeneğinde 1000rpm de 30 dakika aralıkla çalıştırılarak kam profillerinde meydana gelen değişimler ölçülmüştür. Sonuç olarak fosfat kaplı kamlar kaplamasız kamlara göre 2,8 kat daha az aşınmıştır. Mangan fosfat kaplı sfero chill kam milleri, kaplamasız olan millere göre mangan fosfat kaplamanın yağ tutma özelliğinden dolayı daha az aşındığı bulunmuştur.

161-166

Authors: Talha Enes GÜMÜŞ, Mehmet Ali YALÇIN

Bu çalışmada, STATCOM ve SVC denetleyicilerinin güç sistemi gerilim çökmelerine karşı etkisi incelenmiştir. İncelemeler IEEE 5 baralı sistemde yapılmıştır. Bilgisayar similasyonu için PSAT programı kullanılmıştır. Sürekli güç akışı analizi yöntemi kullanılarak elde edilen PV eğrileri ile STATCOM ve SVC’nin gerilim çökmelerine karşı etkisi incelenmiştir. Benzetim çalışmaları SVC ve STATCOM un sistemin yüklenebilirlik sınırlarını arttırdığı görülmüştür.

173-179

Authors: Hüseyin PEHLİVAN, Engin KESKİNOCAK

Bu çalışmada teneke kutu üretimi yapan bir fabrikada conta kurutma fırını seçimi yapılmıştır. Fabrikanın teneke kutu üretim sürecinde kullanmak için satın almayı düşündüğü conta kurutma fırını türleri olan yatay, dikey ve indüksiyon fırınları arasından işletmenin çıkarlarını en uygun fırın türü belirlenmiştir. Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) tekniği ile fırın seçimi sırasında dikkat edilmesi gereken kriterlerin önem değerleri hesaplanmış ve tercih edilmesi gereken conta kurutma fırını türü belirlenmiştir. Son kısımda, metal ambalaj sektöründe uygulanan bu çalışmadan elde edilen sonuçlar yorumlanmıştır.

189-193

Authors: Kasım SERBEST, Murat ÇİLLİ, Osman ELDOĞAN

Bu çalışmada insan vücudunun ayak, bacak, uyluk, gövde, kol ve ön koldan oluşan 6 katı uzuvlu açık zincir modeli oluşturulmuştur. Uzuvların antropometrik özelliklerinin belirlenmesinde antropometrik modellerden ve bilgisayar yazılımlarından faydalanılmıştır. Eklemlerin konum verilerinin elde edilmesi için üzerine işaretleyiciler yerleştirilen deneğin hareketleri kamera ile izlenmiş ve sayısallaştırma işlemi yapılmıştır. MATLAB (7.6.0) yazılımı kullanılarak eklemlerin açısal yer değiştirmeleri, açısal hızları ve açısal ivmeleri hesaplanmıştır. Elde edilen kinematik veriler SimMechanics (2.7.1) yazılımında oluşturulan ters dinamik modelin tahrikinde kullanılmıştır. Oturulan yerden kalkma hareketinin benzetimi SimMechanics yazılımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. SimMechanics yazılımı ile hesaplanan yer tepki kuvveti, hareket analizi sırasında kuvvet platformuyla ölçülen yer tepki kuvveti ile karşılaştırılmıştır. Sonuçların bir birine çok yakın olduğu görülmüştür. Bu çalışma, gerçek boyutlardaki mekanik sistemlerin dinamik analizleri için geliştirilmiş SimMechanics yazılımının insan hareketi analizlerinde de kullanılabileceğini göstermiştir. Ayrıca, yapılan benzetim işlemi hareketin kinetik davranışlarını açıklamada faydalı olmuştur.

201-205

Authors: Derya İRİÇ, Sedat İRİÇ, Recep KOZAN

Süzdürme çubukları, sac şekillendirme prosesinde ortaya çıkan yırtılma, kırışma ve geri esneme gibi kusurları ortadan kaldırmak veya minimuma indirmek için malzemenin kalıp boşluğuna akışını belirli bölgelerde sac üzerine frenleme (gergi) kuvveti oluşturarak düzenleyen bir tür kontrol mekanizması olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada sac levhanın dişi kalıp ile baskı plakası arasından akışı esnasında farklı batma miktarına sahip süzdürme çubuğu üzerinden geçirilerek elde edilen frenleme kuvveti ölçülmüştür. Elde edilen veriler kullanılarak süzdürme çubuğu batma miktarına bağlı frenleme kuvvetini veren matematiksel bir model geliştirilmiştir. Model sonuçları, deneysel veriler ile ve PAM-STAMP programında yapılan simülasyon sonuçları ile karşılaştırılmış ve oldukça uyumlu olduğu görülmüştür.

217-224

Authors: Betül SÜMER, Mehmet SARIBIYIK

Betonların bazı özeliklerini iyileştirmek için çeşitli mineral katkılar ve lifler katılmaktadır Bunlardan biride silis dumanıdır Betona optimum miktarda silis dumanı eklenmesi hidratasyon ısısını düşürmesi, yüksek hedef dayanımı ve düşük permeabilite sağlaması, alkali silika reaksiyonunu ve sülfat etkisini kontrol altına alması gibi birçok yararlar sağlamaktadır. Silis dumanı katkısı agrega-hamur ara yüzey bölgesini sıkılaştırarak daha boşluksuz ve daha mukavemeti yüksek betonlar elde edilmesini sağlar. Buna karşın silis dumanının işlenebilirliği düşürmesi gibi olumsuz etkileri de vardır. Betondaki optimum silis dumanı miktarı bu etkilerin göreceli değerlerine bağlı olarak belirlenir ve çimento, agrega, akışkanlaştırıcı katkı tip ve miktarları ile bakım koşulları gibi faktörlerden de etkilenir. Polimer liflerden betona katılan ve en iyi sonucu veren ve en yaygın kullanılanı polipropilen liflerdir. Polipropilen lif betonun içinde üç boyutlu bir mikro donatı ağ oluşturarak, betonda doğal olarak varlığı kabullenilen eksiklik ve zaafları azaltıp betonun bazı özelliklerini iyileştirebilirler. Bu çalışmada endüstriyel bir atık malzeme olan silis dumanının saha betonunda kullanımının beton özellikleri üzerine etkileri incelenmiş ve silis dumanının beton üzerindeki olumsuz etkilerini iyileştirmek için polipropilen lif katılarak beton özellikleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır.

231-239

Authors: Mehmet Salih CELLEK, Tahsin ENGİN

Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD) yazılımı olan Fluent ile karmaşık akışlı pompa, fan gibi türbo makinaların performanslarını belirlemek mümkün hale gelmiştir. HAD destekli tasarım maliyeti düşürmekle beraber zamandan da tasarruf sağlar. Bu çalışmada radyal ticari bir çamur pompası çarkının optimizasyonu hedeflenmiştir. Bu amaçla pompa performansını belirleyen en önemli bileşen durumundaki pompa çarkında kanat açısının, kanat uzunluğunun ve ara kanatçığın kullanıldığı 4 farklı çark tasarlanmıştır. Analizler sonucunda her bir çarkın farklı debi aralıklarında pompa performansını etkilediği görülmüştür.

247-255

Authors: Birgül KINALIBALABAN, Günay BEYHAN, Can KARAVUL

Bu çalışma, Gaziantep ili, Şehitkamil ilçesi, Sofalıca Köyü’nde var olduğu düşünülen krom metalik madeninin gravite yöntemiyle yerinin tespiti ve ekonomik bir rezerve sahip olup olmadığını araştırmak amacıyla yapılmıştır. Yaklaşık 189 hektarlık çalışma alanında 220 ölçüm noktası üzerinde gravite ölçüleri alınmıştır. Oluşturulan bouguer gravite haritasından rejyonal ve rezidüel ayrımı yapılarak rezidüel harita üzerinde kaynak oluşturulabilecek muhtemel bölgelerden kesitler alınmıştır. Ters çözüm öncesi uygun başlangıç modelinin seçilebilmesi amacıyla NTG yöntemi yapılmıştır. Alınan kesitler üzerinde yapılan ters çözüm uygulaması sonucu poligon yapısı şeklinde 125 metre ile 450 metre aralığında uzunlukta, 25 metre ile 70 metre aralığında kalınlığında geometrik yapıların varolduğu tespit edilmiştir.

267-270

Authors: Yalçın YILMAZ, Emel AYDIN

Sınır-değer problemlerinin çözümlerinin uzay değişkenine ve zaman göre davranışları Phragmen-Lindelof teoremi ve Saint-Venant prensibi gibi teoriler kullanılarak incelenmektedir. Bu çalışmada p-Laplasyen terim içeren bir hiperbolik denklem için uzay değişkenine göre davranış incelenmiştir. P sabitine bağlı olarak çözümlerin ne şekilde sıfıra gittiği gösterilmiştir.

277-286

Authors: Ferdi DOĞAN, Esra Ayça GÜZELDERE, Özdemir ÇETİN

Son yıllarda bilgisayar alanında yaşanan gelişmeler ışığında, sağlık alanında çokça ihtiyaç duyulan veri işleme uygulamalarında talepler artmıştır. Kalbin ürettiği sinyalin izlenmesi, beyin sinyallerinin takibi, elde edilen verilerin irdelenmesi için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Özellikle bilgisayarların işlem gücünün artmasıyla medikal görüntüler üzerinde analizler yaparak hastalıklara teşhis koymak önem kazanmıştır. Hastalıkların teşhislerini ve hastanın şahsi bilgilerini hasta ile irtibatlandırmak için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu çalışmada, hastaların mahrem bilgilerinin gizli kalması istenen durumlarda, yeni bir veri gizleme/gömme yaklaşımı ortaya konmaktadır. Ayrıca yapılan çalışmada kişisel bilgilerin hafızada büyük alan kaplayarak görüntünün orijinalliğini bozmaması için geliştirilen veri sıkıştırma tekniği de veri gizlemeyle birlikte kullanılmıştır.

291-294

Authors: Büşra KAT, Semra YILMAZER KESKİN

İnvertaz enzimi (β-fruktofuranosidaz, EC 3.2.1.26) sükrozun fruktoz ve glukoza hidrolizini katalizleyen, endüstriyel alanda geniş uygulama alanına sahip, hidrolaz sınıfı enzimlerdendir. Günümüzde birçok enzim saflaştırma tekniği bulunmaktadır. Fakat bu yöntemler genellikle uzun ve çok sayıda işlem basamakları içermektedir. TPP (three-phase partitioning) yöntemi ise tek adımda, kısa işlem sonrası diğer tekniklere yakın oranda saflaştırma gerçekleştirebilmektedir. Endüstriyel proseslerde kullanılan enzim preparatlarının tercih edilmesinde önemli kriterlerden birisi bu preparatların kararlılığıdır. Enzim aktivitesinin zamana bağlı olarak korunmasında termik, mikrobiyal yıkım, pH, kimyasal inaktivasyon gibi faktörler etkilidir. Bu çalışmada kokulu kara üzümden (Vitis labrusca) izole edilen invertaz enziminin TPP yöntemiyle saflaştırılması sonrası termal kararlılığı incelendi. Saflaştırılan enzim 4-50 °C sıcaklık aralığında stabilitesini korudu.

1-8

Authors: Nilüfer Nacar KOÇER, Gizem KURT

Tarım ve hayvancılık sektöründe biyogazdan enerji elde edilmesi, yıllardır gelişmiş ülkelerde başarıyla uygulanmaktadır. Bu uygulamanın ülkemizde ve özellikle Malatya’da da yaygınlaştırılmasına katkı sağlamak üzere, farklı hayvan sayısına bağlı olarak elde edilebilecek biyogaz miktarları, bu çalışma kapsamında tablolar halinde sunulmuştur. Ayrıca Malatya ili için biyokütle potansiyelinden etkin ve yaygın bir şekilde faydalanmak için önerilerde bulunulmuştur. Yapılan çalışmada; Malatya İli’nde bir yılda elde edilen ortalama kuru biyokütle miktarı ve kuru biyokütlenin ortalama ısıl değeri hesaplanmıştır. Sonuçlar Malatya’da ki hayvan gübresinden biyogaz tesisleri kullanılarak yaklaşık olarak 87.645 m3/gün biyogaz üretilebileceğini göstermiştir.

17-26

Authors: Erol ALVER, Ayla DEMİRCİ, Mustafa ÖZCİMDER

Matriks örneklerdeki (biyolojik, çevresel, gıda vb.) madde veya maddelerin kalitatif veya kantitatif tayinlerinde yüksek hassasiyetli analitik cihazlar geliştirilmesine rağmen, analitik cihaz çoğunlukla matriks ortamında tayinde başarısız olmaktadır. Bundan dolayı matriks ortamdan maddenin alınması (saflaştırma) ve deriştirilmesi (zenginleştirme) için genellikle ön işlem uygulanması gerekmektedir. Sıvı-sıvı ekstraksiyon (LLE) örnek hazırlamada yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Son yıllarda sıvı-sıvı ekstraksiyonda kullanılan organik çözücü miktarını minimize eden, sıvı faz mikroekstraksiyon (LPME) yöntemleri geliştirilmiştir. Bu yöntemlerden oyuk (hollow) fiber sıvı faz mikroekstraksiyon (HF–LPME) yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

33-40

Authors: Kadriye ERGÜN, Cemalettin KUBAT, Gültekin ÇAĞIL, Raşit CESUR

Bu çalışmada, metin madenciliği tekniklerinden yararlanılarak bir ürün hakkındaki yorumları otomatik olarak değerlendirip özetlemek için geliştirilmiş bir sistem tanıtılmıştır. İncelenen veriler doğal dilde yazılmış metinler olduğundan öncelikle morfolojik analiz işleminden geçirilmiştir. Metinler içerisinde ürün özelliğini gösteren kelimeler ve pozitif-negatif anlamlı sıfatlar belirlenmiştir. Niteleyen ve nitelenen kelimelerin tespiti için ise Türkçe dilbilgisi kurallarına göre ağaç yapısı oluşturulmuştur. Ağaç yapısı üzerinde Derinlik Öncelikli Arama algoritması kullanan bir yazılım geliştirilmiştir. Yazılımın çalıştırılması sonucunda elde edilen veriler SQL veritabanında depolanmaktadır. Bu verilerden ürünün herhangi bir özelliğine göre sorgulama yapıldığında, o özellik hakkında memnuniyet derecesini ifade eden sayısal bilgiler elde edilerek yorumlanmıştır.

53-60

Authors: Asaf Tolga ÜLGEN, Naci SÜNEL

The macroscopic state equations of Blume-Capel Model were solved by using the concepts of nonlinear dynamics. Negative and positive exchange constant values yield bifurcations of pitchfork and subcritical flip types, respectively. Hence, we obtained bifurcations corresponding to second order phase transitions. The critical values of parameters were calculated from the neutral stability condition and the 3-dimensional phase diagram was plotted.

71-74

Authors: Gonca ALAK, Muhammed ATAMANALP, Esat Mahmut KOCAMAN, Arzu UÇAR

Karboksin tarımsal üretimde sıkça kullanılan bir fungusit olmasına rağmen balıklardaki toksisitesi üzerine yeterli sayıda çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada karboksin gökkuşağı alabalıkları (Oncorhynchus mykiss) antioksidant savunma sistemleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Balıklar 7 gün boyunca bu toksik bileşiğin 3,85 ppm’ lik dozuna maruz bırakılmış ve karaciğerlerden alınan örneklerde antioksidan parametrelerinden glutatyon redüktaz (GR), enzimi ölçümü yapılmıştır. Araştırma bulguları; karboksine maruz bırakılan gökkuşağı alabalıklarının karaciğerlerinde GR aktivitesinin önemli oranda (p< 0.01) artırdığını ve bu türde oksidatif strese neden olduğunu göstermiştir.

85-96

Authors: Ali Akın AKAY, Yakup KAYA, Nizamettin KAHRAMAN

Bu çalışmada, petrol ve doğal gaz hatlarında kullanılan, X60, X65 ve X70 çelikleri, tozaltı ark kaynak yöntemi ile farklı tel (S1 ve S2Mo) ve tozlar (LN761 ve P223) kullanılarak birleştirilmiştir. Kaynaklı birleştirmelere, öncelikle yüzey ve yüzey altı kusurların belirlenebilmesi için tahribatsız muayene yöntemlerinden gözle ve radyografik muayeneye teknikleri uygulanmış, sonrasında kaynaklı bölgede tel-toz-ana malzeme kompozisyonlarını belirlemek için, spektral analiz çalışmaları yapılmıştır. Kaynaklı birleştirmelerin tokluk özelliklerini belirlemek amacıyla, çentik darbe testi yapılmıştır. Ayrıca numuneler üzerinde sertlik ve mikroyapı çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Kaynaklı numuneler üzerinde yapılan gözle ve radyografik muayeneler sonucunda, kaynak bölgesinde herhangi bir kaynak hatasına rastlanılmamıştır. Spektral analiz sonuçlarına göre, kaynak metali kimyasal bileşimi içerisindeki C oranının, ana malzemeden yüksek, ilave metalden daha düşük olduğu belirlenmiştir. Çentik darbe test sonuçlarına göre, S2Mo teli ve P223 tozu ile birleştirilen numuneler, S1 teli ve LN 761 tozu kullanılan birleştirmelere göre daha iyi tokluk dayanımına sahip oldukları görülmüştür. Yapılan sertlik testleri sonucunda, en yüksek sertlik değerleri kaynak metalinden ölçülmüştür. Mikroyapı görüntüleri incelendiğinde, tüm birleştirmelerde, ısı girdisi sabit olduğundan, kaynak metalleri, ITAB’lar ve kaynak ergime sınırına bitişik bölgelerin birbirlerine benzer görüntüler sergilediği belirlenmiştir.

105-111

Authors: Cansu AKBULUT, Nazan Deniz YÖN

Zebra balığı (Danio rerio), kolay üreme kapasitesine ve şeffaf embriyolara sahip olan ve bu yüzden bilimsel çalışmalarda sıkca tercih edilen bir omurgalı modelidir. Bisfenol A günümüzde oldukça fazla üretilen ve plastik yapısında bulunan bir madde olduğu için insanlar da dahil olmak üzere pek çok canlı grubu bu maddeye maruz kalmaktadır. Bisfenol A östrojenik aktiviteye sahiptir ve bu yüzden üremeyi de yakından etkilemektedir. Bu bağlamda çalışmamızda düşük dozlardaki (4 mg/L ve 8 mg/L) Bisfenol A’nın zebra balığı embriyo ve larva gelişimine olan etkisi incelenmiştir.

119-124

Authors: Haydar KÜTÜK, Ahmet Y. TEŞNELİ, N. Berna TEŞNELİ

Bu çalışmada yakın gelecekte yaygınlaşması beklenen WiMax ve benzeri yeni nesil kablosuz haberleşme teknolojisinde kullanılabilecek 3.3 GHz frekanslı mikroşerit anten tasarlanmış ve beş temel besleme yöntemi için bu antenin analizi yapılmıştır. Tasarımda antenin yama boyutları, dielektrik malzeme ve alt tabaka kalınlığı sabit tutularak sadece besleme yöntemleri ve besleme hattı boyutları değiştirilmiştir. Böylece besleme yöntemlerinin performansları karşılaştırılarak geniş bantlı mikroşerit anten tasarımı gerçekleştirilmiştir. Ansoft-HFSS programı kullanılarak antenlerin simülasyonları yapılmış ve bant genişliği %60’lara ulaşan antenler tasarlanmıştır.

131-138

Authors: Şinasi ARSLAN, Mehmet KORKMAZ

Bu çalışmada, dört serbestlik dereceli bir robot kolu için bulanık yapay sinir ağ tabanlı hesaplanan tork kontrolü önerilmiştir. Bu tür dört mafsallı robot kolları çoğunlukla endüstriyel uygulamalarda kullanıldığından yüksek hareket ve hassasiyetlik kabiliyetlerine sahip olup yüksek performanslı olmaları istenir. Bunun yanı sıra yüksek hızda çalışma ve robot kollarına uygulanan dış yükler, robot kontrolünde önemli bir rol oynamaktadır. Bu amaçla, robotun verilen yörüngeleri en iyi şekilde takip edebilmesi için hesaplanan tork yöntemi geliştirilmiş ve bu yöntemin bulanık yapay sinir ağıyla birleşimi olan kontrolörün geri beslemeli kontrolünün iyileştirilmesi sağlanmıştır. Elde edilen simülasyon sonuçları, önerilen kontrol yönteminin oldukça başarılı olduğunu ispatlamıştır.

147-153

Authors: Meryem HUT, Ahmet AYAR

Bu çalışmada, yöresel bir süt tatlısı olan “İncir Uyutması” farklı probiyotik kültür kombinasyonları ve prebiyotik olarak da inülin ilave edilerek üretilmiştir. Üretilen tatlılar 5ºC’ de 20 gün süreyle depolanmış, depolama esnasında fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik özelliklerinde meydana gelen değişiklikler belirlenmiştir. Mikrobiyolojik sayım sonuçlarına göre kültür ilave edilen bütün tatlı örnekleri probiyotik özellik kazanmış ve bu özellikler depolama süresince korunmuştur. Depolama süresince süt tatlılarının kurumadde, serum ayrılması ve viskozitesinde önemli bir değişiklik olmazken, pH’sında ise önemli azalma meydana gelmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; İncir uyutmasına nitelik kazandırmak amacıyla kullanılan probiyotik kültürler, tatlıların fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik özelliklerini olumlu yönde etkilemiştir.