Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

323-329

Authors: Selahattin SAYIL

ÖZET: Bir CMAC nöral devresinin başarısı, öğrenme algoritmasına ve giriş vektörlerin seçimine bağlıdır. CMAC algoritmasını geliştirme konusunda yeterli bir çalışma yapılmamıştır. Oysa, bir algoritmanın zayıf yönleri diğer algoritmanın güçlü yönleriyle birleştirilebilir. Bu makalede önce algoritmaların açıklanması yapılmış olup bunu takiben algoritma özellikleri ve bilgisayar simulasyonları kullanılarak karşılaştırımı yapılmıştır. 'Maksimum Hata Algoritması'nın sonuç olarak en iyi performansı göstermiştir. Geliştirim, önerilen Maksimum Hata Algoritması üzerine olmuş ve önerilen 'Kombine Algoritma' metodu CMAC'in başlangıçta fonksiyonu çok hızlı kavramasını sağlamıştır. Yeni bulunan bu teknikle kontrol sistemlerinde çok büyük öneme sahip olan fonksiyonu hızlı kavrama oranı arttırılabilmektedir. Anahtar Kelimeler: CMAC nöral devresi, CMAC algoritması, Maksimum hata algoritması. ABSTARCT: The performance of a CMAC neural network depends on the training algorithms and the selection of input points. Papers have been published that explain CMAC algorithms but little work has been done to improve existing algorithms. In this paper, the existing algorithms are first explained and then compared using computational results and the algorithm properties. Improvements are made to the recommended Maximum Error Algorithm by using a "Combine Algorithm" approach. In this method, CMAC network is first trained by using Neighborhood Training Algorithm and then trained by Maximum Error Algorithm for fine-tuning of CMAC network. Faster initial convergence is achieved for the recommended Maximum Error Algorithm. This approach may reduce the training time and accelerate the initial learning which is very important in many control applications. Key words: CMAC training, CMAC algorithms, Maximum error algorithm.

337-341

Authors: N. Sinan KÖKSAL, Mehmet UZKUT

ÖZET: ERDEMİR 6114 (SAE 1005) sac malzemesinin optimum biçimlenebilirliğini sağlayan tavlama sıcaklığını bulmak amacıyla çift fazlı bölgede tavlama yapılarak, biçimlendirmenin sıcaklıkla değişimi incelendi. Burada biçimlendirmeye etki eden faktörler; anizotropi faktörü (R), deformasyon sertleşmesi üsteli (n), çökertme derinliği (h), akma sınırı (Re ) ve çekme dayanımı (Rm) değerleri, hadde yönü dikkate alınarak tavlama sıcaklıkları ile değişimleri incelendi. Numunelere homojen yapı sağlamak için, 890 0C sıcaklıkta 30 dakika fırında bekletilip havada soğutularak normalizasyon tavlaması yapıldı. Çift faz bölgesinde 740, 770, 800, 820 ve 850 0 C sıcaklıkta, 30 dakika tutulup, suda su verilerek yapılan tavlama işleminden sonra, numunelere oda sıcaklığında çekme deneyi ve Erichsen çökertme deneyi uygulandı. Numunelerin akma sınırı (Re ), çekme dayanımı (Rm), R, n ve h değerlerinde oluşan değişimler incelendi. Tavlama sıcaklığı 740 ve 770 0 C olan numunelerin, R ve n değerinin aynı anda arttığı, h değerinin de diğer numunelere göre yüksek olduğu, yani bu numunelerin biçimlenebilme özelliğinin diğer numunelere göre daha iyi olduğu görüldü. Anahtar Kelimeler: Çift fazlı çelikler, Biçimlenebilirlik, Derin çekme. ABSTRACT: Formability versus hardening process of ERDEMİR 6114 (SAE 1005) sheet was examined for determining the convenient tempering temperature providing optimum formability. Here, the effects of factors on formability; anisotropy factor (R), deformation hardening exponent (n), stretchability (h), yield point (Re ) and tensile strength (Rm) variation were examined considering drawing direction also. Homogenous structures of test specimens were obtained by normalization tempering such as keeping in furnace at 890 0 C for 30 minutes and cooling in air. Tempering process of the samples were done at dual phase regions at temperatures 740, 770, 800, 820 and 850 0 C for 30 minutes and quenching in water afterwards. After tensile test and Erichsen experiment at room temperature, differences in yield point (Re ), tensile strength (Rm), R, n and h values were observed. As a conclusion, it has been seen that R and n values of the samples tempered at 740 and 770 0 C were increased and h value were higher than the others, so formability characteristics of these samples were better than the other samples. Key words: Dual phase steels, Formability, Deep drawing.

347-357

Authors: Hüdayim BAŞAK, Mahmut GÜLESİN

ÖZET: Bu çalışmada, bilgisayar destekli tasarımda kullanılan bir uzman sistem geliştirilmiştir. Geliştirilen programda, bir unsur tabanlı tasarım programı ile oluşturulan modelde kullanılan unsurlar, uzman sistem modülü ile yorumlanmakta ve belirlenen kurallara göre uygunlukları tespit edildikten sonra parça modellenmesinde kullanılmaktadır. Bu program, özellikle imalat aşamalarını bilmeyen veya çok az bilen kullanıcılar için bilgilendirme ve yönlendirme işlevini yerine getirmektedir. Geliştirilen program, modelleme esnasında yapılan tasarım hataları için kullanıcıyı uyarmaktadır. Anahtar Kelimeler: Bilgisayar destekli tasarım, Uzman sistemler. ABSTARCT: In this work, an expert system used in computer aided design has been developed. In the developed program, the features which are used in the models prepared by a feature based design program are evaluated by the expert system module and are used in part modeling after determining of their compatibilty according to the rules. This program, particulary for those who do not know or know very little manufacturing stages, accomplishes the duty of informing and directing them. The program developed warns the user for design mistakes made during modeling. Key words: Computer aided design, Expert systems.

367-372

Authors: Ensar OĞUZ, Zeynep ÇELİK

ÖZET: Ozon, hem endüstriyel hem de sentetik kimyada kullanılmaktadır. Bu nedenle birçok araştırmacı tarafından ozon’un organik kimyası ile ilişkili makaleler yayınlanmıştır. Ayrıca, onun hava ve su kirliliği problemlerindeki rolü bugün oldukça önemlidir. Ozon araştırmalarının bir sonucu olarak, ozonun endüstriyel, evsel ve içme suyu arıtımında gelecek için umut olacağı açıktır. Yüksek oksidasyon maddesi olan ozon atıksulardan toksik ve kirletici maddeleri uzaklaştırmak için kullanılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Ozon oksidasyonu, Ozon teknolojisi, Ozon ile dezenfeksiyon. ABSTRACT: Ozone, has been used in both industrial and synthetic chemistry. From this point of view, ozone-organic chemistry related papaers have been published by many researcher. Forthermore; its role in air and water pollution problems is more important today. As a result of ozone researches, it is clear that ozone is to be the brightest expection for future in industrial, domestic, and driking water treatment. Ozone, a high grade oxidation matter, has been used for removing the pollutants and toxic materials from waste waters. Key words: Ozone oxidation, Ozone technology, Disinfection with ozone.

381-387

Authors: Mehmet Emin YÜKSEKKAYA

ÖZET: Atkı örmeciliği esnasında oluşan uçuntu yıllarca pekçok kişinin ilgisini çekmiştir. Örme esnasında lifin bütün özellikleri yanında lif uzunluğu uçuntu miktarı üzerinde en fazla etkiye sahiptir. Sentetik lifler ile karışım ortalama lif uzunluğunu arttırdığı için uçuntu miktarında azalmaya sebebiyet verirler. Ayrıca iplikteki nem miktarı, örgü uzunluğu, ipliğin besleme hızı ve gerilmesi ile ipliğin sarılı olduğu bobinin konikliği ucuntu miktarı üzerinde büyük etkiye sahiptir. Uçuntu miktarının önceden tahmin edilmesi üzerine herhangi bir çalışma olmamasına rağmen lif ve iplik özellikleri örme parametreleri ile birlikte kullanılarak, örme esnasındaki uçuntu miktarı tahmin edilebilir. Anahtar Kelimeler: Uçuntu oluşumu, Atkı örmeciliği, İplik tüylülüğü, Uçuntu tahmini. ABSTRACT: The study of fly generation during weft knitting has attracted the attention of many workers for decades.Among all fiber properties, the fiber length has the greatest effect on the amount of fly generated during knitting. Blending with a synthetic fiber type also reduces the fly generation due to an increase in the fiber mean length. Additionally, yarn moisture content, stitch length, yarn speed and input tension, and package conicity have a significant effect on the fly generation. Although there is no listed literature for fly prediction techniques, fiber and yarn properties, along with knitting parameters, can be used for fiberfly prediction during knitting. Key words: Fly generation, Weft knitting, Yarn hairiness, Fly prediction.

395-399

Authors: Mehmet BİLGİN, İ. Metin HASDEMİR, İsmail İNCİ

ÖZET: Bu çalışmada, Malik asidin sulu çözeltilerden, kimyasal ismi trikapril metil amonyum klorür olan Aliquat-336 ile ekstraksiyonuna farklı kimyasal yapıdaki seyrelticilerin etkisi incelenmiştir. Çalışmada kullanılan seyrelticiler Heptan, Toluen, Kerosen, Siklohekzan ve Metilizobutilketon (MIBK)’dur. Bu çözücülerin yanı sıra MIBK+Heptan’ın hacmen 1:1 oranındaki karışımı da kullanılarak ekstraksiyon üzerine etkisi incelenmiştir. Ekstraksiyon işlemleri oda sıcaklığında ve bir çalkalayıcı yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Elde edilen deneysel sonuçlardan yararlanılarak dağılma katsayıları ve yükleme değerleri hesaplanmış, sonuçlar tablolar ve grafikler halinde sunularak karşılaştırılmıştır. Kullanılan seyrelticiler içerisinde en iyi sonucu MIBK'un verdiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Ekstraksiyon, Malik asit, Aliquat-336, Yükleme değeri, Dağılma katsayısı. ABSTRACT: In this study, the effect of diluents in different structures on the extraction of malic acid from aqueous solutions with Aliquat-336, named chemically as tricapril metyl ammonium chloride, was investigated. Diluting solvents used in experiments are heptane, toluene, kerosene, cyclohexane and methyl isobuthyl ketone (MIBK). Furthermore, the effect of MIBK+Heptan mixture in 1:1 volume ratio on the extraction was investigated also. The extraction was performed at room temperature by means of a shaker. The distribution coefficients and loading factors were calculated from the experimentally determined results, presented as tables and graphics, and compared with each other. Among the diluents used in this study, the best results were obtained with MIBK. Key words: Extraction, Malic acid, Aliquat-336, Loading factor, Distribution coefficient.

409-413

Authors: Erol İNCE

ÖZET: The diaphragm cell method technique was used to determine the diffusion coefficients of selected binary systems (Cyclopentanol-Acetic acid, Cyclohexanol-Acetic acid and Methylcyclohexanol-Acetic acid). The technique was chosen because of simplicity and accuracy. The stirring rate was 60 rpm. The diaphragm cell was calibrated at 298.15 K by diffusing of 0.1 N KCl solution into distilled water. The experimental diaphragm cell constant (ß) was found 0.09293 cm -2 . The temperature of water bath was controlled by a contact thermometer with an accuracy of ± 0.1 °C. The obtained experimental diffusion coefficients for Cyclopentanol-Acetic acid, Cyclohexanol-Acetic acid and Methylcyclohexanol - Acetic acid binary systems were 2.40 x 10 -5 cm 2 /s, 1.16 x 10 -5 cm 2 /s, 3.97 x 10 -5 cm 2 /s, respectively. Furthermore, diffusion coefficients have been estimated by the theoretical methods of Wilke - Chang and Scheibel equations and compared with the experimental results. Key words: Diffusion coefficient, Diaphragm cell technique, Acetic acid, Cyclic alcohols. ABSTRACT: The diaphragm cell method technique was used to determine the diffusion coefficients of selected binary systems (Cyclopentanol-Acetic acid, Cyclohexanol-Acetic acid and Methylcyclohexanol-Acetic acid). The technique was chosen because of simplicity and accuracy. The stirring rate was 60 rpm. The diaphragm cell was calibrated at 298.15 K by diffusing of 0.1 N KCl solution into distilled water. The experimental diaphragm cell constant (ß) was found 0.09293 cm -2 . The temperature of water bath was controlled by a contact thermometer with an accuracy of ± 0.1 °C. The obtained experimental diffusion coefficients for Cyclopentanol-Acetic acid, Cyclohexanol-Acetic acid and Methylcyclohexanol - Acetic acid binary systems were 2.40 x 10 -5 cm 2 /s, 1.16 x 10 -5 cm 2 /s, 3.97 x 10 -5 cm 2 /s, respectively. Furthermore, diffusion coefficients have been estimated by the theoretical methods of Wilke - Chang and Scheibel equations and compared with the experimental results. Key words: Diffusion coefficient, Diaphragm cell technique, Acetic acid, Cyclic alcohols.

421-425

Authors: Önder YÜCEL

ÖZET: Konfeksiyon sektöründe görülen otomasyon çalışmaları bu sektördeki insan etkinliğinin önemini değiştirememiştir. Bu özelliğinden dolayı üretimde aktif olarak çalışan kişilerin yapılan işlerin türüne göre dengeli iş yükleri ile donatılması büyük önem taşımaktadır. Bu durum işgücünden daha etkin yararlanmak ve üretim kalitesini belirli standartlarda tutabilmek içinde bir zorunluluktur. Bu çalışmada farklı iş yüklerinin dikim hata oranlarına olan etkilerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Gömlek üretim hattında çalışan kişilere dört farklı iş yüklemesi yapılmış ve elde edilen çıktılardaki dikim hataları tespit edilmiştir. Ayrıca dikim hatalarının oransal değerleri tek tek bulunarak karşılaştırılmaları yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Dikim hatası, İş yükleme, Gömlek üretimi. ABSTRACT: Human efficiency is of big importance in the clothing industry. So as to provide high quality and productivity stabilized work –loading must be given to the workers that work in the cloth production lines. In addition to it, the kind of work must be paid attention in the studies to be done on stabilized work-loading. The aim of this study is to determine the effects of different work-loading to the seam fault rates. For this purpose, four different work-loading had been applied to the workers and determined seam faults on the clothes had been recorded. As a result of this study, seam fault rates in the different work-loading had been evaluated. Key words: Seam fault, Work-loading, Shirt production.