FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi

1-12

Authors: Gönül Güreşsever CANTAY

Fatih Külliyesi, Cami ekseninde paralel eksenlere göre planlanmış bir eğitim-öğretim sitesi olup, dönemi içinde site-üniversiter kuruluşuyla önemlidir. Eğitim-öğretim bütünlüğü içinde tıp eğitim-öğretim ön plana çıkmakta, bunun uygulama yeri olan darüşşifa yapısı ise külliye bütünlüğünde önemli olmaktadır. Zaman içindeki ihmaller nedeniyle günümüze ulaşamayan darüşşifa yapısı, öncelikle tıp tarihçilerinin ve mimarların konusu olmuş, günümüze birçok yayın ulaşmıştır. Bu çalışma içeriğinde ise yeni belge ve çizimler beraberinde kaynakların ve 19.yüzyıl başlarından rölöve, restorasyon ve keşif (rapor) adıyla tanınan belgelerin tanzimi, tanıtımı ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Fatih Complex had been planned within parallel axises in the center line of mosque, as an education and training site, and important for its period as an university site. The medical education had been prominent within the integrity of education and training and the hospital structure as the application space of this education had been important within the integrity of this complex, as well. The hospital complex could not reach the present day regarding the neglects during history. It has been a study case, primarily for medical historians and architects, and many publications about it have reached the day. Within the content of this study, 19th century dated building survey, restoration and budget estimate reports have been regulated, presented and evaluated.by the new documents and drawings.

27-42

Authors: Murat KARA

Gerçek şiirin öldüğüne dair bazı tartışmaların yapıldığı bir dönemde kaleme alınan Ebrû Şiirleri, Türk edebiyatında yepyeni bir damarı keşfetmiştir: Ebrûzen nazarıyla şiirler yazmak. İşte bu yazı Hasan Akay’ın Ebrû Şiirleri adlı kitabında bulunan dikkat çekici metinlerden birisi olan “Gecenin Ebrûzeni” adlı şiiri ”yeniden okuma” çalışmasıdır. Bu çalışmada merkeze alınan sadece metin değildir. En az metin kadar yazarın, okurun, içinde yaşanılan hayatın hatta dost ufuklarda seyahat eden başka metinlerin de söz hakkı vardır. Şiirin gerçek değerinin ve anlamının ortaya çıkarılması adına bu bir zorunluluktur. At a time when some discussions were performed about the fact that the actual poetry had died, emerging Ebru Poems discovered a totally new streak in Turkish literature: Writing poems with regard to Ebruzen. This study is about “re-reading” the poem called as “Gecenin Ebruzeni” (The Marble Artist of the Night), which is one of the most valuable text found in Hasan Akay’s book, Ebru Şiirleri. In this study, it is not only the text taken to the centre. At least the text author, the reader, the life in which it is lived, even other texts wandering in friendly horizons are entitled to have a say on this issue. It is a necessity that the true value and meaning of the poem be uncovered.

53-70

Authors: Mahmud MISRİ

İlmî emanet, telakkî ve edâ yönünden ahlaki kriterlere uymayı kendine prensip edinmiş rabbânî bir alimin en bâriz sıfatlarından birisidir. Telakkîde ilmi fazilet ehlinden almak ve ilmin tahsilinde metot takibi elzemdir. Yine telakkî âdâplarına uymak ve metni yorumlamakta güvenilirlik de vazgeçilmez prensiplerdendir. Bilginin aktarılmasında liyakat, ana kaynağın gösterilmesi, ilmî alıntı kurallarına riayet, muhatabın durumunun dikkate alınması ve ifade güzelliği gibi ilkeler ilmî çalışmaların olmazsa olmaz şartlarındandır. The reliability may be the most prominent characteristic of the religious scholar who abides by the moral principles in both reception and performance. So, it’s a must that the reception is received from the people of favor, along with committing to the reception disciplines, and the reliability in understanding; on the other hand, it’s a must that the capability is available in performance, in addition to ascribing to references, the trustworthiness in transmission, taking into account the state of the recipient, and the good formulation.

91-109

Authors: Muammer ÖZTÜRK

Sloganlar, seçim yarışlarında hedef kitle olan seçmenin dikkatini çekerek onları ikna etme yönüyle siyasi partilerin etkili siyasal iletişim araçlarıdır. Sloganlar, seçim süreçlerinde açık hava ilanları (bill-board) ve bez afişler yoluyla seçmen kitlesine doğrudan erişim imkânı sunmaktadır. Bu makale, halkın hissiyatına tercüman olabilen sloganların seçmenin ikna edilmesindeki başarı şansının daha yüksek olduğu tezini işlemektedir. Halkın hissiyatına tercüman olabilme kabiliyeti, bu makalede esas alınan üç boyutlu analiz çerçevesinin adıdır. Halkın hissiyatına tercüman olabilen sloganlar, kelime seçimi ve mesaj yükü yönüyle genel halk kitlesinde bir karşılığa denk gelebilen mesajlardır. Sloganlarda özlü, yalın ve çarpıcı kelimelerin seçilmesiyle genel halkta karşılık bulan bir dil düzeyinin tutturulması, birinci boyutu oluşturmaktadır. İkinci boyut ise halkta karşılığı olan dil ile ifade edilen mesajın yine halkta karşılığı olan bir meseleyi resmetmesi ve üçüncü boyut olarak da ona bir çözüm sunması durumudur. Makaledeki bu analiz çerçevesi, 30 Mart 2014 Mahalli İdareler Genel Seçimleri sürecinde üç büyük siyasi partinin (Adalet ve Kalkınma Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi) kullandığı slogan örneklerine tatbik edilmiştir. Electoral slogans are among the effective medium of political communication which serve to attract the attention of voters and persuade them. Slogans used on billboards and cloths banners facilitate direct access to masses of voters. This article centres on the thesis that slogans which manage to articulate voters’ feelings can get a chance of having relatively higher scores in persuading the voters. This article accordingly proposes an analysis framework with the title of “articulating voters’ feelings” which is based on three aspects. The slogans articulating the voters’ feelings refer to the ones which manage to correspond to a meaning in public language through their choice of words and the load of message. The first aspect refers to the condition which is attained through the use of brief, clear and striking words in slogans which correspond to a meaning in the language of general public. The slogans designed to illustrate a common problem through the use of a wording meaningful in people’s language manage to have a content of the second aspect. Slogans which also propose a solution to the addressed problems satisfy the third aspect. The analysis framework proposed in the article was employed to several slogans used on billboards and cloth banners by the three main Turkish political parties, namely Justice and Development Party (AKP), Republican People’s Party (CHP) and Nationalist Movement Party (MHP), during their campaigns of 2014 Turkish Local Elections.

141-156

Authors: Büşra SÜRGİT

1929 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Adalet Ağaoğlu, modern Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden biridir. “Dar Zamanlar” üçlemesinin ilk romanı olan Ölmeye Yatmak, otuz yıllık bir zaman dilimi içinde Cumhuriyet aydınlarının yaşadığı kimlik bunalımlarını çok çarpıcı bir biçimde yansıtması dolayısıyla Ağaoğlu külliyatı içinde özel bir yer sahibidir. Aynı eserde, başta Aysel olmak üzere birçok roman kişisinin çocukluk ve ilk gençlik yıllarıyla ilintili olarak tasvir edilen ilkokul ile burada çalışan Dündar Öğretmen bağlamında Cumhuriyet’in ilanından sonra yürürlüğe konulan eğitim politikaları da eleştiri süzgecinden geçirilmiştir. Bu çalışmada, yazarın, 1930’lu ve 1940’lı yıllarda Türkiye’de yaşanan eğitim tablosunu nasıl yansıttığı üzerinde derinleşilecektir. Adalet Agaoglu who was born in 1929 in İstanbul, is one of the leading authors of modern Turkish literature. Ölmeye Yatmak, the first novel of “Dar Zamanlar” trilogy, has a special significance in Agaoglu’s collected works, because it portrays the identity crisis of Republic intellectuals strikingly, in a thirty-years time period. In the same literary work, educational politics introduced after the proclamation of the Republic are criticised relevant with childhood and puberty years of many characters primarily Aysel’s, concerned with the elementary school and Teacher Dündar. In this article, it will be analyzed how the author reflects the landscape of education system which was experienced in Turkey in 1930s and 1940s.

181-199

Authors: Arkun TATAR, Tezan BİLDİK, Gaye SALTUKOĞLU, Münevver Güler DİNÇEL

Bu çalışmada, Beş Faktör Kişilik Envanteri’nin (5FKE) klinik olmayan örneklemde tarama amaçlı olarak kullanılıp kullanılamayacağı incelenmiştir. Çalışmaya 18-54 yaşları arasında 103 kadın (%62,4), 62 erkek (%37,6) olmak üzere toplam 165 kişi katılmıştır. Kullanılan ölçeklerin içtutarlılık katsayıları, 5FKE’nin faktörlerinin 0,85-0,94, Belirti Tarama Listesi’nin (SCL-90-R) alt ölçeklerinin ise 0,69-0,91 arasında gerçekleşmiştir. SCL- 90-R’nin üç genel alt boyutunun 5FKE’nin faktörleri ile Pearson korelasyon katsayıları ise şu şekildedir. Genel Belirti Düzeyi’nin Gelişime Açıklık ile -0,17, Öz-Denetim / Sorumluluk ile -0,28, Yumuşakbaşlılık / Geçimlilik ile -0,35 ve Duygusal Tutarsızlık ile 0,65 düzeyinde; Pozitif Belirti Toplamı’nın Gelişime Açıklık ile -0,10, Öz-Denetim / Sorumluluk ile -0,20, Yumuşakbaşlılık / Geçimlilik ile -0,23 ve Duygusal Tutarsızlık ile 0,57 düzeyinde; Pozitif Belirti Düzeyi’nin Gelişime Açıklık ile -0,14, Öz-Denetim / Sorumluluk ile -0,28, Yumuşakbaşlılık / Geçimlilik ile -0,33 ve Duygusal Tutarsızlık ile 0,51 düzeyinde korelasyon katsayıları gösterdiği belirlenmiştir. 5FKE’nin Dışadönüklük faktörü, hem Genel Belirti Düzeyi, hem Pozitif Belirti Toplamı hem de Pozitif Belirti Düzeyi ile istatistiksel düzeyde anlamsız ve düşük korelasyon göstermiştir. SCL-90-R’nin üç genel alt boyut toplam puanını yordamak için regresyon analizi yapılmış ve her üç alt boyut toplam puanını yordamada da sadece Duygusal Tutarsızlık faktör puanının istatistiksel düzeyde anlamlı olduğu görülmüştür. Bu çalışma klinik olmayan örneklemde 5FKE’nin özellikle de “Duygusal Tutarsızlık” faktörünün tarama amaçlı kullanılabileceğine ilişkin olarak ipucu sağlamıştır. Ancak konunun daha detaylı incelenmesinin gerekli olduğunu da göstermiştir. This study investigated whether Five Factor Personality Inventory (5FKE) can be used for symptom screening purposes in a non-clinical sample. A total of 165 people 103 women (62.4%) and 62 men (37.6%) between the ages of 18-54 years participated in the study. The internal consistency for factors of 5FKE was found between 0.85 and 0.91, while for sub-scales of Symptom Checklist (SCL-90-R) it was between 0.69 and 0.91. Correlation coefficients between three sub-scales of SCL-90-R and the factors of 5FKE were as follows: Global Severity Index correlations with Openness to Experience was -0.17, with Conscientiousness 0.28, with Agreeableness -0.35, and with Emotional Instability it was 0.65; Positive Symptom Total correlations with Openness to Experience was -0.10, with Conscientiousness -0.20, with Agreeableness -0.23, and with Emotional Instability it was 0.57; Positive Symptom Distress Index correlations with Openness to Experience was -0.14, with Conscientiousness -0.28, with Agreeableness -0.33, and with Emotional Instability it was 0.51. Extraversion factor of 5FKE showed insignificant and weak correlations with all three sub-scales of SCL-90-R. Regression analysis calculated to infer total scores of three sub-scales of SCL-90-R showed that only the factor score of Emotional Instability inferred the total score of Global Symptom Index of SCL-90-R significantly. The results of this study gave clues that the 5FKE particularly “Emotional Instability” factor could be used for screening purposes in a non-clinical sample. However, the results also revealed that the issue should be investigated in more detail.

219-236

Authors: Fevzi YILMAZ

Bu çalışmanın ilk hedefi Osmanlıların top dökümü bağlamında, kabiliyetleri ve üstünlüklerini ortaya koymaktır. Çalışmada, doğal ve insan yapısı (Bronz gibi) malzemelerin Fatih dönemi uygulamaları ve gelişmeleri incelenmiştir. Atalarımızın hangi zorluklarla uğraştıklarını yeni neslimize göstermek çalışmanın ikinci hedefidir. Diğer amaç ise; bilim ve teknolojide görülen gelişmeler, tarım toplumundan endüstri toplumuna geçiş ve bilgi toplumuna sıçrayışı üretim ekseninde incelemektir. The first aim of this study is to enlight early Ottoman gun productions, capabilities, strengths, weaknesses and difficulties. The developments of natural and man-made materials such as bronze are examined for the rain of Sultan Mehmet the Conqurer. To show our new generations, how much difficulties our anchestors had faced in the past is the second aim. Other objective is to show developments in science and technology, namely to transformation from agricultural era, to industrial era and then changing to information society in the contex of production.

241-242

Authors: Hayrullah KAHYA

"Munis ve Agahiy, Firdavsu’l-İkbal = Baht U Saadet Cannati" bu yayının özetidir.