Cihannüma: Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi

19-33

Authors: Özer Küpeli

Tire 18. yüzyılda 60'tan fazla mahallesi ve birçok köyü ile Batı Anadolu'nun önemli kasabalarından biri konumundaydı. Bu yüzyılda resmi kayıtlar bize Tire'nin cizye ve avarızının mukataa yoluyla toplandığını göstermektedir. Seyyid Yeğen Mehmed Ağa ise aynı yüzyılın son çeyreğinde voyvoda olarak bu mukataanın yöneticisi ve işleticisiydi. Tire'de içinde medrese ve çeşme bulunan bir vakıf kuran Yeğen Mehmed Ağa'nın voyvodalık vazifesini ne kadar süreyle yürüttüğü bilinmese de, 1787 yılında gerçekleştirdiği Hac farizasından döndükten kısa süre sonra eceliyle Tire'de vefat ettiği anlaşılmaktadır. Vefatının ardından muhallefatının zaptı süreci başlamış, fakat bunun öncesinde kardeşi Hüseyin ile bölükbaşısı başta olmak üzere Mehmed Ağa'nın adamları muhallefattan bir kısım nakit ve emvali alelacele kaçırıp çiftliklerinden birinde saklamışlardır. Bu süreç ayrıca kovuşturma konusu olmuş, bostancıbaşı tarafından hapsedilen Hüseyin sakladığı nakit ve emvalin karşılığında 300 altın kese bedel ödemek suretiyle serbest kalmış, kısa bir süre sonra da ağabeyinin yerine voyvodalığı devralmıştır. Diğer taraftan Seyyid Yeğen Mehmed Ağa'nın muhallefatının mirî adına zapt süreci işletilmiş, İstanbul'dan tayin edilen Mirahor-ı sani Çayırzade İbrahim Ağa marifetiyle bu iş yürütülmüştür. Neticede Seyyid Yeğen Mehmed Ağa'nın emval, eşya, akar ve emlakleriyle, çiftliklerinde bulunan hububat, alât ve hayvanatı kayıt altına alınmıştır. Bu çalışmada çoğunlukla Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nden temin edilen belge ve defterlerden hareketle önce Tire Voyvodası Seyyid Mehmed Ağa'nın ölümünün ardından muhallefatının zaptı süreci ele alınacak, ardından serveti değerlendirilecektir. Bu suretle 18. yüzyıl Tiresinde yaşayan bir yatırımcının profili ortaya konulmaya çalışılacaktır.

61-92

Authors: Sevtap Gölgesiz Karaca

Türk Tarihi ile yakından alakalı olan Haçlı Seferleri’ni daha iyi anlayabilmek için konuyla ilgili olan kaynaklara hâkim olmak gerekmektedir. Haçlı Seferleri kaynakları genel olarak Doğulu ve Batılı olmak üzere iki ana başlık altında incelenmektedir. Bunlardan Batılı kaynaklar son derece önemli olup özellikle Latince, Eski Fransızca ve Erken Yeni Yüksek Almanca ile yazılanları bulunmaktadır. Bununla birlikte, Birinci Haçlı Seferi’nin Batılı kaynakları ve yazarları hakkında Türk Tarih literatüründe bir bütün olarak derli-toplu bilgi ne yazık ki mevcut değildir. Dolayısıyla bunları görgü şahidi olanlar, sefere katılanlar ya da sonradan duydukları-edindikleri bilgiler ile eserlerini oluşturanlar olmak üzere, kronolojik verileri de göz önünde bulundurarak kendi içinde bir ayrıma tabi tutarak inceledik. Tüm bu kaynaklar Birinci Haçlı Seferi ile alakalı bilgiler sunmalarının yanı sıra Türkler, Türk hükümdar ve emirleri ile özellikle Türk-Haçlı ilişkileri hakkında önemli bilgiler vermektedir. Bu anlamda, Birinci Haçlı Seferi’nin başlıca resmî Batılı kaynakları olarak adlandırılan bu eserleri, yukarıda belirttiğimiz çerçeve doğrultusunda tanıtmayı amaçladık. Bu incelemeyi yaparken özellikle adı çok bilinmeyen ve ülkemizde pek kullanılmayan kaynaklar hakkında bilgi vermek ve bu kaynakların Türk-Haçlı-Müslüman ilişkileri bakımından önemini vurgulamak amacıyla çeşitli Orta Çağ kaynaklarından, araştırma eser, makale ve maddelerden yararlanarak makaleyi oluşturduk.

131-154

Authors: İsmet Sarıbal

Pertevniyal Valide Sultan’ın El Konulan Hazinesine Dair Tutulan Bir Defterin Analizi

195-209

Authors: Mercan Nigehi (Çev. / Trans. Reza Khalily)

Mercan Nigehi, “Yasa ve Eser-i An ber Nizâm-i Huqûqi-i İran der ‘Asr-i Moğol”, Rüşd Amûziş-i Târix, 7. dönem, Sayı: 3, Bahar 1385 (2006), s. 48-54.