FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi

13-43

Authors: Hidayet AYDAR

Bu çalışmada Güney Doğu Asya ülkelerinden biri olan Endonezya’da tefsir hareketi ve bu hareketin doğurduğu tefsirler üzerinde durulmuştur. Bölgede müslümanlaşmayla birlikte Kur’an eğitimi başlamışsa da Kur’an’ı tercüme ve tefsir etme hareketi daha sonraları olmuştur. Son dönemlere doğru tefsir hareketinin hızlandığı, çeşitlendiği, telif tefsirler yanında tercüme tefsirlerin de yapıldığı görülmüştür. Çalışmada bütün bunlar özlü bir şekilde anlatıldığı gibi bölgede neşredilmiş olan tefsirler ve müfessirleri hakkında kronolojik sıraya göre bilgiler de verilmiştir. This article focuses mainly on the tafsir movement emerged in Indonesia which is one of the East Asian countries and products of that movement. Although Quranic education began with the Islamization of the region, commentaries and translations of Quran in Bahasa appeared only afterwards. We, on the other hand observe an increase and variation in the tafsirs written in and translated into Bahasa in the recent times. The work treats all these subjects in a concise manner as it informs of the tafsirs published in the region and their writers (mufassirs) in a chronological order.

57-71

Authors: Ahmet Naim ÇİÇEKLER

In this study, it will be analyzed that the inner clause subject is assigned with genitive case in Old Turkic, which is the first period of Turkish language. In Modern Turkish, the assignment of inner clause subject is made by the head modifier, whereas it is made by the head determiner in Dagur and Modern Uigur. According to this classification made by Miyagawa (2008), it will be analyzed in this study whether Old Turkic is a C-licensing or a D-licensing language. Furthermore, the state of the inner clause subject being assigned with genitive case in Old Turkic will be compared with genitive case assignments in Modern Turkish, Old Anatolian Turkish, and Modern Uigur. Bu çalışmada Türkçenin ilk evresi olan Eski Türkçede iç cümlenin öznesinin genitif durum ile yetkilendirilmesi işlenecektir. Türkiye Türkçesinde iç cümle öznesinin genitif durumla yetkilendirilmesi tümleyici başı tarafından, Dagur ve Modern Uygurcada ise ana cümledeki belirleyici başı tarafından gerçekleşmektedir. Miyagawa (2008) tarafından yapılan bu sınıflandırmaya göre Eski Türkçenin bu sınıflandırılmaya göre Tüm-yetkilendiren bir dil mi yoksa Bel-yetkilendirilen bir dil mi olduğu bu çalışmada incelenecektir. Ayrıca Eski Türkçede iç cümle öznesinin genitif durum ile yetkilendirilmesi durumu Türkiye Türkçesi, Eski Anadolu Türkçesi ve Modern Uygurcadaki genitif durum yetkilendirilmesiyle karşılaştırılacaktır.

81-99

Authors: Feyzi ÇİMEN, Ali NİZAM

Sözlük-dizin, bir kelimenin bir eserde hangi anlamda, nerede ve ne sıklıkta geçtiğini öğrenmek için kullanılan önemli bir araçtır. Dolayısıyla akademik eserlerin pratik kullanımı için bu bölümler mühimdir. Bu sebeple bir eserin bilimsel neşri yapılırken araştırmacılara zaman ve emek tasarrufu sağlaması için metinde geçen bütün kelimeleri tutarlı ve kolay kullanımlı bir sistem dâhilinde ihtiva eden dizinlerin hazırlanması önem taşır. Araştırmacılar sözlük-dizin hazırlama düşüncesinde hemfikirken farklı yollarla bu ihtiyacı karışılama yoluna gitmişlerdir. Bu makalede söz konusu ihtiyacın teminine yönelik tarafımızdan geliştirilen dİZici adlı program tanıtılacak ve dİZici’nin özellikleri, kullanımı ve metin neşri çalışmalarına yapabileceği katkılar tartışılacaktır. dİZici, metnin içerisinde dizine eklenmek istenen kelimeleri Word içinde istenilen fontlarla dizin yapmaya olanak sağlayan yeni ve özgün bir programdır. Bu bilgisayar programı kapsamlı bir doktora tezi çalışması üzerinde denenmiş; programın dizin oluşturmayı kolaylaştırdığı, araştırmacılara zaman ve emek tasarrufu sağladığı ve transkripsiyon alfabesiyle uyumlu çalıştığı görülmüştür. A book index is an indispensable tool that addresses a specific word’s location and frequency in a book, technical report or manual. Therefore one of the most used and investigated parts of academic publishing is an index. It is important to prepare a good index to serve researcher for saving their time and endeavor when publishing a new paper or book. An index should contain all of the word inside the text and allow readers to access necessary information easily. However index preparation is a tedious and time-consuming task. This paper proposes a novel solution for preparing index to overcome these difficulties. This solution implemented a computer program is called dİZici. We will represent this program’s features and usages also try to show the contribution of this program to the index preparation process. dİZici’s main distinguishing features are indexing statements without adding extra format information to the indexed document and having opportunity to evaluate of each statement’s meaning separately. dİZici is validated and verified in the preparation process of a comprehensive doctoral thesis. As a result of that the new system has proved useful and effective in producing indexes for books and other documents which include complex transcription alphabets.

123-150

Authors: Güldane GÜNDÜZÖZ

Kültürel bakımdan incelendiğinde Türkler İslamiyet’ten önceki bazı hayat tarzlarını ve geleneksel manada birçok uygulamalarını, İslamî dönemde de büyük ölçüde korumuş görünmektedirler. Kültürel unsurlardan İslâmî kaidelere uygun olmayanların bir kısmı zamanla değişime uğrarken bir kısmı İslâmî kimlik kazanarak varlığını sürdürmüş, bir kısmı ise tamamen ortadan kaybolmuştur. Bu değişim, Türkler İslamiyet’i kabul ettikten sonra karşılaştıkları toplulukların ve oldukça geniş bir coğrafyada sahip oldukları farklı sosyoekonomik ve siyasi yapıların etkisiyle muhtelif Türk topluluklarında farklı düzeylerde gerçekleşmiştir. Böylece Anadolu Türk halk kültürü, yüzyıllar öncesinden başlayan yolculuğunda dünyanın üç kıtasında çeşitli bölgelerde farklı inançlara sahip halklarla karışarak günümüze ulaşmıştır. Gelenek, bir milletin duygu ve düşünce dünyasını ve hayata bakışını gösteren eşsiz bir kaynaktır. Benzer şekilde örf ve âdetler, bir halkın tarihini, bunun ötesinde insanlığın en eski tarihte oluşan görüşlerini ve fikir aşamalarını öğrenmede son derece önemli bir araçtır. Buna bağlı olarak doğum, evlilik ve ölüm insan hayatındaki başlıca dönemeçler olarak kabul görmüş geçiş törenleridir. Bu çerçevede Türk milletinin tanınmasında ve kültürel yapısının ortaya konulmasında folklor araştırmalarının önemli bir yeri vardır. Bu doğrultuda makalemizde diğer bazı geleneklerin yanında özellikle geçiş dönemleri olarak tanımlayabileceğimiz doğum, evlenme ve ölüm âdetleri Nevşehir merkez ilçe ve çevresi esas alınarak incelenmiştir. If it is explained in cultural continually point of view, it is seen that the Turks kept their life styles and traditions after they became Muslim. Some of these traditions and life-styles that were not appropriate with Islamic regulations changed in the course of time, some of them disappeared and some of them kept their existence by gaining Islamic identity. After the Turks became Muslim, they appeared in a very large geography and this very large geography had different social, economical and political structures. Because of this, the change happened in different levels in Turkish societies. Thus Anatolian Turkish folk culture have survived of mixing with people of different faiths in different parts of the world for ages. Customs are unique resources reflecting people’s view on life. Customs and traditions also provide an excellent means to learn about the thought process and evolving ideas throughout history. Birth, marriage and death are regarded as the most important traditional ceremonies in human life. Studies of folklore have an important role in introducing Turkish peoples. Therefore, we examined in our article folklore factors in addition to some other traditions especially birth, marriagement and death in Nevşehir and around.

175-187

Authors: Betül Sinan NİZAM

Yaşamı, düşüncesi, inançları, hoşgörüsü ve eserleri ile yüzyılları aşmış bir mutasavvıf- şair olan Mevlânâ’nın menkıbelerini anlatan eserler, 13. yüzyıldan itibaren kaleme alınmaya başlanmıştır. Bununla birlikte onu o yapan, eğitim ve olgunlaşma sürecinde yanında bulunan kişiler unutulmamış, onların menkıbeleri de bu eserlerde yerini almıştır. Bu durum, Mevlânâ ve Mevlevîliği anlamanın bu zatları da tanımakla mümkün olabileceği düşüncesinin sonucudur. Böylece bir yandan Mevlânâ’nın zaman içerisinde gelişen düşünce ve duygu ikliminin temel taşları ile tarikatın gelişimi gösterilirken diğer yandan bu kişilere olan vefa borcu ödenmeye çalışılmıştır. Seyyid Burhâneddîn Muhakkık-ı Tirmizî de Mevlânâ’nın babasından sonraki hocası olması açısından bu zatlar içinde ayrı bir yer edinmiştir. Bu makalede Tirmizî’nin, Menâkıbü’l-Ârifîn’in Kemâl Ahmed Dede tarafından yapılan tercümesi Tercüme-i Menâkıb-ı Mevlânâ’da ne şekilde yer aldığı üzerinde durulacaktır. Rumi is a mystic poet who has become eternal over centuries with his life, ideas, beliefs, tolerance and works. His legends have been subject of various works since 1300’s. Meanwhile the legends of the personalities who were an inseperable part of his being and accompanied him in the process of his training and perfection have also been recollected and mentioned in these works. This is the result of the idea that knowing Mevlana and Mevlavis is possible only with knowing these people. Thereby, not only the keystones of Mevlana’s ever-developing world of thoughts and emotions and the growth of his sufi order have been revelaed but also duty of loyalty has been paid to these figures. One of them is Seyyid Burhaneddin Muhakkık-ı Tirmizi who was Mevlana’s spiritual teacher after his father. This study examines how Tercüme-i Menakıb-ı Mevlana, that is Kemal Ahmed Dede’s translation of Menakıbü’l-Arifin, deals with Tirmizi.

211-221

Authors: Ercan ŞEN

Hayatı, şairliği, fikirleri ve mücadelesi bakımından ülkemizde hakkında en çok yazı, makale ve kitap kaleme alınan kişilerden biri hiç şüphesiz Mehmet Âkif Ersoy’dur. Nitekim bu durum matbuatta hem Âkif’in şahsı hem de düşünceleriyle ilgili pek çok araştırma yapılmasına vesile olmuş ve olmaya da devam etmektedir. O kadar ki hakkında yazılan yazıların çokluğu ve çeşitliliği bir süre sonra belirli açılardan söz konusu çalışmaların tasnifini zorunlu kılmış ve bu da bazı bibliyografik çalışmaların yapılmasını gerekli hale getirmiştir. Buradan hareketle biz de Âkif’in Kur’ân’ın anlaşılmasına dair görüşlerini ortaya koymaya çalışan kitap, tez, makale gibi çalışmaları bir araya getirmek suretiyle Âkif’e dair bibliyografik çalışmaların kapsamının genişlemesine katkı sunmaya gayret ettik. In our country Mehmet Âkif Ersoy is, no doubt, most writing, articles and books written about the person in terms of the life’s, personality’s, struggles and ideas. Therefore, about him and thoughts it has done a lot of research and continue to be made. So much so, the abundance and diversity of articles written about him, after a while of this works has required the classification of certain angles and this situation has made it necessary to make some bibliographic works. From this point we have tried to bring together the works about Mehmet Âkif’s views understanding the Qur’an as books, theses, articles. So we have endeavored to contribute to the expansion of the scope of bibliographic studies on the Mehmet Âkif.

233-241

Authors: Secaattin TURAL

Türkçeye yapısöküm, yapıbozum diye de çev rilen dekonstrüktivist kuramının öncüsü olan Derrida’nın “différance” kavramı üzerinden Mevlana örneğinde tasavvufi şiirin gerçeği anlatmada niçin başka bir lisan tekellüm etmeye çalıştığı ile ilgili bağlantı kurmaya çalıştığımız bu yazımız, Derrida’nın “dilin “gerçek”i ifade etmede, mutasavvıfların ise “hakikat”i yani mistik-metafizik gerçekliği ifade etmede yetersiz olduğu iddiasında olmaları üzerinedir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta “hakikat” ve “gerçek” kavramları birbirinden hayli farklı anlamlarda kullanılsa da hiçbir metnin ya da sözün mutlak ve kesin bir anlamının, “dil” denilen göstergeler sistemi içinde ifade edilemeyeceğidir. Derrida bunu “différance” yani anlamın hep ertelenmesi ve askıya alınması olarak tanımlarken, Mevlana örneğinde sufi şairler ise “dil”in aczine vurgu yaparak hakikatin asla “dil”e getirilemeyeceğini ileri sürerek“sükût”u öne çıkarmışlardır. Bu anlamda “dil” üst başlığında söz ve yazının kaypak doğası kesin bir anlam içermekten uzaktır. Dolayısıyla ne dünyevi gerçekliği ne de mistik hakikati dile getirmede güvenilir bir araçtır. This article which we try to establish a connection with why mystical poetry tries to access to another language in explaining the truth, via the concept of “différance” of Derrida who is pioneer of deconstructivist theory that is translated in Turkish as “yapısöküm, yapıbozum” is about Derrida’s definition of inadequacy of language to express the reality and the allegation of Sufis that language’s insufficiency of expressing the “truth” in other words mystical-metaphysical reality. The point to be noted here is even though “reality” and “truth” concepts are used in quite different meanings from each other, the absolute and the precise meaning of any text or word can not be expressed in the sign system called “language”. Derrida defines that case as “différance” which is postponement of meaning, however the Sufi poets on Mevlana example, emphasize the inability of language and assert it’s impossibilities of utterance the truth and highlight the “silence” instead. In this sense, at the top headline of “language”, slippery nature of word and writing is far from including the certain sense. Therefore, it is not a realiable tool of expressing the secular reality or mystical truth.

279-310

Authors: Hüseyin YILMAZ

Türk edebiyatında sanatıyla çok yönlü ve nitelikli bir konuma sahip olan Sezai Karakoç, gençlik yıllarından itibaren eser verdiği edebi türlerin hemen hepsinde “Diriliş Medeniyeti” anlayışını sanatının kurucu unsuru yapmıştır. Onun ‘tevhidi gelenek’ içinde oluşturduğu diriliş düşüncesi, vahiy merkezli ve peygamber rehberlidir. Estetik değeri yüksek metinlerinde metafiziğe, ferdin ve toplumun hayat gayesi olarak vurgu yapar. Ondaki metafiziğin kaynağı vahiydir. Vahiy pınarının kurnaları ise peygamberlerdir. Bu yazının amacı, Sezai Karakoç’un şiirlerinde diriliş düşüncesi çerçevesinde önemli bir konuma sahip olan “yılan” ve “süt” imgelerini metinlerarası ilişkiler bağlamında okumak ve “Diriliş Medeniyeti”nin asli bir unsuru “peygamber izi”ni bu imgeler üzerinden yeniden değerlendirmektir. Sezai Karakoç having a versatile and skilled in the art of Turkish literature location, where almost all his works from the early years of literary genres “Resurrection Civilization” approach has made the constituent elements of art. It’s monotheistic tradition “resurrection idea” formed in is the revelation centered and guided prophet. Metaphysics of high aesthetic value text, the individual and society emphasizes the purpose of life. Ten is the source of metaphysical revelation. The fountain basins are the prophets of Revelation. The purpose of Sezai Karakoç poems used as a symbolic item, the “snake” and “milk” read in the context of intertextual relations the image and “Resurrection Civilization” an essential element of the “prophet trace” of it is re-evaluate over those symbols.

313-314

Authors: FSMVÜ

"I. Uluslararası Afrika-Türkiye İlişkileri: Gelecek Perspektifi Sempozyumu" bu yayının özetidir.

319-320

Authors: FSMVÜ

"Uluslararası Prof. Dr. Alâeddin Yavaşça Sempozyumu" bu yayının özetidir.

323-326

Authors: FSMVÜ

"Yabancılara Arapça Öğretim Metotlarının Geliştirilmesi Sempozyumu: Uluslararası Sempozyum" bu yayının özetidir.