FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi

1-32

Authors: Sevgi Ağca Diker

Saray teşkilatı denilince akla hemen Enderun geliyorsa da Enderun’dan da önce var olan teşkilat Babüssaade teşkilatıdır. Babüssaade ağalarının tamamı beyaz tenli hadım ağalardan oluştuğu için ak ağalar olarak da isimlendirilen bu ağaların saraydaki görev süreleri de Enderunlular’dan çok daha uzundur. Kurumun amiri Babüssaade ağası/Kapı ağasına tüm kaynaklarda rastlanmakla birlikte teşkilatla ilgili detaylı bilgiye ulaşmak mümkün olamamaktadır. Belki de teşkilatı oluşturan ağaların ak hadımlardan oluşması her dönemde sansürlenmesine sebep olmuştur. Kroniklerin sarayla ilgili konulara değinmekten çekindiği herkesin malumudur. Kapı ağalarının Eski Saray, Edirne Sarayı, Galata Sarayı, İbrahim Paşa Sarayı, Enderun ve Harem-i Hümayun’un amirliği yanında devlet içindeki tartışılmaz güçleri onlarla ilgili bilgi vermeyi tehlikeli kılmış da olabilir. Although Enderun comes to mind immediately when it comes to Palace Organization, the organization that existed before Enderun, is the Babüssaade Organization. Since all the Babüssaade agha sare white-skinned eunuchs, they are also named as ak aghas, and their term of office in the palace is much longer than the Enderunites. Although Babüssaade Agha / Kapı Aghasi, the Supervisor of this Organisation, is encountered in all sources, it is not possible to reach detailed information about the organization. Perhaps, the fact that the aghas forming the organization, being akhadims caused it to be censored in every period. As it is well known by everyone that the chronicles are reluctant to talk about the issues related to the palace, the unquestionable power of chief white eunuch in government, in addition commanding the Old Palace, Edirne Palace, Galata Palace, Ibrahim Pasha Palace, Enderun and Harem-i Hümayun, may have made it dangerous to provide information about them.

71-132

Authors: Mehmet Erkan Kıllıoğlu

Eski Sovyet Cumhuriyetlerinde bağımsızlık sonrası dönemde iktidarda kalmaya devam eden Sovyet Nomenklatura sisteminin bakiyesi olan kadroları tasfiye etmek için başlatılan Renki Devrimler’in yansımaları ilk olarak Arap Baharı olayları kapsamında Tunus’ta ortaya çıktı. Tunus’ta başlayan bu istikrarsızlık dalgası 2011 yılında Suriye’ye de ulaştı. Ülkede başlayan halk ayaklanması baskıcı Esed rejiminin geleceğini tehlikeye soktu; rejimin yönetme gücünün kaybolmaya başlaması sonucunda Esed rejimi özellikle kırsal bölgelerde kontrolü kaybetti. Suriye rejiminin Ortadoğu’daki en önemli destekçilerinden birisi olan İran ülkedeki bu kötü gidişatı durdurmak için Esed rejimine örtülü destek sağlamaya başladı. Bu destek sayesinde İran, Irak ve Suriye’den geçerek Lübnan’da Akdeniz’e ulaşan kara köprüsünün varlığını güvenceye almaya çalışıyordu. Ancak Suriye muhalefetinin başarısı Esed rejimi ile İran’ın kara köprüsünü tehdit ediyordu. İran’ın kurduğu bu kara köprüsü stratejik açıdan hayati önemde idi çünkü bu yolla İran, İsrail’i Lübnan ve Filistin’de meşgul eden kendisine yakın gruplara personel ve malzeme desteği sağlayabiliyordu. Ancak İran’ın sağladığı örtülü destek yeterli olmadı. Bunun üzerine İran Suriye’deki dahlini arttırmak ve Devrim Muhafızları ve Kudüs Gücü gibi resmi güçlerini seferber etmek zorunda kaldı. Bu resmi güçlere ek olarak, İran Şii gönüllüleri de seferber etme yoluna gitti. İran, Irak’ta bir hava saldırısı sırasında öldürtülen Kasım Süleymani tarafından geliştirilen ve İran dışındaki başka ülkelerden devşirilen Şii gönüllülerin İran adına vekâlet savaşlarında kullanılması stratejisi kapsamında, Afganistan’ın sahipsiz topluluklarından birisi olan Afgan Hazaraları Suriye’de kendi namına savaştırmaya başladı. Because of the unwanted effects of Color Revolutions that shook the former Soviet Republics, which aims to topple remnants old Soviet Nonemclatura system, Arap Spring incidents first broke in Tunisia. That wave of unrest reaches to Syria in 2011. The popular unrest in Syria puts the existing oppressiand Al-Assad’s government in close danger. As Esed’s regime power and the ability to governing the country began to erode, Al-Assad’s government lose control in the country, especially in the rural countryside. In order to stop that negative pattern, Iran, one the top supporter of the Syrian Baathist Regime, take the initiative and provide meaningful but covert support. With the help of that support Iran tried to ensure existence of the land bridge, passing througt Iraq to Syria and then reaches to Mediterranean in Lebanon. But growing success and performence of the Syrian Opposition put existence of Syrian Regime and Iran’s Land Bridge in danger. This Land Bridge is strategically important because with the help of that land bridge Iran can provide personel and material support to allied factions which are disturbing Israel in Lebanon and Palestine and keeps Israel busy. As it turned out that this covert support would not be enough, Iran was forced to decide to take advantage of the official forces such as the Iranian Revolutionary Guards and the Quds Force. Other than offical organizations Iran implements the strategy of using the Shiite volunteers recruited from other countries other than Iran in the proxy wars. Strategy of using Shia volunteers in proxy wars developed by Kasım Süleymani, who was killed during an air attack in Iraq. The Afghan Hazaras, one of the most exploited communities of the Afghanistan, started to fight on the behalf of Iran.

173-199

Authors: Meryem Özer

1865 yılında Doğu Türkistan’a gelerek Kaşgar’a hâkim olan Yakub Beg devletini kurduktan kısa bir süre sonra İngiltere ve Rusya’nın ilgi alanlarına girmiştir. Kaşgar Devleti’ne karşı Rusya menfi bir tutum izlemiş; bölgedeki ticari çıkarlarını zedelenmesinden korkmuş ve işgal ettiği Batı Türkistan’daki Türk Hanlıklarına kötü örnek olacağı endişesine kapılmıştır. İngiltere de Kaşgar Devleti’ne olumlu yaklaşarak; onun ticari olanaklarından faydalanmak istemiş, Hindistan’ı korumak için Rusya ile aralarında tampon bir devlet olarak düşünmüştür. Yakub Beg ise özellikle Rusların tehdidine karşı İngiltere’yi koz olarak kullanıp varlığını korumaya çalışmıştır. Bu makalede Yakub Beg’in 1870- 1874 yılları arasında İngiltere’yle kurduğu diplomatik ilişkiler ele alınmış, bu ilişkilerin Kaşgar devleti açısından etkisi irdelenmeye çalışılmıştır. Shortly after being established, Kashgar state attracted the attention of Britain and Russia. Where Russia took a negative stance against Kashgar state as it was afraid its commercial interests in the region would be damaged and worried that this would set a bad example to the Turkish Khanates in West Turkestan that it had already occupied, Britain approached it positively as it wanted to take advantage of its commercial possibilities and use it as a buffer between India and Russia. Yakub Bey, on the other hand, tried to protect the State’s existence by using Britain as a trumpcard especially against the threat of the Russians. In this article, Yakub Beg’s diplomatic relations with Britain between 1870-1874 are discussed, and the effect of these relations on Kashgar State is studied.

225-249

Authors: Pınar Kaya Tan

Sultan Sencer’in (512-552/1119-1157), Sâve Savaşı’ndan sonra Büyük Sultan sıfatıyla topraklarının batısını yeğeni Mahmûd b. Muhammed Tapar’ın idâresine bırakmasıyla Selçukluların yeni bir kolu Irak Selçuklu Devleti kurulmuştur. Bununla birlikte tesis edilen yeni devlet içinde sultan ve melikler arasında taht mücadelelerinin güçlü emîr ve atabeglerin etkisiyle mütemadiyen devam ettiği görülmektedir. Hille Emîri Seyfüddevle Sadaka b. Mezyed’in oğlu olan Dübeys b. Sadaka (ö. 529/1135), Büyük Selçuklu Sultanı Muhammed Tapar’ın (498-511/1105-1118) vefatından sonra Mezyedî Ailesi’nin hüküm sürdüğü Hille ve civarında hâkimiyetini tesis etmeyi başarmıştır. Irak Selçuklu Devleti’nin içinde bulunduğu durumu yakından takip eden Dübeys b. Sadaka, Sultan Mahmûd b. Muhammed Tapar döneminde (511-525/1118-1131) gerçekleşen şehzade isyanlarını körükleyerek nüfuzunu, hâkimiyet sahasını genişletmeye çaba sarf etmiştir. Ayrıca onun, babasının ölümünden dolayı sorumlu tuttuğu Abbâsîlere ve Selçuklulara karşı düşmanlığını gizlemediği görülmektedir. Dübeys b. Sadaka, emîrliğini ayakta tutabilmek için bölgede etkisi olan askerî güce sahip pek çok kumandanla, Arap topluluklarıyla hatta Haçlılarla dahi ittifak kurmaktan çekinmemiştir. Abbâsî Hilâfeti ve Irak Selçuklu Devleti topraklarını Hille’deki emîrliğine mensup olanlarla birlikte her bulduğu fırsatta yağmalamış, ağır tahribatlarda bulunmuştur. Bu çalışma Irak Selçuklu Sultanı Mahmûd b. Muhammed Tapar döneminde Dübeys b. Sadaka’nın oldukça yoğun olan faaliyetlerini, Irak Selçukluları, Abbâsîler ve Büyük Selçuklular ile münasebetlerini kaynakların verdiği bilgiler ışığında ele almaktadır.

279-308

Authors: Murat Kara

Endişe başlangıçta Søren Kierkegaard tarafından fark edilmiş ve kavramlaştırılmıştır. Endişe kavramı fark edildikten sonra sadece felsefede değil, psikoloji, tıp, sosyoloji, tarih ve edebiyat gibi farklı alanlarda da kendine yer edinmiş; bu alanlarda yeni değerlendirmelerin, araştırma ve sonuçların ortaya çıkmasını sağlamıştır. Ancak farklı alanlarda kullanım bir kavram karmaşasını da beraberinde getirmiştir. Eski bazı kaynaklarda korku kelimesiyle karşılık bulan bu kavram, psikoloji ve tıpta daha çok kaygı ve anksiyete, sosyoloji ve tarihte kaygı ve endişe, edebiyat ve felsefede ise daha çok kaygı kelimesiyle açıklanmaya çalışılmıştır. Hâlbuki bunlar farklı anlamlara gelen farklı kavramlardır. Bu da kavram karmaşasını destekleyen başka bir faktördür. Bu çalışma Kierkegaard’un kavramının hangi kelimeyle karşılanmasının daha uygun olabileceğine dair soruya cevap aramakta ve kavram karmaşasının giderilmesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Anxiety was initially noticed and conceptualized by Søren Kierkegaard. After the concept of anxiety has been noticed, it has found a place for itself in various fields not only in philosophy but also in psychology, medicine, sociology, history and literature; and it has led to the emergence of new assessments, researches and results in these fields. However, the use of the concept in different fields brought a concept confusion together. In some old sources, this concept, which corresponds with the word “fear” was generally tried to be mostly explained with meaning of worry and anxiety in psychology, with the meaning of worry and apprehension in sociology and history, and with the meaning of worry in literature and philosophy. On the contrary, these are different concepts having different meanings. Another factor that supports the confusion is the translation problem. This study searches for the answer to the question about which word can best meet the concept of Kierkegaard; and aims to contribute to eliminating this concept confusion.

321-337

Authors: Meryem Berrin Bulut

This study aimed to investigate the effect of self-efficacy and cynical attitudes on life satisfaction. Participants, including 330 college students of whom 66.97% were women in the 18-36 age range (M = 21.20, SD = 1.91), from different academic departments and class levels of a state university in Middle Anatolia, completed the Self-Efficacy Scale, the Cynical Attitudes Towards University Scale, the Life Satisfaction Scale and the personal information form. In data analysis, correlation and regression analysis were utilized. The correlation analysis indicated significant relations between self-efficacy, cynical attitudes towards university, and life satisfaction. Self-efficacy and cynical attitudes towards university explained 17% of the variance in life satisfaction. The results were discussed in the light of information obtained from related literature and some suggestions for further studies were provided. Bu çalışma, öz yeterlik ve sinik tutumların yaşam doyumu üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmaya katılan Orta Anadolu’daki bir devlet üniversitesinin farklı akademik bölüm ve sınıf seviyelerinden, 18-36 yaş aralığında (Ort. = 21.20, ss = 1.91), % 66.97’si kadın olan 330 üniversite öğrencisi Öz Yeterlik Ölçeği, Üniversiteye Yönelik Sinik Tutumlar Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği ve kişisel bilgi formunu doldurmuştur. Veri analizinde korelasyon ve regresyon analizi kullanılmıştır. Korelasyon analizi, öz-yeterlik, üniversiteye yönelik sinik tutumlar ve yaşam doyumu arasında anlamlı ilişkiler olduğunu göstermiştir. Öz yeterlik ve üniversiteye yönelik sinik tutumlar, yaşam doyumundaki varyansın % 17’sini açıklamıştır. Sonuçlar, ilgili literatürden elde edilen bilgiler ışığında tartışılmış ve ileride yapılacak çalışmalar için bazı öneriler sunulmuştur.

359-386

Authors: Iason Kastanis, Nikos Kastanis, çeviren Ayşe Aksu

19. yüzyıl başlarında birtakım Rum cemaatleri matematik alanında göz kamaştırıcı bir eğitim öğretim geliştirdiler. Bu eğitimin ana konusu, bazı öğretmenler Prusya’nın matematik kaynaklarını tercih etmelerine karşın ağırlıklı olarak Fransızca ders kitaplarından şekillendirildi. Lakin bu çabalar o dönemin Ortodoks kilisesinin dinî tutuculuğu tarafından engellendi, ki kilise bir Rum matematik anlatım metodunun ortaya çıkmasını tercih etmemekteydi. Sonuç olarak matematiksel bilginin dışarıdan içeriye aktarımı parçalı ve gelişigüzel bir süreçti; bir bütünlükten, uyumdan ve geçişlilikten yoksundu. Bu durum 1820’ler ve 1830’larda kökten bir şekilde değişti. Korfu’da 1824’te kurulan İonya Akademisi ile Nafplio’da 1828’de kurulan Military School (Askeri Okul) bir Rum eğitimi için ilk kurumsal çerçeveyi yarattılar. Bu eğitim kurumlarında Rum matematik anlatım metodunun temeli olarak İhtilal sonrası Fransız matematiği tesis edildi. Rum matematik eğitiminin Fransız kaynaklı arka planı, 1837 sonrasında orta öğretimin kurumsallaştırılması ve 1836-1837’de Atina Üniversitesi’nin kurulmasını müteakiben daha da güçlendirildi. Aynı zamanda Rum matematiksel anlatım metodunun içerisine Fransız etkisi zerk edilirken bir yandan da önemli bazı Prusya ders kitaplarının çevrilmesi teşvik edildi. 19. yüzyılın ilk yarısı o dönemin epistemolojik eğilimlerinin, örneğin analitik model, Fransız matematikçilerinde hakim olan pozitivizm, Prusya matematiğinin tümleşik “paradigmasının” Rum matematik eğitiminin tarihsel oluşumuna aktarılmasına şahit oldu. In the early 19th century, a number of Greek communities developed a remarkable education in mathematics. The subject matter for this instruction was drawn mainly from French textbooks, although some teachers displayed a preference for Prussian mathematical sources. These efforts, however, were thwarted by the religious conservatism of the Greek establishment of the time, which did not favor the emergence of a Greek mathematical discourse. As a consequence, the reception of mathematical knowledge was a fragmented, random process lacking cohesion, collectivity and transitivity. The situation radically changed during the second and third decades of the 19th century. The Ionian Academy in Corfu, and the Military School in Nafplio, founded in 1824 and 1828 respectively, created the first institutional frame for a Greek education in which post-revolutionary French mathematics was established as the basis of Greek mathematical discourse. The French background of Greek mathematical education was further reinforced after 1837, subsequent to the institutionalization of secondary education, and to the founding of the University of Athens in 1836-1837. At the same time, along with this French infusion into Greek mathematical discourse, some noteworthy translations of Prussian textbooks were promoted as well. The first half of the 19th century also witnessed the transmission of the respective epistemological trends of that era, i.e. of the analytical model, of the positivism dominating French mathematics, and of the combinatorial “paradigm” of Prussian mathematics, to the historical setting of Greek mathematical education.

425-444

Authors: Esra Karahan, Suphi Saatçi

Camili Havzasının geleneksel mimarisi, bölgenin iklim koşulları, topografik yapısı, yerel malzeme olanakları çerçevesinde alınabilecek mimari kararların ve uygulamaların başarılı örneklerini içermekte, bölge insanının, doğa ve çevresi ile ilişkilerini yansıtmaktadır. Havzanın geleneksel mimarisi yapım sistemi ahşap yığmadır. Bölgede bu yapım tekniği ile inşa edilen yapıların, ön yapım mantığında kurgulanmış olması, havzanın geleneksel mimarisinin dikkat çekici özellikleri arasındadır. Havzada yeni yapılacak konutlarda izlenecek yöntemlerin belirlenmesi amacıyla yapılması planlanan çalışma için, geleneksel konut mimarisini tanımak, anlamak, deneyimlere dayalı yapım kültürüne ait bilgileri belirlemek ve elde edilen bilgileri günümüz yapım sistemlerine aktarmak üzere havzanın geleneksel ahşap yığma konut yapıları bu makalenin çalışma konusu olmuştur. The traditional architecture of the Camili Basin includes successful examples of architectural practices that can be taken within the framework of the climate conditions, topographic structure, local material possibilities of the region, and reflects the relations of the people of the region with nature and its environment. The traditional architectural construction system of the basin is wood masonry. One of the striking features of the traditional architecture of the basin is that the buildings built with construction technique in the region were designed with pre-construction logic. For the research study, which is planned to determine the methods to be followed to construct the new houses in the basin, the traditional wooden masonry houses of the basin have been the subject of this article in order to know and understand the traditional housing architecture, to determine the knowledge of the construction culture based on experience and to transfer the obtained information to today’s construction systems.

477-481

Authors: Türkan Alvan

Yayın Değerlendirme

489-492

Authors: Esra Karadağ

Yayın Değerlendirme

497-506

Authors: Tuba Hacer Korkmaz

Yayın Değerlendirme