Edukacja Ustawiczna Dorosłych / Polish Journal of Continuing Education

31-41

Authors: Mohamad Ahmad Saleem Khasawneh

This study aimed at investigating the types of writing tasks produced by Saudi EFL learners. It also aimed at exploring the writing challenges encountered by those students. The sample of this study consists of (261) students enrolled in ENG (011). The students were randomly chosen from three different colleges: college of business, college of medicine, and college of engineering. The researcher used a questionnaire with (13) items asking about the challenges faced by the students during writing tasks. The results of this study revealed that the most frequently writing tasks produced by the students were essays for exams, synthesis, and reflection papers. The results also revealed that ‘organizing paragraphs’, ‘using proper connections and transitions’, and ‘inability to keep writing flow’ were the most frequent challenges of writing tasks reported by the students. The present study provided some recommendations and pedagogical implications for policymakers and curriculum designers to take action in an attempt to avoid or lessen these challenges.

55-61

Authors: Andrzej Stępnikowski

We observe dynamic technological and organizational changes in societies that were enhanced by COVID-19 pandemic. People are challenged in all areas of individual and social life. Problems have been observed in education where many teachers have been thrown into the deep end without any preparation to teach students on-line. I remember a reading book from an elementary school in the late 1980s, where students did not have to go to school and connected with teachers through special devices. I liked the story very much and I envied the protagonist not having to go to school. It sounded really futuristic at that time. Thirty years have passed and such solutions have become a necessity for which teachers and trainers must be prepared. Students expect teachers to be professionals and use high quality materials and methods to present their knowledge. That is where VR comes in – with a high level of attractiveness and new technological ways of presenting information and developing skills. Moreover VR trainings seem to have great “learning retention” possibilities meant (in psychology) as an ability to remember (indicated as one of key elements of the learning process). The use of VR in education and training needs further exploration as it is one of key aspects of the learning process.

79-90

Authors: Kinga Łagowska

Umiejętność dokonania oceny własnej skuteczności jest istotną kompetencją przyszłych pedagogów. Przekonanie o własnej skuteczności nauczycielskiej pozwala im na skuteczne realizowanie zadań edukacyjnych w przyszłości w pracy z uczniami. Celem artykułu było zbadanie poczucia własnej skuteczności nauczycielskiej studentów pedagogiki za pomocą Skali Poczucia Skuteczności Nauczycielskiej (TSES). W badaniach wzięło udział 93 studentów pedagogiki. Z badań wynika, że osoby studiujące na II stopniu oraz na studiach niestacjonarnych lepiej oceniają swoją skuteczność nauczycielską niż studenci studiów I stopnia i studiów stacjonarnych. Osoby z praktyką dydaktyczną uzyskują wyższe wyniki w zakresie przekonania o własnej skuteczności nauczycielskiej niż osoby jedynie z praktyką ogólnopedagogiczną. Rekomenduje się w przygotowaniu przyszłych pedagogów w trakcie studiów kształtowanie umiejętności dokonywania oceny własnej skuteczności podczas zajęć warsztatowych i praktyk pedagogicznych.

101-113

Authors: Renata Miszczuk, Andrzej Kobiałka

Celem pracy jest przedstawienie aktywności edukacyjnej wśród osób starszych na terenie Polski ze szczególnym uwzględnieniem aktywności w uniwersytetach trzeciego wieku. Zostaną zaprezentowane ogólne założenia aktywności osób starszych oraz zakres działalności uniwersytetów trzeciego wieku. Na zakończenie zostaną przedstawione potrzeby psychospołeczne seniorów. Na podstawie przedstawionych analiz autorzy starali się odpowiedzieć na pytanie, jaką rolę odgrywają uniwersytety trzeciego wieku w aktywizacji edukacyjnej osób starszych.

132-145

Authors: Ewa Dębska, Marta Koch-Kozioł, Monika Mazur-Mitrowska, Mirosław Żurek

W artykule przedstawiono wyniki ogólnopolskich badań ankietowych przeprowadzonych przez Stowarzyszenie Doradców Szkolnych i Zawodowych RP przy współpracy Ośrodka Rozwoju Edukacji w Warszawie dotyczących potrzeb szkoleniowych doradców zawodowych pracujących na rzecz edukacji. Badania zostały przeprowadzone w 2021 roku na grupie 143 doradców zawodowych pracujących w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. Respondenci odpowiedzieli na pytania dotyczące sześciu obszarów tematycznych, w tym modułów treści programowych z rozporządzenia w sprawie doradztwa zawodowego: 1) Poznawanie siebie/Poznawanie własnych zasobów, 2) Świat zawodów i rynek pracy, 3) Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, 4) Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych oraz 5) innych potrzeb szkoleniowych, a także 6) preferowanych przez nich form doskonalenia zawodowego. Pozyskanie wiedzy na ten temat jest ważną wskazówką do skonstruowania oferty szkoleniowej dedykowanej doradcom zawodowym zatrudnionym w systemie edukacji.

161-175

Authors: Łukasz Białczak, Przemysław Radomski, Mirosław Żurek

The article presents the results of a survey concerning the analysis of the functioning of the dual education model implemented by the Metal Cluster in Radom. The survey was conducted by the Chamber of Industry and Commerce in Radom with the support of Łukasiewicz Research Network – Institute of Sustainable Technologies. The research was carried out in 2021 on the following groups of respondents: 54 students participating in practical training organized in the form of dual education in the school profession “Cutting tool operator”; 11 representatives of VET education and 16 representatives of companies where students had had their practical training. The respondents answered questions in four domains: 1) Organization of practical training in the form of dual education; 2) Mastering the learning outcomes distinguished in the curriculum; 3) Satisfaction, usefulness and difficulties related to the implementation of practical training in companies, and 4) Employability of graduates and the interest of companies from the metal industry in dual education in other school professions. This article presents the results of research on the organization of dual education. The remaining aspects of dual education will be analysed in the next article published in the Journal of Continuing Education (issue 1/2022). It will be an important hint for the development of conclusions and recommendations for the improvement of dual education.

25-34

Authors: Barbara Baraniak

The 108th birthday and 10th death anniversary of Tadeusz W. Nowacki is an excellent opportunity to recall the life and scientific work of the creator of work pedagogy. The recollection commemorates the years of childhood and adolescence, which are little known to the younger generations of work pedagogues. His "Memoirs" were published in the memorial book "The 95th birthday jubilee of Tadeusz W. Nowacki". The publication proves Tadeusz W. Nowacki to be a great patriot heavily experienced by various circumstances and a person sensitive to the fate of a man. Tadeusz W. Nowacki was convinced that the role and importance of work pedagogy in the structure of pedagogical science should be further explored, continuously supplemented and updated. The incredibly rich scientific achievement of Tadeusz W. Nowacki confirms his devotion to work pedagogy. Tadeusz W. Nowacki published over 840 original works, he participated in nearly 70 promotions for academic degrees and titles, 70 different works were dedicated to the Professor as a scientist.

49-62

Authors: Dawid Wieczorek

Niniejszy artykuł dotyczy zjawisk związanych z tzw. czwartą rewolucją przemysłową w kontekście przeobrażeń obszaru edukacji. Analiza obejmuje zarówno kwestie kierunków, w jakich zmierza czy powinna zmierzać edukacja – w zakresie instytucjonalnym, personalnym oraz merytorycznym, jak i dotyczy nowych uwarunkowań rynku pracy i aspektu społecznych konsekwencji oddziaływania rewolucji 4.0. Wskazuje się, że jednym z takich następstw może być postępujące zjawisko wykluczenia i samowykluczenia społecznego, które w perspektywie najbliższych lat mogą urastać do rozmiaru kolejnej pandemii. Odpowiednio przemodelowana edukacja może natomiast stanowić znaczący czynnik chroniący przed wykluczeniem. Wśród elementów, które mogą się do tego przyczyniać, wymienia się edukację ustawiczną, adaptację treści nauczania i wdrażanie nowych technologii, restrukturyzację instytucji, a także poszerzoną refleksję naukową wspierającą zmianę świadomości społecznej co do funkcji i roli edukacji w budowaniu społeczeństwa wiedzy w niedalekiej przyszłości.

75-85

Authors: Katarzyna Nowak

Przedmiotem badań w niniejszym artykule jest poczucie wypalenia zawodowego nauczycieli w drugim etapie epidemii COVID-19 w Polsce. Grupę badawczą stanowiło łącznie 172 nauczycieli z powiatu radomskiego. Zastosowano Skalę Wypalenia Sił (SWS) S. Steuden i W. Okły. Wyniki badań wykazały, iż ogólny poziom wypalenia sił jest niski, jednak zmienne: typ szkoły, miejsce zamieszkania i staż pracy zróżnicowały uzyskane dane. Istotnie statystycznie niższy stopień wypalenia sił cechował nauczycieli pracujących w szkołach ponadpodstawowych, zamieszkałych na terenie miasta i pracujących krócej niż 15 lat w zawodzie.

99-107

Authors: Olimpia Gogolin, Eugeniusz Szymik

Artykuł ma na celu zaprezentowanie działalności Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Katowicach, funkcjonującego przy Uniwersytecie Śląskim w dobie pandemii. W części teoretycznej przybliżono zagadnienie dotyczące edukacji w czasie COVID-19 oraz scharakteryzowano UTW w Katowicach. W części praktycznej przedstawiono przykłady działań UTW w Katowicach skierowanych do seniorów w oparciu o wywiad przeprowadzony z pracownikiem placówki oraz informacje zamieszczone na stronie uczelni.

125-132

Authors: Ewelina Zdebska

To krótkie opracowanie jest jedynie sygnałem korzyści i wyzwań, jakie stoją przed pracownikiem socjalnym zatrudnionym w ramach Centrum Usług Społecznych. Wskazuje na obszary, w których pracownik socjalny ma możliwość rozwoju i poszerzania horyzontów swojego działania. Ukazuje role, w które w nowej przestrzeni polityki społecznej wciela się pracownik socjalny. Obserwacja i badania pozwolą na weryfikację korzyści i wyzwań pod kątem rzeczywistych funkcji CUS, a tym samym pracownika socjalnego w CUS.

145-156

Authors: Paweł Religa, Sylwia Adach

Park narodowy to z jednej strony najcenniejsze dobro przyrodnicze objęte najwyższą formą ochrony, z drugiej zaś dobro publiczne, które jako takie musi pozostać dostępne. Stąd obecność człowieka w parkach narodowych. Konsekwencją tej obecności jest między innymi zaśmiecenie tych obszarów, które występuje często pomimo tego, że zasady udostępniania parków narodowych są ściśle określone i kontrolowane. Jako czynnik, który jest w stanie spowodować istotną i trwałą zmianę niepożądanych zachowań prowadzących do zaśmiecania parków narodowych, wskazano wysoki poziom świadomości ekologicznej turystów. Zwrócono uwagę na duże znaczenie w kształtowaniu tej świadomości wszelkich nieformalnych działań edukacyjnych realizowanych przez parki narodowe.

23-34

Authors: Małgorzata Kowalska, Maria Knais

Cyprus has restored its economy after the 2012–2013 financial crisis on many levels and reached the EU average life satisfaction in 2017. It has implemented the first phase of the National Health System (GESY), introduced a statutory minimum wage for all employees in all economic activities, and begun to reform the educational system. Noteworthy, the renewal of the collective agreements in the construction industry brought an end to a long-running dispute and strikes in the sector. The agreement restored working benefits and salary cuts imposed with the austerity measures in 2013. The industry needs skilled workers at the moment and the government of Cyprus recognizes the fact that skills are the passport to employment; the better skilled the individuals, the more employable they are. Good skills also tend to secure better-quality jobs and better earnings.

49-62

Authors: Katarzyna Gucwa-Porębska

Post-penitentiary assistance is a form of social support for persons leaving penal institutions. Such support enables adaptation to the non-detention conditions and allows satisfying basic needs until gaining full independence. There is a number of institutions that support former prisoners and their families in a non-prison environment after serving their sentence. Special attention should be paid to post-penitentiary care homes, which offer a safe place to stay for homeless persons leaving prison. The purpose of this paper is to discuss the specifics of the Pro Domo Integration Centre, which is the only post-penitentiary house in Małopolska for people leaving penitentiary institutions. In addition, in this paper I will refer to the results of my own study on the effectiveness of post-penitentiary interactions rendered by Pro Domo Integration Centre in relation to the opinions of the house's inhabitants.

79-89

Authors: Gertruda Wieczorek

Każde społeczeństwo, niezależnie od długości czy szerokości geograficznej, aby mogło funkcjonować, posiada opracowane zasady i normy współżycia. Do takich określonych przepisów muszą stosować się wszyscy członkowie, a za ich przekroczenie czy złamanie są przewidziane określone kary. Taka działalność w grupie wielu członków pomaga w utrzymaniu pewnej równowagi w jej funkcjonowaniu, gdyż musi dbać o wszystkie swoje jednostki i zapewnienie im bezpieczeństwa. Jak można zauważyć w historii różnych społeczeństw, wszędzie znajdą się członkowie, którzy zagrażają innym antyspołecznym zachowaniem czy działalności, dlatego opracowany system kar i sankcji jest niezbędny. Funkcjonowanie danego społeczeństwa oraz rodzaj stosowanych w nim kar odzwierciedla poziom rozwoju danej grupy społecznej

103-116

Authors: Monika Mazur-Mitrowska

Artykuł dotyczy planów edukacyjno-zawodowych młodzieży ze szkół ponadpodstawowych o profilu technicznym. Zawiera wyniki badań ankietowych, przeprowadzonych w grupie młodzieży, która kończy branżowe szkoły I stopnia oraz technika. Respondenci odpowiedzieli na pytania dotyczące ich przyszłości w kontekście dalszej edukacji oraz wejścia na rynek pracy. Wypowiedzieli się na temat chęci pracy w wyuczonym zawodzie, preferencji odnośnie do miejsca podjęcia pracy. Młodzi ludzie ocenili także swoje szanse na rynku pracy. Pozyskanie wiedzy na temat dalszych planów młodzieży ze szkoły ponadpodstawowej jest ważną przesłanką do planowania działań doradczych, polegających na dostarczaniu przydatnych informacji, wspieraniu w procesie kształtowania postaw potrzebnych młodym ludziom w dalszym rozwoju edukacyjno-zawodowym w zmiennej rzeczywistości.

131-140

Authors: Małgorzata Stańczak

Zagadnienie poradnictwa skierowanego do dzieci i młodzieży zdolnej cieszy się w ostatnich latach coraz większym zainteresowaniem teoretyków i praktyków. Intencją niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na potrzebę uwzględnienia w działalności poradniczej działań adresowanych do rodziców. W kolejnych częściach tekstu omówiono kluczowe kierunki pracy poradniczej z rodzinami wychowującymi zdolne córki i synów.

151-164

Authors: Justyna Wiśniewska, Maria Trzcińska-Król

Szkoła jest instytucją, która wpływa na społeczeństwa, kształtuje przyszłych obywateli i pracowników, ale jest też instytucją, która ciągle ewoluuje. Zmieniane i udoskonalane są programy kształcenia, dookreślane kompetencje nauczycieli i uczniów oraz te niezbędne do życia w społeczeństwie wiedzy. Modyfikowane są sposoby kształcenia zarówno uczniów, jak i przyszłych nauczycieli. Procesy transformacyjne, zarówno w obszarze gospodarki, jak i cyfryzacji wymuszają wypracowanie nowego paradygmatu edukacyjnego obejmującego m.in.: technologie cyfrowe; pracę zespołową; ocenę dotychczasowych oraz przyszłych osiągnięć, efektywności pracy; samorozwój pracowników (nauczycieli, kadry zarządzającej, pracowników administracji) oraz zarządzanie procesami uczenia się uczniów. Transformacja cyfrowa szkoły to proces złożony, który wymaga wypracowania odpowiedniej strategii, zaangażowania i współpracy wszystkich zainteresowanych podmiotów w jej skutecznej realizacji. W artykule zaprezentowano narzędzie SEFLIE dla szkół opracowane i przygotowane przez ekspertów Komisji Europejskiej pozwalające na dokonanie samooceny i opracowanie planu działania wykorzystania technologii cyfrowych w placówce edukacyjnej. Jego podstawę stanowią europejskie ramy dla organizacji kompetentnych cyfrowo (DigCompOrg). SELFIE ma dostarczyć szkołom ocenę aktualnego wykorzystania przez nie technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK), wskazać słabe i mocne strony cyfryzacji, dokonać oceny kompetencji cyfrowych nauczycieli, uczniów, kadry kierowniczej oraz innych pracowników szkoły. Wyniki wygenerowane przez SELFIE mogą być punktem wyjścia dla opracowania przez placówkę edukacyjną strategii cyfrowej, co w efekcie końcowym umożliwi efektywniejsze wykorzystanie narzędzi TIK w procesie nauczania, uczenia się i ocenie wyników kształcenia.

173-183

Authors: Magdalena Kolber

Celem badania jest ukazanie związku pomiędzy strategiami uczenia się a czynnikami środowiskowymi. Próbę badawczą stanowiło 371 uczniów uczących się języka angielskiego w liceach ogólnokształcących w województwie kujawsko-pomorskim, a do zebrania materiału wykorzystano kwestionariusz ankiety Inwentarz Strategii Uczenia się Języka (wersja 7.0) autorstwa R. Oxford. Badanie pokazuje, że istnieje związek pomiędzy zachowaniem strategicznym uczniów a znajomością języka obcego i wykształceniem ich rodziców. Wnioski mogą zainteresować teoretyków edukacji, nauczycieli oraz rodziców.

25-34

Authors: Przemysław Chmielecki

The article reviews Piotr Nowak’s book and discusses the condition of contemporary higher education in Poland. The main goal of the article is to answer the question whether modern university educates troglodytes. The author refers critically to the main reasons of poor education of the young generation.

49-61

Authors: Małgorzata Jabłonowska, Justyna Wiśniewska

Digital competences are considered a particularly important component of key competences of modern people. The documents of the European Parliament and the respective Polish Teacher Training Standards indicate the need for educators to acquire computer and information technology competences that can be used in their work, professional development, and personal development. The importance of those competences in everyday life has increased dramatically due to the current pandemic of COVID-19, with distance learning becoming the only form of education available. The need to acquire or improve digital skills has also increased. This paper discusses the European Framework for the Digital Competence of Educators (DigCompEdu) and a self-assessment tool designed based on this framework. With the universality and practical applicability of the tool, it can become an inspiration for lifelong improvement of digital competences both in organized forms and as self-learning activities.

77-92

Authors: Andrzej Grabowski

Postęp technologiczny sprawia, że pracownicy muszą się dostosować do nowych wymagań. Wraz z rozwojem nowych narzędzi informatycznych obserwujemy czwartą rewolucję przemysłową, czyli wdrażanie Przemysłu 4.0. Pracowników fabryk przyszłości czekają nowe rodzaje zadań. Zmiany w strukturze demograficznej wyraźnie wskazują, że średni wiek pracownika będzie rósł. Z tego względu narzędzia, które wspomagają pracowników, zwłaszcza pracowników starszych, w zakresie zdolności poznawczych oraz adaptacji do wymagań Przemysłu 4.0 będą niezbędne. W artykule przedstawiony jest przykład takiego narzędzia w postaci treningów w rzeczywistości wirtualnej.

121-131

Authors: Monika Mazur-Mitrowska

Artykuł przedstawia wyniki badań ankietowych, mających na celu: uzyskanie wiedzy na temat wpływu nauczania zdalnego, specyficznej i nowej sytuacji, w jakiej znaleźli się pedagodzy, na odczuwany poziom wypalenia zawodowego, poznanie głównych symptomów wypalenia zawodowego, doświadczanych przez respondentów w tym okresie oraz preferowanych przez nich sposobów radzenia sobie z przeżywanym stresem i napięciem. Badani uznali, że okres nauczania zdalnego od marca do czerwca 2020 dla większości z nich miał duży lub umiarkowany wpływ na rozwój wypalenia zawodowego w grupie zawodowej nauczycieli. Pedagodzy jako symptomy wypalenia podczas edukacji zdalnej wymieniają przede wszystkim: poczucie przeciążenia zadaniami, nasilone odczuwanie stresu, odczuwanie zmęczenia. Jako sposoby radzenia sobie z napięciem i stresem podczas nauki zdalnej nauczyciele wymieniają: realizację pasji i zainteresowań, spacery, pielęgnowanie kontaktów z przyjaciółmi i znajomymi, oglądanie filmów, słuchanie muzyki, doświadczanie relaksacji i medytacji, uczestniczenie w poradach psychologicznych, uprawianie sportu oraz udział w treningu antystresowym.

145-156

Authors: Katarzyna Ludwikowska, Kamila Mrowińska

In the paper, the authors discuss the results of their own studies focused on the following research problems: 1. Which of the rights that persons with disabilities are vested with on the labour market have the greatest significance in the area of their professional activation? 2. What are the main sources of knowledge for persons with disabilities as far as their rights on the labour market are concerned? 3. Are persons with disabilities aware of their rights on the labour market and do they use that knowledge? 4. Would they like to learn more about their rights on the labour market? 5. In which respect have persons with disabilities experienced violation of their rights on the labour market?

177-188

Authors: Daniel Kukla, Mirosław Mielczarek

Niniejszy artykuł jest analizą materiałów źródłowych, jak również stanowi interpretacje badań własnych. Materiał dostarcza odpowiedzi na pytanie: jakie predyspozycje zawodowe związane ze środowiskiem pracy przejawia młodzież niedostosowana społecznie płci męskiej w wieku 17–18 lat? Badania mają charakter ilościowy utożsamiany z paradygmatem pozytywistycznym. Zrealizowano je przy pomocy metody sondażu diagnostycznego, z wykorzystaniem techniki testu i wybranym odpowiednio wystandaryzowanym narzędziem badawczym składającym się z 50 stwierdzeń, do których została przyporządkowana trzystopniowa skala odpowiedzi. Projekt zrealizowano na terenie młodzieżowego ośrodka wychowawczego. Dobór grupy badawczej był celowy, ponieważ stanowili ją niedostosowani społecznie chłopcy w wieku 17–18 lat, wobec których podejmowane są wzmożone działania związane z procesem usamodzielnienia.