Journal of Special Education and Rehabilitation

26-32

Authors: Slobodan JAKULIC

In this item, the writer emphasizes the origination of the interpersonal communications in contemporary circumstances on the present evolutionary stage of the civilization. In addition the phenomenon of the interpersonal communications determine the social being of the humans in the area of the family and nation together with the area of the wide social community.

40-46

Authors: Dragoslav KOPACHEV, Vladimir TRAJKOVSKI, Goran AJDINSKI

Based on a case from the clinical praxis, the authors, adopting a neuropsy­ho­logical attitude, study and define the developmental disharmony of a psychotic type. They consider that the developmental disharmony of a psychotic type represents a global and profound destruction of structures and functions (motors, speech, emotions, cognition, socialization). The foundation thesis is that in basic of the disharmony developmental structure of the child. A “psychotic nucleus” is being created rather early in the age of Child’s development, with under pressure of the no favorable environmental factors leads to psychotic manifestation of the personality. The developmental disharmony of a psychotic type could have a various outcome. The child could manifest a progressive intellectual deterioration, to evolve in a direction of schizophrenic psychoses, to structure itself as a “Borderline” personality, while very rarely a relative normalization of the personality could occur. The authors promote the significance of early detection, qualitative diagnostics and adequate treatment by well educated and polyvalent, multidisciplinary expert team.

50-56

Authors: Slavica GOLUBOVIKJ, Leda FILIPOVIKJ

In this work, the authors displayed the preview of the world literature and also gave analysis of the researches for Landan-Klefner’s syndrome. The neurology literature treated this syndrome as a diffuse neurology process with unknown etiology. This syndrome is appointed as a “unusual disease” which primary put one air on the preschool children. At the same time that is manifested with audience of the verbal agnosy, muttisam, aphasia, syntax error, reduction of the spontaneous speech and epilepsy. This preview of the literature shows some controversial opinions about the influence of the antileptical therapy in the treatment of this aphasia. Also we should pointed at a pragmatic meaning of the lingual training-treatment.

65-75

Authors: Mira CVETKOVA

A review is made on the research and studies concerning physical and motor development of blind children. An emphasis is also put on development of hand movements as part of the whole motor development process of the blind.

79-88

Authors: Natasha ANGELOSKA-GALEVSKA

Text points to the main characteristics of the research process when we use qualitative approach. Qualitative research design differs from the conventional linear model, which is typical for quantitative research. Qualitative research begins with selection of a research problem and then follows a cyclical pattern in which changes can be made in any phase of the research. New questions, tasks and hypotheses generate during the research and collection and analysis of data can be done in succession or together. One possible approach for qualitative analysis is presented in the text although there is not unique and precise strategy for analyzing qualitative data.

95-103

Authors: Ljupcho AJDINSKI, Risto PETROV

The Centers for the daily stay of the moderate and severed mentally retarded adults in our Republic represent a current appearance of the treatment and society care for these persons. In this contributed substance are presented the activities for productive activity, work therapy and socialization in their living surroundings.

109-123

Authors: Sonja ANDONOVSKA

In this work are presented the results of the author’s researches which subject is: the state of the speech voices of the preschool children with auditory handicap from I to IV group according to Costic which are accepted by phonoauditory treatment.

129-132

Authors: Dimitrija TRAJKOVSKI

Создавањето на услови за одгледување, воспитување и социјализација на младите генерации е проблем непосредно поврзан со егзистенцијата и развојот на општеството во целина, а неговото решавање се вклучува во оние витални задачи на општеството што се насочени кон најдоследно остварување на суштината на најглобалните општествени интереси. Биосоцијалната репродукција на човекот, пред сî гледана како општествен процес, во кој неможе да биде исклучен и определен сплет на биолошки законитости, нужно е условен и зависен од низа материјални, културни, психолошки и други фактори на даден степен на развојот на секое општество и општествените односи. Според тоа секое општество мора да има соодветни приоритети во креирањето на својата политика кон потомството, посебно во сегашниве услови на транзиција, кога дрогата зафаќа замав, неорганизираниот живот на младите, невработеноста и др. ги дезориентираат во максимални можни граници.1 Од овие куси напомени, недвосмислено може да се заклучи дека светот не треба да биде рамнодушен во однос на обезбедување не само на елементарна заштита (покрив и леб) туку и соодветен квантитет и квалитет на условите за живот и развој на децата. Во таа смисла кон крајот на овој век, залагањето и на светот и на определени меѓународни институции, прават огромни напори за создавање услови за понепречен развој на младите генерации. Уште многу одамна во тој контекст гледано “Положбата на детето е мошне актуелно и инспиративно прашање кое се наметнувало како тема кај многуте социјални мислители (посебно кај утопистите, анархистите и марксистите), кои не го криеле своето незадоволство со односот на општеството, државата и родителите кон сопствениот подмладок”.2 Меѓународната заедница, (олицотворение во ООН), со цел да ја афирмира идејата и акцијата за меѓународна заштита на децата, на своите генерални собранија усвои два документа со кој се обврзуваат државите потписнички на тие акти да ги почитуваат како општо признати, со обврска во своите национални законодавства да ги инкорпорираат како права и должности и мерки. Конкретно се работи за Конвенцијата за правата на детето и Светската декларација за опстанок, заштита и развој на децата (усвоена во 1990 година).

135-136

Authors: Vladimir TRAJKOVSKI

Развојот на дефектолошката теорија и практика со појавувањето на Институтот за дефектологија е во постојан подем. Имајќи предвид дека втората генерација апсолвенти веќе заминува, а од есен 1999 год. студиите ќе ги започне шестата генерација студенти се наложува потребата за организирање на студентски дефектолошки денови. Целта и значењето на овие денови е развивање на научната мисла, оспособување на младите за пишување стручно-научни трудови и пред сî, популаризација на дефектолошката теорија и практика на нашите простори и пошироко. Право на учество ќе имаат студентите од II, III, IV година на Институтот за дефектологија, новите дипломирани дефектолози во студиската година кога се организираат “деновите”, студенти од Институтот за педагогија, психологија, социјална работа, од Медицински факултет и другите сродни науки во државата и надвор од неа. Студентските дефектолошки денови ќе се одржуваат еднаш годишно во Охрид или Струга во траење од 2-3 дена. За успешно организирање на студентските дефектолошки денови е потребно навремено информирање и запознавање на студентите со суштината и нивните цели и неодложно започнување со организациските работи на сите кадровски структури од Институтот за дефектологија. За таа цел ќе се формира организационен одбор во кој ќе влезат по 5 студенти од секоја учебна година. Авторите можат да ги изработат своите трудови во сите дефектолошки, медицински, социјални стручно-научни установи во Република Македонија и во странство. Од трудовите ќе биде изработен зборник кој подоцна може да им послужи на студентите при вработувањето или запишувањето на постдипломски студии како верификација на нивната научна активност. Темите ќе бидат презентирани усно или преку постер. Времетраење на усната презентација е 20 минути. Официјални јазици на манифестацијата ќе бидат македонски и англиски. Краен рок на пријавување на темите 15.03.1999 година. На студентската манифестација ќе се работи во неколку сесии и ќе се формираат комисии од професори, доценти и асистенти од Институтот за дефектологија во зависност од потесното подрачје што го обработува трудот. Студентите избираат соодветен ментор за изработка на нивната тема. Учеството на студентските денови ќе се финансира со спонзорства и плаќање на котизација на студентите чија вредност дополнително ќе се формира. На седницата на Институтот за дефектологија одржана на 15.06.98 година е формиран иницијативен одбор кој ќе ги започне организациските работи за успешно одржување на Првите студенски дефектолошки денови.

137-138

Authors: Daniela DIMITROVA

Андријана Прокопенко е млада мошне трудољубива и одговорна девојка со нагласен истражувачки дух. Оштетување на нејзиниот вид од неа не направил искомплексирана и интровертна личност. Напротив таа е постојано ведра и насмеана, иницијативна и комуникативна. Неа скоро да не ја оддалечуваат од животот на врсниците. Во кругот на семејството без предрасуди, со помош на стручни лица и литература во Заводот за рехабилитација на деца и младинци со оштетен вид “Димитар Влахов” во Скопје се рехабилитира, односно се оспособува за користење на Браево писмо во своето образование. На нејзина желба, во нижите одделенија го учи и англискиот јазик. Средното образование го завршува во редовно училиште, во Гимназијата “Јосип Броз Тито” во Скопје. И покрај немање на учебници на Браево писмо и современи технички помагала за визуелно хендикепирани, резултатите од нејзиниот труд и упорност не изостануваат. Во третиот клас, заедно со својот другар, изготвува проект за систем на оценување на учениците, кои јавно го образложува и е објавен во весник. Бидејќи животната љубов и определба на Андријана и е англискиот јазик, по матурирањето конкурира на најеминентниот центар во светот за образование и оспособување на визуелно хендикепирани Овербрук училиштето за слепи-интернационална програма во Филаделфија, Соединетите Американски Држави. Од финансиски причини не се запишува. Високото образование го започнува на Филолошкиот факултет “Блаже Конески” на Универзитетот “Св. Кирил и Методиј” во Скопје-група англиски јазик и книжевност, наставна насока, како редовен студент. По завршување на јунската испитна сесија, постигнала просечна оценка 9,25. Нејзин текст е објавен во списанието на Кралскиот институт на слепите на Велика Британија. Има учествувано во емисијата во живо на Глас на Америка. На нејзин предлог оваа радио станица има реализирано специјална емисија посветена на можностите за образование на визуелно хендикепираните лица. Исто така, учествувала во повеќе радио и телевизиски емисии кај нас. Притоа нејзиниот основен мотив е надминување на конзервативните сфаќања и предрасуди, како и осовремување на условите за образование и рехабилитација на лицата со оштетен вид во Р. Македонија. Во мај оваа година, Андријана Прокопенко е примена во Овербрук училиштето за слепи-интернационална програма во Филаделфија, а воедно има добиено и половична степендија од 17.000 САД $, а преку спонзори успеала да го добије и остатокот на пари потребни за школување. На прашањето, кои се мотивите на оваа девојка за толку голема љубов, воља и труд, Андријана кратко одговара, цитирам: “Го сакам животот, сакам што е можно повеќе да знам и умеам. Така ќе можам повеќе да им помагам и на другите. Човек е среќен кога му помагаат, но уште посреќен е кога помага”. Андријана сега се наоѓа меѓу животниот сон и неизвесната реалност. Таа е првиот слеп студент од Македонија во Соединетите Американски Држави и воопшто во странство.

139

Authors: Daniela DIMITROVA

Во Охрид, 26 јуни 1998 година во организација на Сојузот на глувите на Р. Македонија, а на иницијатива на светската федерација на глувите (SFG) се одржа третата средба на националните организациии на Цен­трална Европа. Средбата беше организирана со цел да се формира посебен Реги­о­нален секретаријат, односно да се поделат сите организации на глу­вите и наглувите во Европа на три центри: Регионален центар за цен­трал­на Европа (CERC), Центар на организации на држави од Европската Унија (EUD) и трета група се земји собрани околу Русија (EEMARS). На оваа сред­ба беа присутни делегати од Сојузот на глувите од Македонија, Словенија, Југо­сла­вија, Босна и Херцеговина, Хрватска, Полска, Република Словачка, Репуб­ли­ка Чешка и Унгарија (делегатите од Романија и Албанија не беа при­сут­ни поради оправдани причини), како и генералниот секретар на СФГ госпоѓа Carol-Lee Aqviline. Исто така беа присутни и преставниците од Буга­рија како набљудувачи а од Р. Македонија покрај преставниците Сојузот на глувите присуствуваа Проф. д-р Љупчо Ајдински-раководител на Инсти­ту­тот за дефектологија, Боге Чадиноски-советник во Министерството за труд и социјална политика како и Трајко Трајковски, Пеце Гаштаров и Нада Дуков­ска, директори на установи за рехабилитација на слухот и гово­рот од Р. Маке­донија. Со средбата претседаваше Janos Podahi, меѓувремен претставник на CEREC центарот за врски со следниот Дневен ред: Извештај за активностите од мај 1977 до јуни 1998 година со осврт на при­премите за формирање на ЦЕРЦ, Дискусија за предлог на статутот на ЦЕРЦ, Дискусија за идното седиште на ЦЕРЦ, Избор на директор на ЦЕРЦ, Утврдување на програмата за работа со ЦЕРЦ, Утврдување на висината на членарината за ЦЕРЦ, Разно. По исцрпните дискусии на кој учествуваа сите присутни беше одлу­чено да се започнат активности за формирање на единствена европска организација на глувите и наглувите и се потпиша предлог што беше испратен до Преседателката на Светската федерација на глувите. Беше заклучено во меѓувреме да функционира овој Регионален секретарјат со седиште во Република Словачка и Република Чешка.