Bartin University Journal of Faculty of Education

3-21

Authors: Prof. Dr. Firdevs GÜNEŞ

Özet: Zihinsel bağımsızlık, günümüz eğitim dünyasında hızla yayılan ve geleceğin bireylerine öğretilmesi zorunlu görülen önemli becerilerin başında gelmektedir. Bu beceriyle öğrencilerin öğrenme sürecinde bağımsız olmaları ve kendilerini geliştirmeleri amaçlanmaktadır. Bu amaçla öğrencilere öğrenme sorumluluğunu üstlenme, girişimci olma, kendi kararlarını verme ve kendini yönetme gibi görevler yüklenmektedir. Sorumluluk becerisi için amaç belirleme, uygun yöntem ve teknikleri seçme, kendini değerlendirme gibi etkinlikler önerilmektedir. Kendini yönetme becerisi, öğrencinin duygu ve düşüncelerine, giderek zihnine egemen olmayı öğrenmesini, inançları, değer yargıları ve çıkarımları üzerinde mantıklı bir kontrole sahip olmasını gerektirmektedir. Bunun için eğitim programları ve uygulamalarında zihinsel bağımsızlık becerilerine yer verilmeli, erken yaşlardan itibaren öğrencilerde sorumluluk alma, kendini yönetme ve haklarını savunma becerileri geliştirilmelidir. Zihinsel bağımsızlık becerilerini geliştirmek zor ve uzun bir süreçtir. Öğrenciye bilgi aktararak gerçekleştirilemez. Tam tersine öğrencinin yaşayarak öğrenmesi ve çeşitli durumlarda uygulayarak geliştirmesi gerekmektedir. Bu süreçte bilgi değil beceri öğretimine ağırlık verilmeli, beceriler bütün derslere yayılmalı, çeşitli etkinlikler yapılmalı ve kişisel deneyimler geliştirilmelidir. Bu çalışmalara okul öncesinden itibaren başlanmalıdır. Önce fiziksel bağımsızlık üzerinde durulmalı, ardından duygusal bağımsızlığa geçilmelidir. Duygusal bağımsızlığı geliştirmeden zihinsel bağımsızlığa ulaşmak güç olmaktadır. Zihinsel bağımsızlığı geliştirme sürecinde öğretmen, öğrenci ve çevreden gelen engellere de dikkat edilmeli, bu konuda öğretmen ve veliye yönelik eğitici çalışmalar yapılmalıdır. Anahtar Kelimeler: eğitim, sorumluluk, zihinsel bağımsızlık. Abstract: Intellectual independence, quickly spread to the world of education today and tomorrow is one of the important skills in compulsory teaching of members. This is intended to improve their skills and be independent in the learning process of students.For this purpose, to become an entrepreneur, responsibility for learning and self-management tasks such as making their own decisions is installed to the students. For the goal of setting skills, selection of appropriate methods and techniques, such as self-assessment activities are recommended. Self-management skills requires that the student's feelings and thoughts, gradually learning to dominate their minds, beliefs, value judgments need have control over the logical. To do this, to take responsibility in students from an early age, to developed the skills to manage and defend the rights. training programs, and practices in the mental skills of independence should be given, To develop the mental skills of independence is very difficult and a long process. It can not be performed by transferring information to the student. On the contrary, the student needs to improve living to learn and apply a variety of situations. This process should concentrate on teaching skills, not knowledge, skills, stretch all the classes, a variety of events and personal experiences should be developed. These studies should be initiated from the pre-school. First of physical independence avoided and emotional independence should be followed. Emotional independence is difficult to achieve independence in mental development. Mental independence, the process of developing teachers, students and the obstacles in the environment should be considered, for parents, teachers and educational work should be done in this regard. Key Words: education, responsibility, mental independence.

41-57

Authors: Yrd. Doç. Dr. Sedat BALYEMEZ

Özet: Bu çalışmada, TDK tarafından çıkarılan imlâ/yazım kılavuzlarındaki kısaltmalar incelenmiştir. Kısaltmaların yazımındaki farklılıklar, kısaltmaların kapsamı ve sayısı üzerinde durulmuştur. 1928’de Dil Encümeni tarafından hazırlanan İmlâ Lûgati dâhil olmak üzere 2012’e kadar basılan 27 kılavuz, çalışmanın ana malzemesini oluşturmaktadır. Tıpkıbasım olduğu belirtilen 2008 ve 2009 kılavuzları ile 1970’te ikinci kez basılan kılavuzlardan biri, incelemenin dışında tutulmuştur. Geriye kalan 24 kılavuzdaki bütün kısaltmalar taranarak listelenmiş ve bir veri bankası oluşturulmuştur. Karşılaştırma yoluyla elde edilen veriler, tablolar veya metin içi açıklamalar hâlinde sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Kısaltmalar, Kısaltmalar Dizini, Kısaltmaların Yazımı, Yazım Kılavuzu, Türk Dil Kurumu (TDK). Abstract: This study deals with the abbreviations in spelling books published by TDK with special attention to the orthographical features and comprehensiveness of abbreviations giving statistical information on it. Including Lexical Spelling which is published by Language Committee in 1928, total of 27 spelling books were examined in the study. The spelling books published in 2008 and 2009 were excluded since these two are facsimile edition. In 1970, spelling book published twice, therefor we examined one of them. All of the abbreviations in total of 24 spelling books, were listed and a data bank was established which made it possible to make comparisons. Key Words: Abbreviations, Abbreviations Index, Spelling of Abbreviations, Spelling Book, Turkish Language Establishment.

77-88

Authors: Yrd. Doç. Dr. Murat GENÇ

Özet: Ülkemizde öğretmenliğe geçiş sürecinde bireyler sadece sayısal ve sözel alandan geçerek üniversiteye girmekte ve bu alanlarına göre öğretmen olmaktadır. Oysa zekâ alanları birbirinden farklı olan öğretmenler aynı ortamlarda aynı eğitimleri aldıktan sonra mesleğe başlamaktadır. Zekâ alanları farklılık gösteren öğretmenler ders sırasında bu alanlarını kullanırken birbirlerinden farklı uygulamalar yapmakta veya kılavuz kitaplarda bulunan etkinlikleri yaptırırken kendi zekâ alanlarına göre farkında olmadan tercih etmektedirler. Kendi zekâ alanlarına uygun olmayan bazı etkinlikleri yapmayı tercih etmemekte veya kendi zekâ alanlarına uygun olan yeni ve farklı etkinlikler eklemektedirler. Bu çalışmada öğretmenlerin çoklu zekâ alanları ile problem çözme becerilerinin ilişkisi araştırılmıştır. Çalışmada betimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya Edirne İli Keşan ilçesinde görev yapan 41 öğretmen katılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Çoklu Zekâ Envanteri ve Problem Çözme Becerileri Envanteri kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; özellikle öğretmenlerin içsel öze dönük zekâ alanı ile problem çözme becerileri arasında ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Bu zekâ alanı ile “problem çözme yeteneğine güven”, “yaklaşma kaçınma” ve “kişisel kontrol” alt boyutları ile olumlu ilişki bulunmuştur. Anahtar Sözcükler: Çoklu zekâ, Problem çözme, İlköğretim, Öğretmen yetiştirme. Abstract: In the process of being a teacher, the individuals enter the university after passing the exams which measures linguistic and logical-mathematical of intelligence. They become teachers upon these education fields. Whereas, these teachers who have different intelligences begin their careers after being educated with the same methods in the same atmospheres. The teachers use different methods when they use these different intelligences in their classes or they unconsciously prefer the activities from their teachers’ books upon the field of their own intelligence. They cross some of the activities because they do not fit their intelligence fields and they prepare new activities that are relevant to their own. In this study, we have tried to investigate of the relation between the teachers’ multiple intelligences and problem solving skills. Participants of this descriptive were 41 teachers in Edirne. Data of the study were based on Multiple İntelligence İnventory and Problem Solving Scale. According to analyzed results, there was found positive correlation between problem solving skills and multiple intelligences area of teachers’. Especially there was found positive correlation between interpersonal area of multiple intelligences and problem solving confidence, approach-avoidance, self-control which are problem solving sub dimension. Key Words: Multiple Intelligences, problem solving, elementary education, teacher education

97-109

Authors: Gökhan BAŞ

Abstract: The main purpose of this study was to analyse pupil control ideology of primary (classroom) teachers. 176 primary teachers working in elementary schools from Nigde province and its districts constituted the sample of the research. The “survey method” was employed in this research. The data of this research were collected by using the “Pupil Control Ideology Scale”. In order to analyse the data obtained, mean, standard deviation, the independent samples t-test, one-way ANOVA analysis were used. Results of this study show that primary teachers had “humanistic pupil control ideology” in general. Also, it was found out that there was not a statistical significant difference between primary school teachers in terms of gender. On the other hand, it was found a statistical significant difference between primary teachers in relation to occupational seniority in favour of younger teachers. It was also found out that there were statistical significant differences between primary teachers in terms of educational level and settlement place of school variables in favour of teachers with postgraduate level of education and working in schools in the city centre. Keywords: Pupil control ideology, primary education, primary teachers. Özet: Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin öğrenci kontrol ideolojileri ile ilgili görüşlerini incelemektir. Araştırmanın örneklemini, Niğde ili merkezi ve bağlı bulunan köy ve kasabalardaki ilköğretim okullarında görev yapmakta olan 176 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada “tarama modeli” kullanılmıştır. Çalışmada veri toplamak için “öğrenci kontrol ideolojileri ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın amacına dayalı olarak, yüzde, standart sapma, bağımsız gruplar t-testi, tek-yönlü ANOVA analizi gibi istatistik test teknikleri kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre, sınıf öğretmenlerinin genel olarak insancıl öğrenci kontrol ideolojisine sahip bulundukları sonucuna varılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin öğrenci kontrol ideolojilerinin cinsiyete göre farklılaşmadığı, ancak mesleki kıdeme, eğitim durumuna ve görev yapılan okulun yerleşim birimi değişkenlerine göre mesleki kıdemi 1-5 yıl, lisansüstü eğitim yapan ve görev yapılan okulun yerleşim birimi şehir

128-139

Authors: Assoc. Prof. Dr. Ali Günay BALIM, Assist. Prof. Dr. Suat TÜRKOĞUZ, Dr. Güliz AYDIN, Research Assistant Ertuğ EVREKLİ

Abstract: The main purpose of this study is to develop some activity plans by 7E model of the constructivist approach on the subjects of “Matter and Heat” in Science and Technology course. 7E model of the constructivist approach consists of stages such as Elicite, Engage, Explore, Explain, Elaborate, Evaluate and Extend. The activities related to subjects about “Matter and Heat” were adapted by each stage in 7E model of constructivist approach. The activity plans were arranged by acquisitions determined for Science and Technology course. So, the application duration of the activities were determined by these acquisitions. This study contains a 4-hour lesson plan on “Matter and Heat” unit in Science and Technology course using the mind mapping technique in 7E learning model and samples of students’ activities according to this plan. Keywords: Constructivist approach, 7E Model, Science and Technology, Science activities Fen ve Teknoloji Dersinin “Madde ve Isı” Konularında Yapılandırmacı Yaklaşımın 7E Modeline Dayalı Etkinlik Planları Özet: Bu çalışmanın temel amacı, Fen ve Teknoloji dersinin “Madde ve Isı” konularında yapılandırmacı yaklaşımın 7E modeline göre etkinlik planları geliştirmektir. Yapılandırmacı yaklaşımın 7E modeli, Ön Bilgileri Ortaya Çıkarma, Dikkat Çekme, Keşfetme, Açıklama, Ayrıntıya Girme, Yeni Duruma Uyarlama ve Değerlendirme aşamalarından meydana gelmektedir. “Madde ve Isı” konularına ilişkin etkinlikler, yapılandırmacı yaklaşımın 7E modelindeki her basamağa uyarlanmıştır. Etkinlik planları, Fen ve Teknoloji dersi için belirlenen kazanımlara göre düzenlenmiştir. Bu nedenle, etkinliklerin uygulama süresi bu kazanımlara göre belirlenmiştir. Bu çalışma, Fen ve Teknoloji dersi “Madde ve Isı” ünitesinde zihin haritalama tekniğinin kullanıldığı 4 saatlik ders planını ve bu plana göre düzenlenen öğrencilere yönelik etkinlik örneklerini içermektedir. Anahtar Sözcükler: Yapılandırmacı yaklaşım, 7E Modeli, Fen ve Teknoloji, Fen etkinlikleri

152-173

Authors: Arş. Gör. Suat POLAT, Arş. Gör. Mustafa ERCENGİZ, Yrd. Doç. Dr. Hayati TETİK

Özet: Bu araştırma, Ağrı İli, Patnos İlçesi ilkokul ve ortaokul kurumlarında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri ile cinsiyete, medeni duruma, okulda görev yapan öğretmen sayısına, yaşa ve mesleki kıdem süresiyle arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Ağrı İli’nin Patnos İlçesi’nde görev yapan 200 ilkokul ve ortaokul öğretmeni üzerinde yapılmıştır. Araştırma, betimsel türde olup tarama yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçları olarak Maslach Tükenmişlik Envanteri ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde bir istatistik programı kullanılarak analiz yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler, değişkenlere göre t-testi ve ANOVA testine tabi tutulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin; cinsiyete göre mesleki tükenmişlik düzeyleri 0,05 düzeyinde farklılaşmamıştır. Okulda görev yapan öğretmen sayısına göre mesleki tükenmişlik düzeyleri 0,05 düzeyinde farklılaşmıştır. Medeni duruma, yaşa, mesleki kıdeme göre mesleki tükenmişlik düzeyleri 0.05 düzeyinde farklılaşmamıştır. Anahtar Kelimeler: Mesleki Tükenmişlik, Öğretmen, Kıdem, Okul, Eğitim Abstract: This research is carried out to investigate whether there is a relationship between the occupational exhaustion levels of teachers working in primary and secondary education by gender,marital status number of teachers who worked at the school,age and the duration of professional seniority in Ağrı/Patnos. The research is carried out on 200 primary and secondary school teachers who worked in Ağrı/Patnos. The research is descriptive type made by using screening method. Maslach Exhaustion Inventory and Personal Information Form is used as data collection and were analyzed using a statistical program for data analysis. The data obtained from the research are tested by t-test and ANOVA. According to the survey, the levels of occupational exhaustion of teachers by gender differ 0.05. The levels of occupational exhaustion of teachers by the number of teachers who worked at at the school differentiate 0.05. The levels of occupational exhaustion by marital status, age and professional seniority differ at the level of 0.05. Key Words: Occupational Exhaustion, Teacher, Seniority,School, Education.

190-203

Authors: Veli BATDI, Doç. Dr. Çetin SEMERCİ

Özet: Eğitim sistemindeki hızlı gelişim ve değişimler, öğretim sürecinde de yeni teknik ve yaklaşımların kullanılmasını gerekli kılmaktadır. Bunlardan biri olan “İstasyon Tekniği”nin etkili bir şekilde kullanılması ile öğrencilere birçok beceri kazandırılabilmektedir. Bu nedenle araştırmanın genel amacı, “Derslerde İstasyon Tekniği Uygulamasının Yansıtıcı Sorgulaması”nı yapmaktır. Bu genel amaç doğrultusunda istasyon tekniği uygulamasının yansıtıcı sorgulamasından elde edilen sonuçların neler olduğu, tekniğin uygulanmasının dersin başında, esnasında ve sonrasındaki gözlenen özellikleri, gözlenen eksiklikler sonucunda yapılan öneriler, tekniğin olumlu/olumsuz yönleri ve öğreticilik yönü araştırılmıştır. Nitel yöntemin kullanıldığı bu araştırmada, durum çalışması çerçevesinde betimsel analizden yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Fırat Üniversitesi 2010-2011 yılı Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) Bölümü öğrencilerinden “Öğretim İlke ve Yöntemleri” dersini alan I. ve II. Öğretim öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından uzman görüşleri ve literatür taraması desteğiyle hazırlanan açık uçlu soru formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde Nvivo8 paket programından yararlanılmıştır. Elde edilen verilerden istasyon tekniğinin derste motivasyonu arttırdığı, bilgiyi yeniden yapılandırmayı ve kalıcı öğrenmeyi sağladığı anlaşılmaktadır. Anahtar Kelimeler: İstasyon tekniği, yansıtıcı etkinlik, yansıtıcı düşünme, öğretim, öğretmen adayı. Abstract: Increasing developments and changes in education system require using new techniques and approaches in learning process. Students can acquire many skills through using one of these techniques effectively called “The Station Teaching Method”. Thus, the purpose of the study is to make reflective inquiry of the station teaching method in lessons. In the direction of this general aim, results from the reflective inquiry of the station teaching method, characteristics of the method observed before, during and after the lesson, proposals towards deficiencies and positive/negative and instructive aspects of the method are examined. Through a qualitative method, a case study and descriptive analysis are made use of. In the working group, there are normal and evening education students participating to the lesson of “Teaching by Principles” at Fırat University Computer and lnstructional Technologies (CIT) Department during 2010-2011 instructional year. As the data collection instrument, an open-ended question form developed by researchers in the light of experts’ views and literature review has been used. In analyzing the qualitative data, Nvivo8 program is made use of. It is understood from the findings that the station teaching method can be effective in increasing motivation, constructing the knowledge and providing retention of learning. Keywords: The station teaching method, reflective activity, reflective thinking, teaching, teacher

217-235

Authors: Arş. Gör. Hasan Basri KANSIZOĞLU

Özet: Türkçede seslerle harfler arasındaki ilişki, Türkçenin büyük oranda yazıldığı gibi okunan ve okunduğu gibi yazılan bir dil olması sonucunu doğurmaktadır. Bu ilişki, konuşma ve yazma arasında bire bir uygulanamamaktadır. Konuşma dilindeki bazı hatalı unsurların yazı diline aktarıldığı, özellikle öğrencilerin konuştukları gibi yazma eğilimi içinde oldukları görülmektedir. Bu çalışmanın amacı; dilin iki boyutu olan yazı dili ve konuşma dili arasındaki ilişkileri araştırmak, Türkçedeki farklılıkları ve bu farklılıkların nedenlerini belirlemek, konuyla ilgili görüş ve öneriler üretmektir. Araştırmada yazılı materyallerin analiz edilmesine olanak sağlayan “doküman incelemesi” yöntemi kullanılmıştır. Sivas ilindeki bir ortaokulun 6. ve 7. sınıf öğrencilerinden 75 öğrenci çalışma grubuna alınmıştır. Çalışma kapsamında, Türkçe derslerindeki konuşma ve yazma çalışmalarına yer verilmiş, yazma çalışmalarında görülen yanlışlıklar yazı dili ve konuşma dili etkileşimi bağlamında incelenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, öğrencilerin konuşma ve yazma dili arasında farklılıkların olduğu, konuşma diline özgü unsurların bazen tamamen, bazen de birtakım değişikliklere uğrayarak yazıya geçirildiği, bu durumun yazı dilimize zarar verdiği sonucuna varılmıştır. Anahtar Sözcükler: Türkçe öğretimi, konuşma, yazı, konuşma dili, yazı dili Abstract: The relationship between the phonemes and the letters in Turkish provides it to be a language that is read as it is written and to be written as it is read. However, this relation cannot be applied one to one between speaking and writing. It is seen that some incorrect components in spoken language are transferred into written language, especially students tend to write as they speak. The aim of this study is to investigate the relationship between the written language and the spoken language which are the two main dimensions of the language; to determine the differences in Turkish and the reasons of these differences; and to produce opinions and proposals related to the subject. In this research, “document analysis” method which enables analyzing the written materials, has been used. 75 secondary school students (6th and 7th grades) from a school in Sivas have been taken to the study group. Under this study, samples of speaking and writing practices have been taken into account and the inaccuracies seen in writing practices have been studied in the context of the interaction between written language and spoken language. In terms of the obtained findings, it has been deduced that there are some differences between the spoken and written language students used; components special to the spoken language are transferred into written language sometimes completely, sometimes having some changes; and as a result, this situation gives harm to our language. Key words: Teaching Turkish, speaking, writing, spoken language, written language