Dogus University Journal

17-34

Authors: Yavuz TORAMAN, Cenk Arsun YÜKSEL

Araştırmanın temel problemi COVID-19 sürecinde yeni teknolojilerin tüketiciler tarafından kullanımının kabulünü veya reddini etkileyen faktörlerin incelenmesidir. Tüketicilerin yeni teknolojileri kabul ve benimseme süreçleri, Teknoloji Kabul Modeli (TKM) literatüründen yararlanılarak incelenmiştir. Tüketicilerin aktif kullanımı ve kullanma niyetleri araştırma modeline dahil edilen değişkenler aracılığıyla açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırma verileri çevrimiçi anket metoduyla toplanmış ve 506 kişilik kullanılabilir örneklem elde edilmiştir. Araştırmada yapısal eşitlik modellemesi kullanılmış olup, öncelikle verilerin geçerlilik güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Değişkenlere ait güvenilirlik ve geçerlilik analizlerinin ardından, araştırma modeline uygun bir şekilde Smart PLS ile yol analizleri yapılmıştır. Araştırma modelinde; aktif kullanım, kullanma niyeti, algılanan fayda, algılanan kullanım kolaylığı, algılanan uyumluluk ve algılanan güvenlik (teslimat) değişkenleri yer almaktadır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, aktif kullanımı etkileyen en önemli faktör kullanma niyetidir. Kullanma niyetini etkileyen en önemli etken algılanan faydadır. Araştırmadaki bağımsız değişkenler algılanan kullanım kolaylığı ile birlikte algılanan faydayı pozitif yönde ve anlamlı derecede etkilemiştir. Araştırma modelindeki hipotezlerin çoğunluğu kabul edilmiştir. Araştırmada COVID-19’un da etkisini görmek açısından algılanan güvenlik (teslimat) değişkeni, ilişkide olduğu başta mobil uygulamaları kullanma niyeti olmak üzere tüm değişkenleri pozitif ve anlamlı ölçüde etkilemiştir. Ek olarak, kullanıcıların ürünlerin temassız teslimatı hakkındaki algıları, mobil uygulamaların aktif kullanımı üzerinde dolaylı olarak pozitif yönde bir etki sağlamıştır.

55-75

Authors: Buse METE, İsmail ŞİMŞİR

Covid-19 salgını sırasında sağlık kurumlarının kriz iletişimi için sosyal medya hesaplarını nasıl kullandığının incelenmesi önemlidir. Bu çalışmanın temel amacı, Covid-19 salgını sırasında kriz döneminde kamu ve özel sağlık kurumlarının sosyal medyayı etkin bir şekilde kullanıp kullanmadıklarını incelemek ve kriz iletişimi bağlamında ne tür içerikler paylaştıklarını ortaya çıkarmaktır. Araştırma sorularını değerlendirmek için Medicalpark Sağlık Grubu ve Ankara Şehir Hastanesi'nin resmi Instagram hesaplarından 11.03.2020-15.06.2020 tarihlerini kapsayan salgına ait toplam 216 adet paylaşım incelenmiştir. Gönderiler, ilgili literatür incelenerek araştırmacılar tarafından oluşturulan kodlama kılavuzuna göre içerik analizi yöntemine uygun olarak kodlanmıştır. İlgili veriler Excel ofis programından SPSS 22'ye aktarılarak yüzde ve frekans analizleri yapılmıştır. İncelenen gönderilerin %52,7’si Medicalpark Sağlık Grubu’na, %47,3’ü Ankara Şehir Hastanesi’ne aittir. Toplam 216 gönderinin %60,2'si görsel, %31,9’u video, %7,9’u canlı yayın olarak paylaşılmıştır. Paylaşımların %51,4'ü Covid-19 ile ilgili içeriklerden oluşmaktadır. Covid-19 ile ilgili paylaşımların%65,8'i kısıtlamaları / önlemleri, %82'si halkın güvenini sağlamak ve kurumsal itibarını korumak ve %27'si çalışanları desteklemek için yapılan paylaşımlardır. Yapılan 216 paylaşımın %48,6’sı Covid-19 haricindeki içeriklerden oluşmaktadır. Bu gönderiler de %53,3 oranında kurumların sunduğu diğer sağlık hizmetleri, %40 oranında önemli gün ve haftalar, %9,5 oranında sosyal sorumluluk projeleri ile ilgili konuları içermektedir.

99-120

Authors: Halil KETE

İnsanlığın elde ettiği bilimsel ve teknolojik birikimlerinden dolayı 21.yy’da bir virüsle baş edememesi pek muhtemel değildi. Ancak 2020 yılı tüm dünyaya yayılan Covid-19 pandemisi ile mücadele etmekle geçmiştir. Ülkelerin uyguladığı tüm tedbirler sadece virüsün belli bir süre yayılmasını önlemiştir. Virüsün etkinliğini kaybedebilmesi için en etkili yol şimdilik aşılar olarak gözükmektedir. Yeterli ve dengeli bir aşılama yapılmadığı takdirde, bu durum pandeminin uzun süre devam etmesine neden olabilecektir. Bu çalışmada Covid-19 aşılarının kamu maliyesi açısından küresel kamusal mallar sınıfına dahil edilerek tedarik sorununun daha etkin ve insani bir şekilde çözülebileceği irdelenmiştir. Çalışmada öncelikle piyasa başarısızlıklarından olan kamu malları kavramı ve devamında küresel kamusal malların temel felsefesi ortaya konulmuştur. Daha sonra Covid-19 pandemisinin küresel ölçekte etkileri ele alınıp, pandemi ile mücadele yöntem ve araçlarının küresel kamusal mallardan sağlık sınıfına dahil olduğu belirtilmiştir. Pandeminin dünyada sosyoekonomik tahribatları ve yıkıcı etkileri veriler ışığında ortaya konulmuştur. Sonuç olarak Covid-19 aşılarının özel mal yerine küresel kamu malı olarak kabul edilmesinin pandeminin etkilerinin en aza indirilmesinde en etkili yöntemlerden biri olacağı sonucuna varılmıştır.

135-152

Authors: Hale ALAN, Ali Rıza KÖKER

COVID-19 salgını yiyecek içecek sektöründe kalıcı değişikliklere neden olmakla birlikte sektöre yeni yönelimler ve inovasyonlar getirmiştir. Salgının sebep olduğu sorunlardan en fazla etkilenen sektörlerin başında gıda sektörü özellikle de restoranlar gelmektedir. Bu olumsuz etkileri azaltmak amacıyla restoran iş modelini yeniden keşfetmeye yardımcı olmak için yalnızca dağıtım hizmeti yani paket servis vermek için çalışan sanal restoranları ifade eden bulut mutfak iş modeli dünya genelinde yoğun ilgi görmüştür. Geleneksel restoranlar yerini bulut mutfaklara bırakmaya başlamıştır. Bu araştırmanın amacı, COVID-19 salgını ile gelişimi hız kazanmış olan ve gıda sektöründeki işletmelerin yeni iş yapma modeli olarak hem dijital dönüşüm bağlamında stratejik çevikliği hem de iş modeli yeniliği olarak bulut mutfak girişimciliğini nasıl uygulayabileceklerine dair teoriyi ve bilgiyi geliştirmektir. Bu çalışma ülkemizde ve tüm dünyada bulut mutfak iş modeline olan yoğun ilgiye açıklama getirmiştir. Bu iş modeli sayesinde yiyecek içecek sektöründe hızlı bir gelişme yaşandığı ve yaşanmaya da devam edeceği çalışmada belirginlik kazanmıştır.

177-196

Authors: Alper YILMAZ, Mehmet ULAŞ, Abuzer YEŞİL

Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından Covid-19 pandemisi döneminde hazırlatılan sosyal reklam spotlarında sunucu ünlü birey ve sunucu uzman birey değişkenlerinin bireyler üzerindeki etkilerini, bireylerin sosyal reklam spotlarına yönelik tutumlarını ve davranışsal eğilimlerini incelemeyi konu edinmektedir. Çalışma “T.C Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlatılan ve Covid-19 Pandemisi döneminde yayınlanan “Maske, Mesafe ve Temizlik” mesajlarını vurgulayan sosyal reklam spotlarında sunucu ünlü ve sunucu uzman birey değişkenlerinin bireyler üzerindeki etkileri ve bireylerin sosyal reklam spotuna yönelik tutum ve davranış eğilimleri nedir?” temel sorunsalı üzerine oluşturulmuştur. Araştırmanın metodolojisi bağlamında nicel araştırma yöntemi deseninde ampirik bir deneysel çalışma yapılarak “Sosyal Reklam Spotlarına Yönelik Tepkiler Anketi” tekniğiyle bireylerin sosyal reklam spotlarına yönelik tepkilerinden oluşan nicel ham veri setine SPSS 25 paket programında yapay sinir ağı analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre sosyal reklam spotlarında sunucu ünlü birey kullanımının sunucu uzman birey kullanımına göre yüksek düzeyde etkili olduğu görülmüştür.

221-242

Authors: Özgür Ömer ERSİN, Tuğçe ACAR, Özgür KIYAK

Çalışmada, pandemi sürecinin ve özellikle vaka sayılarındaki değişimlerin döviz kurları ve küresel riskin yerel borsa getirilerine etki ediş sürecine yansımalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla döviz kuru ve VIX endeksine ek olarak aktif vakalar ve yeni vakaların Türkiye'deki BİST100 hisse senedi endeksi üzerindeki etkileri araştırılmıştır. GARCH, GJR, TGARCH ve doğrusal olmayan GARCH modellerinden elde edilen ampirik bulgular, Türkiye'de pandeminin ilan edildiği 11.3.2020'den başlayarak ve 11.5.2021'de sona eren günlük serileri kapsayan bir örneklemin kullanılmasıyla anlamlı sonuçlar ortaya koymaktadır. Elde edilen ampirik bulgular doğrultusunda, negatif ve pozitif haber şoklarının Türkiye’de borsada ciddi etkilere sahip olduğuna işaret etmektedir. Elde edilen bulgular, BIST 100 getirileri üzerinde Covid-19 vaka sayılarındaki artışların negatif etkilerine ek olarak, özellikle nominal Dolar/TL artışlarının önemli negatif etkileri olduğunu ortaya koymakta, uluslararası finansal riskin bir göstergesi olarak alınan VIX’teki artışların da Türkiye’deki finansal getiriler üzerindeki negatif etkilerine işaret etmektedir.

265-279

Authors: Serpil KUZUCU

COVID-19 Pandemisi tüm dünya ekonomilerini etkilemiştir. Salgının ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için hükümetler 2008 Küresel Finansal Krizinde olduğu gibi para ve maliye politikalarına başvurmuştur. Bu çerçevede, merkez bankalarının en yaygın olarak uyguladığı politika yine parasal genişleme olmuştur. Gelişmiş ekonomilerde, parasal genişlemeye transfer ödemeleri gibi maliye politikaları eşlik ettiğinden, para politikalarının olumsuz etkileri nispeten düşük olmuştur. Türkiye'de ise, maliye politikalarının sınırlı olması ve para arzı ve kredilerdeki aşırı genişleme sonucunda enflasyon ve döviz kurları üzerinde olumsuz etkiler ortaya çıkmıştır. Çalışmanın amacı, pandemi krizinin ortaya çıkmasından sonra Türkiye'de uygulanan Merkez Bankası politikalarının etkinliğini ve alınan finansal önlemleri değerlendirmektedir. Çalışma, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın politikalarını ve sonuçlarını uluslararası karşılaştırmalarla sunmakta ve önerilerde bulunmaktadır.

303-319

Authors: Hatice DÜZAKIN, Süreyya YILMAZ ÖZEKENCİ, Tuba KONAK

The new coronavirus (Covid-19) pandemic, which arised in Wuhan, China end of the December 2019, has spread to all countries in a short time and several measures have been taken around the world. The measures have had a profound impact on world trade, financial markets, and the country's economies. Accordingly, this study examines the Borsa Istanbul sector returns, which are the most affected by Covid-19 pandemic. The case study method was used in the study, where the dates when the first Covid-19 case occurred, the new normalization period started, and the first Covid-19 vaccine was administered in Turkey were determined. The study also used the food and beverage, services, construction, industry, trade, tourism, and transportation indices. As a result, the study determined that all sector indices dropped, but tourism and transportation indices dropped faster.