Dokuz Eylul University Faculty of Economics and Administrative Sciences Journal

481 - 489

Authors: Mert TOPCU, Salih ÖZDEMİR

Dış ticaretin gelir ve fiyat esnekliklerinin ölçülmesi, özellikle gelişmekte olan ülkelerde ticaret politikasının şekillendirilmesi ve ödemeler dengesinin iyileştirilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu noktadan hareketle çalışmanın amacı, önemli ticaret partnerlerimizden oluşan Avro Bölgesi ülkeleri ile yaptığımız ikili ticarette Marshall-Lerner koşulunun analiz edilmesidir. Bu kapsamda, 2004-2017 döneminde Avro Bölgesi ile yaptığımız dış ticaret fonksiyonları panel zaman serilerindeki heterojen eğim katsayılarını tahmin etmek için geliştirilen Genişletilmiş Ortalama Grup (AMG) tahmincisi kullanılarak analiz edilecektir. Elde edilen bulgular, ihracat talebi fiyat esnekliğinin pozitif, ithalat talebi fiyat esnekliğinin ise negatif olduğunu göstermektedir. Ayrıca, Türkiye ve Avro Bölgesi arasındaki ikili ticarette Marshall-Lerner koşulunun geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Estimating the income and price elasticities of foreign trade, especially in emerging economies, has become more of an issue in order for developing appropriate trade policy and improving the balance of payment. From this point of view, the goal of this study is to investigate the validity of the Marshall-Lerner condition given the bilateral trade between Turkey and the Eurozone, which consists of major trading partners of Turkey. To this end, foreign trade functions subject to our trade with the Eurozone countries are analyzed using Augmented Mean Group (AMG) estimator, developed to estimate heterogeneous slope coefficients in panel time series over the period 2004-2017. Findings show that price elasticity of export demand is positive whereas price elasticity of import demand is negative. In addition, findings also indicate that the Marshall-Lerner condition holds given the bilateral trade between Turkey and Eurozone.

511 - 526

Authors: Murat Kemal KELEŞ, Aşkın ÖZDAĞOĞLU, Fatma YÖRÜK EREN

Tıbbi cihaz satın alımı, kullanılacak en uygun tıbbi cihazın seçimi, sağlık kurumları yöneticileri tarafından verilmesi gereken stratejik ve kritik kararlardan biridir. Bu tür kararların verilmesinde çok farklı yöntemler kullanılmaktadır. Çok kriterli karar verme bunlardan birisidir. Bu çalışmada, bir laboratuvarda kullanılacak tam kan sayım cihazı seçimi problemi ele alınmıştır. Tam kan sayım cihazı hastaların genel sağlık durumlarının tespitinde çok yaygın olarak kullanılan bir cihazdır. Cihaz seçiminde etkili olan kriterler konunun uzmanı kişilerle belirlenip puanlandıktan sonra kriter ağırlıkları SWARA yöntemiyle tespit edilmiştir. WPM, TODIM ve AHS yöntemleri ile de alternatif cihazların değerlendirilmesi yapılarak en uygun tam kan sayımı cihazı belirlenmiştir. The selection of the most appropriate medical device to be used in the purchase of medical devices is one of the strategic and critical decisions that should be given by the healthcare organizations. Many different methods are used in making such decisions. Multi-criteria decision-making is one of them. In this study, the problem of the selection of a complete blood count device to be used in a laboratory is taken into consideration. The complete blood counting device is widely used in the general health status of patients. The criteria that are effective in the selection of devices are determined by the experts and the scales are determined by the SWARA method. WPM, TODIM and AHP methods were used to evaluate alternative devices and the most suitable whole blood count was determined.

545 - 563

Authors: Kalender Özcan ATILGAN, Hakan TANİŞMAN

İşletmeleri karlı kılmak için işletme yöneticileri pazarlama programlarında pazarlama süreç ve politikalarının bir karmasını kullanmaktadırlar. Pazarlama karması, dört pazarlama unsuru (4P) için stratejik bir araç olmasına rağmen, tüketici davranışlarını dikkate almayan içe odaklı bir yapıda olması ve bu pazarlama karması elemanları arasında etkileşimin olmaması nedeniyle eleştirilmektedir. Bu bağlamda, bu çalışmanın literatürdeki boşluğu doldurmak için yararlı olacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada, çok değişkenli kovaryans analiz (MANCOVA), referans fiyatın (var ve yok), ürün tiplerinin (araştırma ve deneyimsel ürünler) ve çevrimiçi tüketici yorumlarının (az ve çok yorum) satın alma niyeti, çevrimiçi yorum sayısı, algılanan inanılırlık, çevrimiçi yorumlara yönelik genel tutum ve fiyat algısı üzerindeki etkilerini araştıran hipotezleri test etmek için kullanılmıştır. Önceki çevrimiçi satın alma deneyimi ve ilgilenim, analizde kovaryans değişkenler olarak ele alınmıştır. Bu çalışmanın sonunda, incelenen gruplar arasında, satın alma niyeti ve yorum sayısı bağlamlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. To make businesses profitable, a mix of marketing procedures and policies are used by the management of businesses in their marketing programs. In spite the marketing mix is a key strategic combination tool for four marketing elements (4Ps), it is criticized for being internally oriented structure (not considering consumer behavior) and being lack of interaction between each mix element. At this point, it is thought for this study to be useful for filling the gap in the literature. A multivariate analysis of covariance (MANCOVA), was used to test the research hypothesis that investigate the effects of reference price (available vs non-available), product types (search vs experience goods) and online consumer review (high and low reviews) on willingness to buy, number of review, perceived believability, general attitude towards online reviews, and price perception. Prior online purchase experience and involvement were used as covariates in the analysis. At the end of this study, statistically significant differences were found in the context of willingness to buy and number of reviews among the groups examine.

573 - 581

Authors: Emre BİLGİN SARI

Manufacturing enterprises give importance to determining machine performances in order to manage their operations and prioritize improvement activities. Overall Equipment Efficiency (OEE) is a tool that is frequently used by production managers to examine machine performances and is calculated by considering performance, quality and availability values. However, there are many different criteria that affect the performance of the machines. In this case, a multi-criteria decision-making (MCDM) approach is appropriate for handling machine performance values. The Preference Selection Index (PSI) is a MCDM method that is used for the evaluation of alternatives while weighting the criteria determined. This study was carried out to purpose of using the PSI method to generate the performance index of the machines. In addition to factors used in OEE calculation, MCDM problem with multiple criteria that supported by the literature was developed. The performance ranking of the machines was performed by PSI method with these criteria. The findings of this study suggest that when the more criteria are included in the studies for performance evaluation, the differences in the value of the results can be seen in the closer range and sensitivity. So, it would be useful to implement models that consider different criteria from OEE for machine performance evaluation. İmalat işletmeleri operasyonlarını yönetmek ve iyileştirme faaliyetlerini önceliklendirmek amacıyla makine/ekipman performanslarının belirlenmesine önem vermektedir. Toplam Ekipman Etkinliği (OEE), üretim yöneticilerinin makine performanslarını incelemelerinde sıklıkla kullanılan bir araç olup, performans, kalite ve kullanılabilirlik değerleri göz önünde bulundurularak hesaplanmaktadır. Ancak makinelerin performanslarının etkilendiği farklı ölçütler de mevcuttur. Bu durumda makine performans değerlerinin ele alınması konusunda çok kriterli karar verme problemleri yaklaşımı uygun olmakta ve çözüm sunmaktadır. Tercih Seçim Endeksi (Preference Selection Index / PSI) yöntemi, alternatiflerin değerlendirilmesi için belirlenen kriterleri kendi içinde ağırlıklandıran bir yöntemdir. Bu çalışma, PSI yönteminin makinelerin performans endeksini oluşturmasında kullanılması amacıyla yapılmıştır. OEE hesaplaması sırasında kullanılan, ölçütlerin yanında, literatürce desteklenen faktörler de göz önünde bulundurularak ÇKKV problemi oluşturulmuştur, PSI yöntemi ile makinelerin performans sıralaması yapılmıştır. Bu çalışmanın bulguları, performans değerlendirme çalışmalarına daha fazla kriter dahil edildiğinde, sonuçların değerindeki farklılıkların daha yakın aralıkta ve hassasiyette görülebileceğini göstermektedir. Bu nedenle, makine performansı değerlendirmesi için OEE'den farklı kriterleri de göz önünde bulunduran modelleri uygulamak faydalı olacaktır.

599 - 621

Authors: Gonca GÜNGÖR GÖKSU

İnsan haklarına duyarlı bütçeleme dezavantajlı grupların durumlarının iyileştirilmesi için önem verilen sosyal bütçeleme uygulamalarından birisidir. Bu bütçeleme yaklaşımı bir bütçe tekniğinden ziyade, bireysel ve toplumsal ihtiyaçların en hızlı ve en etkili bir şekilde karşılanması için devlet bütçelerinin nasıl hazırlanması konusunda yol gösteren bir uygulamadır. Bu çalışmada Türkiye’de merkezi yönetim bütçesi kapsamında insan hakları ile ilişkili bütçe kalemleri belirlenmiştir. İnsan hakları ile ilişkili bütçe kalemleri belirlenirken kamu hizmetleri, fonksiyonel sınıflandırmaya göre gruplandırılmıştır. Çalışmanın son bölümünde insan hakları ile ilişkili bütçe tahsislerinin ve kamu harcamalarının, Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen ve tüm üye ülkelerin uymak zorunda olduğu yükümlülükleri karşılayıp karşılamadığı araştırılmıştır. Çalışmanın zaman kısıdı 2006 -2018 yılları arasıdır. 2006-2017 yıllarına ait veriler Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün resmi internet sitesinden, 2018 yılına ait veriler ise Muhasebat Genel Müdürlüğünün resmi internet sitesinden derlenmiştir. Çalışmanın amacı; insan hakları ile devlet bütçesi arasındaki ilişkiyi vurgulamak ve Türkiye’de insan haklarına duyarlı bir bütçeleme analizi yapmaktır. Human rights budgeting is an application of social budgeting that places importance on improving the situations of disadvantaged citizens. Rather than a budget technique, this budgeting approach is an application that guides how state budgets should be designed to be provided the needs of individuals and society fastest and most effective. In this study, the budget items which are related to human rights are determined in the context of the central government budget in Turkey. While determining the relationship between human rights and budget items, public services have been grouped according to functional classification. In the last part of the study, it has been researched that whether the budget appropriations and expenditures related to human rights meet the obligations set by the United Nations, and which all member states must comply with. The time limit of the study is between 2006-2018 years. The data belonged to 2006-2017 years have been collected from the official websites of the General Directorate of Budget and Financial Planning (BUMKO), and the data belonged to the 2018 year have been collected from the official website of the General Directorate of Public Accounts. The study's aim is to highlight the relationship between human rights and state budget and to perform a human right budgeting analyze in Turkey.