Dokuz Eylul University Faculty of Economics and Administrative Sciences Journal

411-434

Authors: Mehmet Yahya ÇİÇEKLİ

Bir Hint siyasetçi olan İndira Priyadarşini GANDİ Asyalı bir kadın siyasetçi figürü olarak uzun süre Hindistan’ın başbakanlığını yapmıştır. İlk bakışta yenilikçi ve inkılapçı bir siyasetçi görünümü arz etmektedir. Ancak ne yazık ki Türkiye Türkçesindeki akademik yazında onun siyasal duruşuna, uygulamalarına ve mücadelesine ilişkin incelemelere hatta yaşam öyküsüne dair temel bilgilere bile ulaşmak mümkün değildir. Oysa İndira; gerek yeni bağımsızlığını kazanmış bir eski sömürge ülkesini kendi ayakları üstünde tutmaya ve yükseltmeye çalışan bir yönetici olarak, gerekse tabuları yıkan fakat kültürel değerlerine bağlı bir modernist olarak son derece ilgi çekici bir öznedir. Farklı çalışmalara kaynaklık etmek ve karşılaştırmalı incelemelere imkan tanımak üzere bu çalışmada genel bir çerçeve çizilmesi ve bir değerlendirme ortaya konulması amaçlanmıştır. Bunun için öncelikle başvuru yapılabilecek temel kaynaklar tespit edilmiş, ardından farklı kaynaklardan mukayeseli olarak İndira GANDİ’nin yaşam öyküsü damıtılmaya çalışılmış, tespit edilen olgular tüm yaşamını kapsayan üç dönem halinde sunulmuştur. Sunulan olgular incelenmiş ve yorumlanmış, böylece bu yaşam öyküsü çerçevesinde öne çıkan başlıca yönler, temel nitelikler ve siyasal mücadelesinin bir takım sonuçları ortaya konulabilmiştir. Kadın hakları da dahil olmak üzere öncelik verdiği konularda yaptı esaslı çalışmalar dikkat çekici bir tablo oluşturmuştur.

455-476

Authors: Mustafa ÇAYIR, Nasuh Oğuzhan ALTAY

Bu çalışmada temettü politikalarının firmaların sermaye birikimi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Modelde kullanılan veri seti, S&P 500, FTSE 100, Nikkei 225, CAC 40, SSEC, BOVESPA, NSEI ve BIST 100 endekslerinden seçilen 1117 banka dışı firmanın 2010-2015 dönemi yıllık gözlemlerinden oluşmaktadır. Sistem GMM yöntemiyle tahmin edilen sonuçlara göre, firmaların nakit temettü ödeme eğiliminin artması, sermaye birikimini olumsuz etkilemektedir. Ayrıca, firma bazında hisse senedi fiyatlarındaki artışların sermaye birikimini olumlu etkilediği saptanmıştır. Bu kapsamda, finansal piyasalardaki fiyat hareketlerinin reel ekonomi üzerindeki etkilerinin fiyat hareketleriyle aynı yönde olduğu söylenebilir.

499-515

Authors: Tuğçe KUMRAL, Mahmut PAKSOY, Serdar BOZKURT

Bu çalışmanın temel amacı; çalışanların içsel veya dışsal kontrol odaklı olmalarıyla işyeri prokrastinasyonu (erteleme alışkanlığı) arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığının tespit edilmesidir. Bu çerçevede, İstanbul’da tekstil sektöründe faaliyet gösteren altı işletmedeki beyaz ve mavi yakalı çalışanlara yönelik bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda, kontrol odağı ile işyeri prokrastinasyonu arasında bir ilişki belirlenmiştir. Dışsal kontrol odağı olanlarda, daha fazla işyeri prokrastinasyonu gözlemlenmiştir. Kontrol odağının, işyeri prokrastinasyonu boyutlarından oyalanma davranışının farklılıklaştığı belirlenirken, siber kaytarma davranışı ile herhangi bir farklılık tespit edilememiştir. Ayrıca, işyeri prokrastinasyonu ve boyutları ile demografik özelliklerden; cinsiyet, eğitim durumu, kıdem ve medeni durum ile farklılıklar ortaya konulmuştur.

543-568

Authors: Şevkinaz GÜMÜŞOĞLU

Avcı toplayıcılıktan tarım üretimine geçerek takası, ticareti öğrenen, parayı bu amaçla standart araç olarak kullanan insanoğlu, rasyonel düşünmesi sayesinde neredeyse son 250 yılda 4 sanayileşme hamlesi gerçekleştirmiştir. Birincisi İngiltere’ den James Watt’ ın buluşu sonucunda fosil yakıtların kullanımı ile şekillenirken, dördüncüsü düşünce olarak Almanya’ dan gelmiş, dijital bir dönüşüm ile yenilenmeyi önermiştir. Gücünü teknoloji desteğiyle maliyetlerin düşürülmesinden alan yeni köklü devrim, çalışanların yetkinliklerinin dijitilizasyon ile bütünleşmesiyle şirketlerin verimli, hızlı, güvenilir olmasını sağlamaktadır. İnsan odaklı dijital dönüşümle gelişecek olan Endüstri 4.0, rekabet üstünlüğü sağlayacak bir strateji olarak, ilk üreticiden itibaren tüm tedarikçileri ve müşterileri, yeni nesil yazılım ve donanımlar ve cihaz tabanlı internet (nesnelerin interneti) ile şirketlerin, kullanıcıların veya makinaların, bir merkeze bağlı kalmadan kendi aralarında işlem yapabilmelerini sağlamaktadır. Bilindiği gibi, özellikle bilgisayar ve internetteki bilimsel gelişmelerine iş dünyasını etkilemesinin hemen ardından, tam zamanında üretim ve toplam kalite yönetimi eşanlı olarak endüstriyi şekillendirmiş ve MRP, MRP II, ERP II kavramlarıyla bütünleştirmiştir.. Bu gelişmeleri izleyen aşamada ise Endüstri 4.0’a zemin hazırlayan siber fiziksel sistemlerin getirdiği internet bağlantılı akıllı elektronik sistemlerin ve robotların desteklediği dünya klasmanında üretim (WCM) yaklaşımı, akıllı fabrikaların ürünleriyle insan hayatının kalitesini arttırmıştır. Dünya klasmanında üretim, donanım, yazılım gibi yeniliklerin yanı sıra tüm temel kalite araçlarını da bünyesinde toplamış olduğundan, Endüstri 4.0 ile birlikte kalite yönetiminin dijitalisazyonu ile şekillenen Kalite 4.0 kavramının doğmasını da tetiklemiştir. Dolayısıyla klasik kalite anlayışının gelişmesi ile şekillenen Kalite 4.0 insan, teknoloji ve süreçleri bir arada ele alır ve üretim/işlemler, müşteri odaklı pazarlama ve güvenli finansal sistemlerin yönetimini şekillendirir. Çalışmada Endüstri 4.0 ve Kalite 4.0’ ın bilişim ve iletişim alanındaki yeni gelişmeler çerçevesinde mal, hizmet ve bilgi üreten kurumların iş yapma biçimlerine etkileri ele alınacaktır.

595-622

Authors: Ejder AYÇİN

İşletme performansının en önemli göstergelerinden biri olan finansal performansın doğru bir şekilde ölçülmesi, işletmelerin gelecekteki karar verme süreçleri için önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı Borsa İstanbul’da (BIST) menkul kıymet yatırım ortaklıkları endeksinde yer alan işletmelerin finansal performanslarını değerlendirmektir. Bu doğrultuda, belirlenen finansal performans kriterlerine ilişkin önem ağırlıkları, objektif bir değerlendirme tekniği olan Entropi yöntemiyle hesaplanmıştır. Uygulama kapsamındaki işletmelerin performansları ise Gri İlişkisel Analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Uygulama sonuçları Entropi ve Gri İlişkisel Analiz yöntemlerinden oluşan bütünleşik bu yaklaşımın, finansal performansın değerlendirilmesinde karar vericilere yardımcı olacağını göstermiştir.

657-678

Authors: Hüriyet BİLGE

Büyükşehir belediyelerin sayısal bazda artmaları ve 2014’ten sonra sorumluluk alanları il sınırlarına çekilmesiyle birlikte hizmet sunumlarında büyük bir artış görülmüştür. Hizmet sunumlarındaki olağanüstü artışı belediye çalışanlarına daha fazla yük ve sorumluluk getirmiştir. Bu bağlamda belediye çalışanlarının kişisel mutluluklarının cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim, unvan, sosyal yaşama katılma ve meslekteki toplam çalışma süresi gibi farklı demografik değişkenler açısından incelenmiştir. 203 Manisa Büyükşehir merkez belediye çalışandan Oxford Mutluluk Ölçeği kullanılarak elde edilen veriler aracılığıyla öncelikle Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) uygulanmış ve beş alt boyut elde edilmiştir. Verilerin analizi için “t testi” ve “Tek yönlü varyans analizi” uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, araştırmaya katılan belediye çalışanlarının mutlulukları “cinsiyet, medeni durum, eğitim, unvan, ve sosyal yaşama katılma” değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar ortaya koyduğu; “yaş ve meslekte çalışma süresi” gibi değişkenlere göre ise anlamlı farklılıklar ortaya çıkmadığı belirlenmiştir.

39-73

Authors: Önder BÜBERKÖKÜ

Bu çalışmada çoklu student t dağılım varsayımı altında AR(p)-DCC-FIGARCH (p,d,q) ve asimetrik AR(p)-DBEKK-GARCH (p,q) modelleri kullanılarak 2007-2008 küresel finans krizinin 9 mevduat bankasının zamanla değişen sistematik risk düzeyi üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bulgular, özellikle büyük ölçekli bankalardan 2 tanesinin sistematik risk düzeyinin küresel kriz dönemi ile birlikte belirgin bir şeklide arttığına işaret etmektedir. İki küçük ve orta ölçekli bankanın da sistematik risk düzeyinin kriz döneminde belirgin bir şekilde arttığı belirlenmiştir. Ayrıca, tüm bankaların sistematik risk düzeylerine uygulanan tek yapısal kırılmalı birim kök testi sonuçları bankaların sistematik risk düzeylerinin düzey değerlerinde durağan olduğuna işaret etmektedir

97-127

Authors: İpek TEKİN

İşsizlik olgusu, meydana getirdiği iktisadi, sosyal, politik ve psikolojik sonuçlar itibariyle iktisat politikası belirleniminde her ekonominin öncelikleri arasındadır. İşsizliğin nedenleri ve yarattığı sonuçlar bir yana, yapısal bir unsur olarak işsizlikte histerinin var olup olmadığı konusu bu anlamda cevap aranması gereken sorulardandır. Histeri etkisi, geçici şokların kalıcı etkiler bıraktığı durumları ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu çalışma da Friedman'ın doğal oran hipotezine karşılık işsizlikte histeri etkisinin, bir nevi işsizlikte kalıcı etkilerin varlığının Türkiye'de 2005-2017 dönemi aylık işsizlik verileriyle sınanmasını amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda standart birim kök sınamalarına ek olarak, Becker, Enders & Lee (2006) ile Enders & Lee (2012) tarafından geliştirilen Fourier birim kök sınamaları araç olarak kullanılmaktadır. Becker, Enders & Lee (2006) Fourier ve standart ADF durağanlık sınama sonuçları serilerin durağan olmadığına işaret ettiğinden, Türkiye'de işsizliğin ortalamaya dönme eğiliminde olmadığını, işsizlik histerisinin var olduğunu ortaya koymaktadır

163-195

Authors: Merve KAYADUVAR, İlteriş ERGUN

BM’nin 2013 yılında yayınlanan “Yeni Bir Küresel Ortaklık: Sürdürülebilir Kalkınma Yoluyla Yoksulluğu Ortadan Kaldırmak ve Ekonomileri Dönüştürmek” raporu 2015 sonrası yeni hedefleri, bu bağlamda 2030 yılına kadar aşırı yoksulluğu ortadan kaldırmak ve sürdürülebilir kalkınma sözünü yerine getirmek için evrensel bir gündemi ortaya koyuyor. Bu çalışmada bu hedeflerin temelini küresel kapitalizmin doğasının yarattığı sosyal tahribatların görünürlüğünü azaltarak kapitalist sistemin sürdürülebilirliğini sağlamayı amaçlayan Post-Washington uzlaşısının oluşturduğu ve hedeflerin sürdürülebilir kalkınma adı altında sürdürülebilir bir kapitalist sistemi amaçladığı tartışılmaktadır. Küresel kapitalizme sosyal bir taraf kazandırma amacı bağlamında, açıklanan hedefler ile sosyal sorunların özellikle yoksulluğun görünürlüğünü azaltılmaya çalışılmakta ama yoksulluğun sisteme içkin temel sebeplerine vurgu yapılmamaktadır.

217-234

Authors: Syed Ikram AKBAR, Engin ÖZGÜL

Social media, an inevitable tool of today's communication world, is becoming an inevitable communication channel for businesses too. Due to its structure allowing direct communication between the company and its customers and its superiority over traditional communication channels, it is being used more and more by several companies. Continuous increment in the use of social media tools has made the impact of new generation communication tools on brand awareness very important. For this reason, the effect of Facebook, which is one of the most used social media tools in the researches (or literature), on the brand awareness of the companies is examined. It has been determined that social media can make meaningful effects on brand awareness in the research conducted on young consumers in İzmir region. Regression analysis illustrates that Facebook is responsible for 34% of brand awareness. Consequently, it is considered that the more intensive and effective use of the advantages derived from the social media tools can provide significant advantages in creating brand awareness, and this should be the subject of further research.

261-292

Authors: Haluk TANDIRCIOĞLU, Fatma YAPICI

Bu çalışma, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde öğrenim görmekte olan öğrencilerin kamu harcama algısını analiz etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen veriler IBM SPSS Statistics (24.0) programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada yapılan, T Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) sonucunda elde edilen bulgular çerçevesinde ankete katılan öğrencilerin cinsiyet, yaş, aile gelir düzeyi, bölümleri, sınıfları, ailelerinin yaşadıkları yer ve ikamet ettikleri bölge açısından kamu harcamalarına yönelik algısı incelenmiştir.

319-352

Authors: Ezgi KARATAŞ YÜCEL

Bireylerin içinde yaşadıkları toplumdan etkilendikleri göz önünde bulundurularak ilk bakışta kolayca kestirilebilen bir değişken olan cinsiyet ile karşılaştırmalı olarak toplumsal cinsiyet rolleri kavramı giderek önem kazanmaktadır. Bireylerin toplum tarafından atfedilen rolleri benimsemelerinin birer tüketici olarak satın alma karar tarzlarını etkilediği düşüncesinden hareketle yapılan bu çalışma toplumsal cinsiyet rollerinin satın alma karar tarzları üzerine etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda literatür taraması yapılmış olup oluşturulan soru formu 620 kişiye uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre ilgilenim düzeyini ölçümlemesi, toplumsal cinsiyet rollerinin cinsiyete göre farklılaştığını ve satın alma karar tarzlarının toplumsal cinsiyet rollerine göre farklılaştığını ortaya koyması bakımından özgün nitelikli bir çalışma olmuştur.

369-384

Authors: Hüseyin AVUNDUK, Hakan AŞAN

Günümüzde teknolojinin gelişmesi ve yaygınlaşması birçok yapısal değişikliği de beraberinde getirmiştir. İnternet ağının ve yazılım mimarisinin gelişiminin öncülüğünde eşten-eşe iletişim mantığı ile merkezi olmayan bir çevre oluşturulabilmektedir. Bu anlamda belirli bir merkez olmadan eşler arasında iletişim sağlayan kriptografik veriler ve dağıtık bir sistem yapısına sahip yeni bir teknolojiden bahsedebiliriz. Aslında benzer uygulamalar geçmiş dönemlerde ortaya çıkmış olsa da blok zinciri bu yapıyı farklı noktalara taşımıştır. Özellikle kripto paraların yaygınlaşması finans sistemlerinin bakış açısını değiştirmiştir. Bu çalışmada blok zincirinin temel çalışma mantığı anlatılmıştır. Blok zincirinin örnek uygulamaları ortaya koyulmuş ve blok zincirinin çeşitli açılardan eksik yönleri ve gelecekte oluşabilecek olası sorunlara değinilmiştir.