Research Journal of Politics, Economics and Management

11

Authors: Mehmet IRVENDI, Bulent GULOGLU, Hakan YETKINER

This paper presents empirical evidence that the neoclassical explanation of real wage has a high explanatory power at macro level. The factor endowments explanation of the real wage is surprisingly rare in the literature, at least at empirical level. In this paper, using panel data from 26 OECD countries, we show that the factor endowments-technology, physical capital stock and labor stock- have a significant explanatory power on the determination of the real wage. Based on our findings, we speculate that the supply-side rather than the demand-side variables may be the major source of the wage differences across countries.

27

Authors: Gonca GÜNGÖR GÖKSU

Bir ülkenin münhasır medeniyetler seviyesine ulaşmasının, ekonomisinin ve sosyo-kültürel yapısının gelişmesinin, beşeri sermayesinin ya da vatandaşlarına sunduğu hizmetlerin niteliğinin artması, eğitime verilen önemle doğru orantılıdır. Ülkede sunulan eğitim hizmeti ne kadar kaliteli ve yeterli ise ilgili ülkenin ilerlemesi de o derece hızlı olmaktadır. Eğitim hizmetinin bir basamağı olan yükseköğretimin finansman yapısının ve modellerinin incelendiği bu çalışmada, öncelikle teori üzerinde durulmuş, sonra ise Türkiye’de yükseköğretim finansmanının hem niceliksel hem de yasal boyutu ele alınmıştır. Son kısımda ise Türkiye özelinde önerilen alternatif yükseköğretim finansman modelleri açıklanmıştır. Bu kapsamda çalışmanın amacı, Türkiye’de yükseköğretim finansmanının mevcut durumunun incelenmesi ve Türkiye için önerilen alternatif finansman modellerinin irdelenerek, bu modellerin karşılaştırılması olarak belirlenmiştir.

14

Authors: Mustafa ARAS, Ahmet KARAKİRAZ

Bu çalışmanın amacı, doktora yapan araştırma görevlilerinin yaşadıkları zaman temelli iş aile çatışması, düşük başarı hissi ve iş tatmini düzeylerini belirlemek; demografik değişkenler açısından iş aile çatışması, düşük başarı hissi ve iş tatmini düzeylerinin farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmektir. Ayrıca zaman temelli iş aile çatışması, düşük başarı hissi ve iş tatmini arasında bir ilişkinin olup olmadığını da tespit etmek diğer bir amaçtır. Bu bağlamda bir devlet üniversitesinde doktora yapan araştırma görevlilerine elden ve online olarak anketler gönderilmiş ve toplanan 112 anket analize tabi tutulmuştur. Analiz sonuçlarına göre zaman temelli iş aile çatışması ile iş tatmini arasında ve düşük başarı hissi ile iş tatmini arasında negatif bir ilişki saptanmıştır.

28

Authors: Ragıp YILMAZ

Bu çalışma, Türkiye’nin Euro Bölgesi’ne girmesi ya da girmemesi gerekliliğini geleneksel panel veri modellerini kullanarak çözmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın temel sorusu, Türkiye Avrupa Parasal Birliği’ne girmeli mi girmemeli mi şeklinde formüle edilebilir. Sorunun çözümü için endüstri-içi ticaret ve sendikalaşma temel değişkenler; şehirleşme ve kamu borcu ise kontrol değişkenleri olarak alınmıştır. Bu verilere ilişkin olarak 1995-2010 yılları arasında Grubel-Lloyd Endeksi, sendika üye sayıları; şehirlerde yaşayan nüfus ve kamu borç miktarı verileri baz alınarak panel veri analizi uygulanmış ve söz konusu değişkenlerin reel GSYİH üzerindeki etkisi test edilmiştir. Elde edilen bulgular, şehirleşme dışında, endüstri-içi ticaret, sendikalaşma ve kamu borçları açısından Türkiye’nin Euro Bölgesi’ne üye olmasını destekler niteliktedir.

12

Authors: Cenay BABAOĞLU, M.Kemal ÖKTEM

Söz konusu araştırma, örgütleri geliştirmenin ya da başka bir ifadeyle gelişmiş örgütler kurmanın bir yöntemi olarak lanse edilen örgüt değiştirme kavramlarından yola çıkarak, kalkınma ajanslarını incelemeyi hedeflemektedir. Bu kapsamda örgüt geliştirmenin nitelikleri ortaya konulmaya çalışılmış ve kalkınma ajanslarının kurgulanmasında rol oynadığı düşünülen “iş tasarımı, iş süreçleri, örgüt yapısı, amaç odaklılık, örgüt kültürü, yönetsel ölçek, örgüt içi ve örgütler arası ilişkiler, müşteri odaklılık, çıktı analizi” gibi örgüt geliştirme teknikleri birer araç olarak kullanılarak, ‘yeni türü’, eskisinden ayıran özellikler sorgulanmıştır. Bu kapsamda kalkınma ajansları ile bağlantılı mevzuat taranmış ve çözümlenmeye çalışılmıştır.

23

Authors: Emre İŞÇİ, Seçil BAL TAŞTAN, Mediha Ayşin KOZAL

Bu çalışmanın amacı, örgütlerde ilkelerin, politikaların, uygulamaların kişilerden bağımsız olmasını ifade eden kurumsallaşmanın, nepotizm üzerine etkisini belirlemektir. Araştırma, kesitsel (cross-sectional) tipte tanımlayıcı olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın verileri İstanbul ilinde faaliyet göstermekte olan ve randomize olarak seçilmiş 2 hastanedeki çalışanlarından toplanmıştır. Buna göre hastanelerde çalışan ve araştırmaya katılmayı kabul eden tüm çalışanlar araştırma kapsamında yer almıştır. Çalışanlardan 299’u araştırmaya katılmayı kabul etmiş ve örneklemi oluşturmuştur. Araştırma sonucunda kurumsallaşma düzeyinin nepotizm üzerinde negatif yönde, zayıf etkisinin olduğu ve regresyon modelinde %9’luk açıklıyıcılığa sahip olduğu saptanmıştır.

33

Authors: Ahmet ATILGAN

Taşeronlaştırma iş güvencesini yok ediyor, ücretleri baskı altına alıyor, sendikal hareketleri zayıflatıyor. İşsizlik düzeyi yüksek ve kayıt dışılık yaygın ise, taşeronlaştırma daha yoğun bir sömürü yaratıyor. İşverenlerin neo-liberal dalgaya uyarak çalışanları sömürme hırsı taşeronlaştırmayı bir oyuna dönüştürüyor. İşverenlerle çalışanları karşıt duruma getiren tarihi yanlış tekrarlanıyor. Hâlbuki en azından 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana, işverenler işçilerini fark etmeye başlamışlardı. Şimdi bir tersyüz oluş gerçekleşiyor. İşletme risklerini işçilerin geleceği üzerinden azaltma hesabı yapanlar, “sosyal diyalog”, “güvenceli esneklik”, “işletme komiteleri”, “küresel rekabet” vb. makyajlı kavramlarla örterek bir tür ipnotizma uyguluyorlar. Kuvvetli çelişkiler birlikte gelişiyor. Teknolojik değişimin ivmesi istihdam edilebilirliğin sürekli desteklenmesini gerektirmektedir. Ancak, işgücü piyasalarını değişime uygun cevap verebilir hale getirmek için hiç de istihdam güvencesini zayıflatmak gerekmiyor. IMF, Dünya Bankası, AB Komisyonu ve neo-liberal teorisyenlerin kurguladıkları işgücü piyasası, çalışanları kapana kıstırmaya yönelik mekanizmalar içeriyor. Labirentin sonunda işçiler kendilerini güvencesizlikle yüz yüze bulacaklar. Güvenceli esneklik düzenlemeleri işverenlerin istihdama ilişkin sosyal yükümlülüklerini ortadan kaldırıyor veya en aza indiriyor; iş bulmayı kolaylaştıracak düzenleme ve politikaların artan maliyeti ise kamuya yükleniyor. Gerçekten, tam piyasacı bir çözüm söz konusu. Fırsatlar işverenlere, maliyet kamuya. Bu makale güvencesizliği tüm bu boyutları ile analiz etmektedir.

11

Authors: Osman ÖZKUL

Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki önemli bir bölgesi olan Bosna’nın Akhisar kazasında yaşayan Hasan el-Kâfi, 1595 tarihinde devlet düzeninin bozuluş sürecini anlattığı bir risale yazar. Müellif bu eserini Eğri seferine katılan dönemin ulema, devlet erkânı ve divan heyetine sunar. Risaleyi inceleyenler takdir ve övgü ile karşılarlar. Halk ile yakın teması olan ve Eğri Seferi münasebetiyle ordunun düzenindeki bozulmayı bizzat gözleyen müellif, Osmanlı devlet felsefesinin hangi ilkelerden oluştuğunu, daha sonra ne gibi dönüşümler geçirdiğini ve mevcut halin nedenleri ile bu durumdan çıkabilmek için neler yapılması gerektiğini açıklar. Devlet sistemine dair bu prensipleri bazı toplumsal olaylarla ilişkilendirerek, hangi prensibin ne şekilde ve ne zaman terk edildiğini ve sonucunun nasıl olduğunu göstermeye çalışır. Bu makalede söz konusu eserin bir değerlendirmesi yapılmaktadır.

14

Authors: Mesut KAYAER

Bu çalışmanın amacı sürekli üreten ve tüketen insanoğlunun neden olduğu çevre sorunlarına tepki olarak geliştirilen çevreci akım ve etik yaklaşımların bu sorunların çözümüne fikirsel ve eylemsel temelde yaptığı/yapacağı katkıların incelenmesidir. Konu sürekli gelişmek isteyen insanoğlunun sorumluluklarının çevrecilik ve etik açısından çevre değerlerine yansıması ile irtibatlandırılacaktır. Bu çerçevede odak bu akım ve yaklaşımların çevre koruma çalışmalarındaki yerinin test edilmesi şeklinde olacaktır. İnsanoğlu ihtiyaçlarını karşılamak, kaliteli bir yaşam sürmek ve gelişmek için her zaman bir çaba içinde olmuştur. Bu durum çeşitli çevre sorunlarına yol açmış, artan sorunların çözümü konusundaki arayışlar da çevrecileri ve çevreciliği ortaya çıkarmıştır. Çevrecilerin çalışma ve fikirleri de çevreci akımların ve çevre etiği anlayışlarının gelişmesini sağlamıştır. Çalışmada çevre sorunlarına karşı bir tepki olarak ortaya çıkan ve çevre duyarlılığı geliştirmeyi amaçlayan bu akım ve yaklaşımların daha iyi bir çevrede yaşama hedefinin gerçekleştirilmesine yaptığı katkı irdelenmiştir. Çevre sorunlarına karşı ilk ortaya atılan insan merkezci yaklaşıma tepki olarak canlı merkezci ve çevre merkezci anlayışlar geliştirilmiştir. Daha geniş bir kapsamda düşünülen gelecek merkezci yaklaşım ise bir ideali göstermek amacıyla öne sürülmüştür. Sonuç olarak fikri temelde inşa edilen bu akım ve yaklaşımların çevreciliği ve çevreci eylemleri desteklediği iddia edilebilir.

20

Authors: Mehmet MERCAN

Energy sector has great importance for producers and consumers. Turkish energy sector has been found as a leading sector in the analysis carried out in this paper by using input-output tables which are constructed by Turkish Statistical Institute (TUİK) for certain periods. Turkey is one of the energy dependent countries. Sustainable development of the Turkish economy would be realized easily if this dependencycan be reduced and the feature of being leading sector of energy sector can be utilized.

10

Authors: Veli Yılancı

Bu çalışmada, Kasım-Nisan döneminde gerçekleşen hisse senedi getirilerinin Mayıs-Ekim döneminde gerçekleşen getirilere göre daha yüksek olduğunu ifade eden ve ilk kez Bouman ve Jacobsen (2002) tarafından incelenen Halloween etkisinin varlığı Ocak 1990-Aralık 2010 dönemi için İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) en küçük kareler yönteminin yanı sıra aykırı değerlere karşı güçlü tahminciler veren Huber’in M-tahminci tekniğiyle araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar İMKB’de Halloween etkisinin olmadığını, Bouman ve Jacobsen (2002) tarafından İMKB’de bulunan etkinin esas sebebinin aykırı değerler olduğunu göstermektedir.

18

Authors: Tuğba Aslan, Ayşe Arı, Fatma Zeren

In this study, for NUTS 3 level region of Turkey, the relation between economic development level and electricity consumption in 2000 has been reviewed. The geographically weighted regression (GWR) that deals with interregional differences was used in this study. Empirical analyses carried out in this paper indicate that the electricity consumption affected the economic development positively both in local and global level. When the indicators of production factors and human capital were included in the model, all of them affected the economic development positively, both in local and global level. When the spatial distribution of local parameters has reviewed, the largest effect of electricity consumption on the economic development level was seen in the provinces which are located in the middle section that close to the western side of Turkey. The lowest effect was in the provinces located in the eastern and especially in the Southern East.

25

Authors: Uğur Adıgüzel, Tayfur Bayat, Selim Kayhan, Şaban Nazlıoğlu

This study investigates causal dynamics between crude oil prices and exchange rates in Brazil, India and Turkey by employing monthly data from the beginning of floating exchange regime to July 2011. The study benefits from the recent developments in the time series econometric analysis and carries out time domain causality tests (linear causality, non-linear causality, volatility spillover) and frequency domain causality test. Findings show that results from frequency domain causality test are slightly different from than those from time domain causality methods. The frequency domain analysis provides evidence on bi-directional causality in India and uni-directional causality from real exchange rates to real oil price in Turkey and Brazil.