Süleyman Demirel University Journal of Natural and Applied Sciences

8-15

Authors: Gül Fatma TÜRKER, Akif KUTLU

Artan araç sayısının neden olduğu trafik yoğunluğu sürücülerin güvenli bir ulaşım sağlaması için daha dikkatli olmasını gerektirmiştir. Gelişen teknoloji içerisinde mobil cihazlar özellikle görüntüleme ve kablosuz haberleşme yetenekleri ile akıllı trafik uygulamalarında kullanılmaya başlanmıştır. Örneğin, karayolu ulaşımında trafik akışının sağlanması, sürücülerin olası kazalara karşı yol, trafik ve çevre hakkında önceden bilgilendirilmesi, araç hakkında bilgilerin paylaşılması gibi uygulamalar yer almaktadır. Bu çalışmada, iPhone ile bir aracın network bilgisine erişim sağlanarak, sürücüyü bilgilendirme ve uyarma amaçlı bir uygulama geliştirilmiştir. Araçlarda kullanılan veri yollarından biri olan CAN (Controller Area Network) veri yolu üzerinden ELM327 cihazı ile hız verileri alınarak mobil bir uygulama üzerinde izlenmiştir. iPhone ile araç veri trafiğine erişim sağlamak için wi-fi teknoloji ile desteklenen diagnostik cihazı seçilmiştir. Ayrıca mobil cihaz üzerinde yer alan GPS (Global Positioning System) sensörü ile konum verileri uygulamada sürücü bilgilendirme amaçlı kullanılmıştır. Karayollarında hız sınırı gerektiren durumlarda seçilen değerin aşılması ile sürücünün uyarılması sağlanmıştır. Trafikte araçların anlık değişken verilerinin paylaşıma açık olması ile Trafik Yönetim ve Denetim (TMS-Traffic Management System) sistemlerine katkı sağlayacağı öngörülmüştür.

27-36

Authors: Hasan BAYDAR, Sabri ERBAŞ

Yağ gülü (Rosa damascena Mill.), kendine özgü doğal koku bileşenleri nedeniyle parfüm ve kozmetik endüstrisinde değerlendirilen en önemli kokulu gül türüdür. Bu araştırmada, taze yağ gülü çiçeklerinin sepal (çanak yaprak), petal (taç yaprak), stamen (erkek organ) ve pistil (dişi organ) olarak ayrılan kısımlarının uçucu bileşenleri gaz kromatografisi/kütle spektrometresi (GC-MS) ile kombine edilmiş Tepe Boşluğu-Katı Faz Mikro Ekstraksiyon (HS-SPME) tekniği ile tespit edilmiştir. Ayrıca taze yağ gülü çiçekleri konvansiyonel hidro-Clevenger su distilasyonu yöntemi ile damıtılmış, elde edilen uçucu yağların bileşenleri GC-MS ile belirlendikten sonra HS-SPME sonuçları ile karşılaştırılmıştır. HS-SPME yönteminin yağ gülünde uçucu bileşenleri analizinde oldukça hassas ve etkili olduğu anlaşılmış, bir yağ gülü çiçeğinin farklı kısımların farklı koku bileşenlerine sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca su distilasyonu ile elde edilen gül yağının uçucu yağ bileşenlerinin çiçeğin doğal koku bileşenlerinden farklı olduğu ve distilasyon sürecinde önemli bazı bileşenlerde değişimler ve kayıplar olduğu tespit edilmiştir. Taze gül çiçeğinin en önemli bileşeni olan feniletil alkol çiçeğin en fazla pembe renkli petallerinde (taç yapraklarında), gül yağında varlığı istenmeyen metil öjenol ise çiçeğin en fazla stamenlerinde (erkek organlarında) bulunduğu belirlenmiştir.

43-49

Authors: Arif ŞANLI, Tahsin KARADOĞAN, Bekir TOSUN, Muhammet TONGUÇ, Sabri ERBAŞ

The present research was conducted during 2012 in order to determine the essential oil content and composition of Echinophora tenuifolia subsp. sibthorpiana Tutin. Plants were collected during rosette, vegetative growth, full flowering and fruit-ripening stages. Oil was extracted using Clavenger hydro-distillation apparatus from either fresh, shade dried or sun dried samples. Oil composition was determined with a GC/MS. Oil content of samples showed significant variation during the vegetative stages of development. Oil contents of fresh samples were found to be 0.76% at seedling stage whereas oil content has risen to 1.06% at seed set. The shade-dried samples had higher oil contents than the fresh and sun dried samples. The oil composition of pickling herb changed with drying method and growth stage. Throughout the growth stage of the plant, the oil was composed of 21 components and the main components were found to be α- phellandrene (47.43 - 66.39%) and methyl eugenol (21.29 – 38.72%). While methyl eugenol content decreased during vegetation period for both fresh and dried samples, α-phellandrene level increased. Attention should be given to the collection time and drying method of pickling herb for different uses since vegetative stage and drying method influence oil content and composition.

54-61

Authors: Sema KURTARAN, Serhat ALDAĞ, Göksu ÖFÖFOĞLU

In this work optical, electrical, structural and surface properties of polycrystalline ZnO thin films grown from aqueous solutions (with pH = 5) have been reported. The films have been deposited on glass substrates by ultrasonic spray pyrolysis technique at a substrate temperature of 350 ± 5 °C. Zinc acetate dissolved in deionized water has been used as starting solution. The ZnO thin films have been annealed in air at 450 and 500 °C to improve their physical characteristics. X-ray diffraction reveals that the films are polycrystalline in nature having zincite type crystal structure. Electrical resistivity values of the films have been increased after annealing process. Films are highly transparent in the visible region. The dependence of refractive index, n, and extinction coefficient, k, on the wavelength for ZnO films has been also reported. Optical band gap values have been determined using optical method. Finally, it has been concluded that annealing temperature has an important effect on the optical, structural, surface and electrical properties of the deposited films.

72-79

Authors: Belgin KANAT, Kenan ÇINAR

Bu çalışmada Brahma (Gallus gallus) horoz testisindeki bazı glikokonjugatların (α-D-Man, α-D-Glc, N-asetil-D-Galaktozamin, Fucα1-2Gal-R, Galaktoz-β1,3-N-asetilgalaktozamin, GlcNAcβ1-4GlcNAcβ1-4GlcNAc, Neu5Ac) lektin (Con A, SBA, UEA-I, PNA, WGA) histokimyasal yöntemlerle analizinin yapılması amaçlandı. Uygulanan lektin histokimyasal yöntemler sonucunda primer spermatositlerde Con A lektininde çok güçlü bağlanma gözlenirken Leydig hücrelerinde zayıf bağlanma gözlendi. Sekonder spermatositlerin zayıftan güçlüye kadar tüm glikokonjugatları içerdiği belirlendi. WGA lektinine karşı erken ve geç dönem spermatidlerde çok güçlü reaksiyon gözlenirken Leydig hücrelerinde reaksiyon gözlenmedi. Spermatogonyumlarda ve lamina propriyanın bazal laminasında SBA ve PNA lektinlerine karşı çok güçlü reaksiyon saptandı. UEA-I ve SBA lektin işaretlenmesi Leydig hücrelerinde saptanmadı. Peritubuler hücrelerde zayıf (Con A, UEA-I, SBA) ve orta yoğunlukta (WGA ve PNA) bağlanma saptandı. Sertoli hücrelerinin çok yoğun şekilde tüm glikokonjugatları içerdiği belirlendi.

91-97

Authors: İmren ÇÖKEN, Zekeriya AKMAN

Bu araştırma Isparta ilinde 2013-2014 yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada 13 arpa çeşidi (Larende, Ünver, Özdemir-05, İnce-04, Özen, Akar, Zeynelağa, Altıkat, Samyeli, Kendal, Bolayır, Martı, Harman) kullanılmıştır. Çalışmada bitki boyu 73.6 (Samyeli)-89.6 (Özdemir-05); metrekarede başak sayısı 200.0 (Akar)-340.0 (Samyeli); başakta tane sayısı 22.6 (Bolayır)-67.3 (Altıkat); başak uzunluğu 7.4 (Martı)-9.5 (Akar); bin tane ağırlığı 43.4 (Martı)-56.4 (Larende); dekara tane verim 169.6 (Martı)-363.0 (Zeynelağa); hasat indeks 15.5 (Martı)-30.1 (Bolayır); hektolitre ağırlığı 66.2 (Kendal)-76.3 (Larende); biyolojik verim 749.4 (İnce-04)-1366.1 (Akar); protein % 9.6 (Altıkat)-16.3 (Larende); azot oranı % 1.5 (Altıkat)-3.2 (Larende) arasında değişmiştir.

103-110

Authors: Nihat MOROVA, Serdal TERZi, Süleyman GÖKOVA, Mustafa KARAŞAHİN

In this study, performance models were developed. Software in Visual Basic programming language was used for the developed model. Using the software, both the present condition of the pavement can be examined and future performance based on expected traffic values can be predicted. So, the software can be used at both network and project level. Cost and benefit values taken from the literature were used in determining the cost-benefit ratio. Using the genetic algorithm approach, a computer program in Visual Basic programming language was written. Using the model developed, a five-year maintenance and rehabilitation program can be planned for a given database considering budget restraints. The developed models were merged by writing Geographic Information System (GIS) software in order to show the effectiveness of models and adopt the models into a GIS. For this purpose, a case study of GIS was exposed. The control of the overall system can be applied in addition to the application of the model at network level. The developed software allows data to be transferred to the database, analyses and different scenario applications for showing GIS results.

123-128

Authors: Derviş AYNACI, İbrahim ERDAL

Araştırmada, 1 ay süre ile 10 ayrı haneden mutfak atıkları toplanmış, toplanan evsel atıklardan elde edilen kompostun sera koşullarında mısır ve biber bitkilerinin gelişimi ve besin elementi içeriğine etkisi araştırılmıştır. Deneme 2 kg toprak alan saksılarda yürütülmüş olup, kompostun 6 (0, 0.25, 0.50, 1.00, 2.00 ve 4.00 ton/da) dozu uygulanmıştır. Araştırma, 4 paralelli olarak, tesadüf parselleri deneme desenine göre planlanmış ve 2 ay süreyle yürütülmüştür. Araştırma sonunda hasat edilen bitkilerde kuru ağırlık değerleriyle N, P, K, Ca, Mg, Fe, Cu, Zn ve Mn konsantrasyonları belirlenmiştir. Uygulanan kompost miktarı arttıkça bitki kuru ağırlığı artmış, biber bitkisinin N konsantrasyonunda 2-2.4 kat arasında artışlar görülmüştür. Mısır bitkisi N konsantrasyonları da kompost dozlarından olumlu etkilenmiş fakat burada dozlar arası fark önemli olmamıştır. Bitkilerde P, K ve Ca konsantrasyonları kompost miktarı arttıkça olumlu yönde etkilenmiş, biberde Fe, Zn ve Mn konsantrasyonları, mısırda ise Mn konsantrasyonu etkisi istatistiksel anlamda önemli bulunmuştur.

133-141

Authors: Sevil KESKİN, Hasan BAYDAR

Anason (Pimpinella anisum L.), dereotu (Anethum graveolens L.), kimyon (Cuminum cyminum L.), kişniş (Coriandrum sativum L.), rezene (Foeniculum vulgare Mill.) dünyada ve ülkemizde kültürü yapılan çok değerli tıbbi ve aromatik bitkilerdir. Bu araştırmada; anason, kimyon, kişniş, rezene ve dereotu türlerine ait çeşitlerin ve populasyonların Isparta ekolojik koşullarında bazı tarımsal ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi, uçucu yağ, sabit yağ ve petroselinik asit kaynağı olarak değerlendirme olanaklarının araştırılması amaçlanmıştır. Tarla ve laboratuvar araştırmalarından elde edilen sonuçlara göre, en yüksek tohum verimi anasonda “Yeşilova” populasyonundan (47.01 kg/da), dereotunda “Akşehir” populasyonundan (77.75 kg/da), kimyonda “Egebir09” çeşidinden (97.00 kg/da), kişnişte “Erbaa” çeşidinden (82.85 kg/da) ve rezenede “Denizli” populasyonundan (63.66 kg/da) elde edilmiştir. En yüksek uçucu yağ oranı anasonda “Burdur” populasyonunda (%3.60), dereotunda “Burdur” populasyonunda (%3.73), kimyonda “Türkmen09” çeşidinde (%2.13), kişnişte “Gamze” çeşidinde (%0.47) ve rezenede “Burdur” populasyonunda (%3.13 tespit edilmiştir. En önemli ana uçucu yağ bileşeni anasonda trans-anetol (%95.56-95.88), dereotunda D-karvon (%37.87-67.76), kimyonda a-thujenal (%30.90-42.52), kişnişte linalool (%81.85-88.94) ve rezenede trans-anetol (%79.67-89.13) olarak bulunmuştur. En yüksek sabit yağ oranı anasonda “Burdur” populasyonunda (%30.17), dereotunda “Burdur” populasyonunda (%21.24), kimyonda “Egebir09” çeşidinde (%29.03), kişnişte “Erbaa” çeşidinde (%25.42) ve rezenede “Denizli” populasyonunda (%23.67) belirlenmiştir. En yüksek petroselinik asit oranı ise anasonda “Çardak” populasyonunda (%63.37), dereotunda “Burdur” populasyonunda (%87.28), kimyonda “Türkmen09” çeşidinde (%60.18), kişnişte “Erbaa” çeşidinde (%79.89) ve rezenede “Burdur” populasyonunda (%83.49) kaydedilmiştir.

148-154

Authors: Güliz TÜRKMENOĞLU, Hüseyin FAKİR

Bu çalışmada Isparta yöresinde yayılış gösteren bazı doğal bitki taksonlarının kesme ve kuru çiçekçilikte kullanım olanakları araştırılmıştır. 2014-2015 yılları arasında gerçekleştirilen arazi çalışmalarında Acantholimon acerosum subsp. acerosum var. acerosum, Origanum sipyleum, Hypericum perforatum, Fibigia clypeata subsp. clypeata var. eriocarpa, Minuartia gracilis, Dianthus calocephalus, Alyssum murale subsp. murale var. murale, Dactylis glomerata subsp. hispanica, Alopecurus myosuroides subsp. myosuroides, Iris pseudacorus bitki taksonları toplanmıştır. O. sipyleum ve M. gracilis ülkemiz için endemik türlerdir ve IUCN Red Data Book tehlike kategorilerine göre az tehdit altında, en az endişe verici (LR(Ic)) ve zarar görebilir (VU) grubuna girmektedir. Toplanan bitki taksonlarının morfolojik özelliklerden bitki boyu, çiçek sayısı, çiçeklenme ve yapraklanma başlangıcı ölçümleri yapılmıştır. Yapılan ölçümlerde bitki boyu en uzun olan takson 163 cm ile Iris pseudacorus, en kısa olan takson 10 cm ile Minuartıa gracilis’tir. Çiçek sayısı en fazla olan takson 54 adet ile Alopecurus myosuroides subsp. myosuroides, en az olan takson ise 1 adet ile Dactylis glomerata subsp. hispanica’dır. Tespit edilen bu türlerin çiçek renkleri turuncu ve sarı ağırlıklıdır. Çiçeklenme süresi genellikle Nisan-Ağustos ayları arasındadır.