Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

1015-1022

Authors: Ali Arda SORMAN1 , Emin TAS2 , Yusuf Ogulcan DOGAN3

Abstract The increasing importance of water resources planning and management each day has led to a widespread use of hydrologic modeling. Especially in Turkey, where the headwaters of drainage basins are located around mountainous areas, snowmelt dominates streamflow during spring months which makes modeling applications important and necessary. In this study, two different conceptual hydrologic models (HEC-HMS and HBV) are compared during 2008-2015 water years in the mountainous headwaters of Aras Basin, located in eastern Turkey. For both models, performance on runoff using Nash-Sutcliffe Efficiency is above 0.8 and 0.7 for calibration and validation respectively. This first conceptual hydrologic modeling implementation and comparison in Aras Basin did indeed give promising results as well as suggesting to consider other variables beside streamflow. Öz Günbegün önemi artan su kaynakları planlama ve yönetimi çalışmalarında hidrolojik modellemenin etkin kullanılması yaygınlaşmaktadır. Özellikle Türkiye’deki drenaj havzaları başlangıç bölgelerinin karlı dağlık alanlardan oluşması ve bahar aylarında karların erimesiyle birlikte akımların büyük bir bölümünün kar erimesinden meydana gelmesi bu bölgelerdeki modelleme uygulamalarını önemli ve zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’nin doğu ve dağlık bölgesinde yer alan Aras Havzasının memba suları iki farklı kavramsal hidrolojik model (HEC-HMS ve HBV) kullanılarak 2008-2015 su yılları arasında modellenmiş ve karşılaştırılmıştır. Nash-Sutcliffe ölçütü kullanılarak performansı değerlendirilen her iki modelin akıma göre kalibrasyon başarısı 0.8 ve doğrulaması 0.7 değerlerinin üzerinde bulunmuştur. Aras Havzasında öncül bir kavramsal hidrolojik modelleme uygulaması olan bu karşılaştırma çalışmasının başarılı sayılabilecek sonuçlar verdiği ve benzer çalışmaların akımın yanı sıra başka değişkenlerin de çalışmaya dahil edilebileceğini göstermiştir. Anahtar kelimeler: Hidrolojik modelleme, HEC-HMS, HBV, Kar su eşdeğeri, Aras havzası.

1030-1034

Authors: Mamadou Lamine DIALLO1 , Yeşim Sema ÜNSEVER2

Öz Günümüzde, kentsel dönüşüm projelerinden ortaya çıkan katı atık maddelerinin büyük hacimlerinden dolayı depolama problemi yarattığı gerçeği gündeme gelmiştir. Bu gibi atık maddelerin kullanılması, hem çevre korunması hem de maliyet açısından kazanç sağlar. Bu yüzden, son yıllarda bu atık malzemelerin kullanılabilmesi yeni araştırma konularına olanak sağlamıştır. Bu çalışmada, araziden alınan bir kil üzerine sabit %2 kireç ve %5 ile %35 arasında değişen oranlarda inşaat yıkıntı beton atıkları katılarak iyileştirme yapılmıştır. Öncelikle araziden elde edilen numuneye, Elek deneyi, Hidrometre deneyi ve Atterberg deneyleri yapılmıştır ve zemin yüksek plastisiteli kil olarak sınıflandırılmıştır. Daha sonra, proktor deneyi yardımıyla hazırlanan numunelerin optimum su muhtevaları ve maksimum kuru yoğunluk değerleri elde edilmiştir. Karışımların mukavemetini belirlemek için ise bulunan optimum su muhtevasına uygun olarak 38 mm çapında ve 76 mm uzunluğunda silindirik numuneler hazırlanmıştır. Hazırlanan numuneler üzerinde 3 gün, 7 gün ve 28 gün kür süresinden sonra dayanımlarını belirlemek için serbest basınç deneyleri yapılmıştır. Bu deneylerin sonucunda, yüksek plastisiteli kilin mühendislik özeliklerinin kullanılan kireç ve inşaat atıklarıyla birlikte farklı yüzdelerde arttığı bulunmuştur. Anahtar kelimeler: Atık malzeme, Kil, Serbest basınç deneyi, Kür, Zemin iyileştirme. Abstract Nowadays, there is a storage problem of solid waste materials from the urban transformation projects due to their large volumes. Environmental protection and cost saving are provided when such waste materials are used. Therefore, in recent years the usage of these waste materials has been new trend research topics. In this study, 2% of lime (constant through the experiments) and different percentages of construction concrete wastes (changes between 5% and 35%) were added on a clayey soil taken from field for soil stabilization purposes. First of all, sieve test, hydrometer test and Atterberg test were performed on the soil sample and the soil classified as high plastic clay. Then, the optimum water content and maximum dry density values of the prepared samples has been determined by using proctor compaction test. In order to determine the strength of the samples, 38 mm diameter and 76 mm length cylinders of the samples with the optimum water content has been prepared. Unconfined compression tests were performed on those samples after 3 days, 7 days and 28 days curing time and their strengths have been determined. As a result of these experiments, it was found that the engineering properties of the high plastic clay increases with the different percentages by adding waste material and lime.

1042-1047

Authors: Gizem KAÇAROĞLU1 , Mehmet SALTAN2

Öz Bu çalışmada, Cocamide Diethanolamide kimyasalının bitüm modifikasyonunda kullanımı araştırılmıştır. Katkı malzemesi olarak Cocamide Diethanolamide kimyasalı seçilirken kimyasal ve bitüm arasındaki sıcaklığa bağlı davranış, kimyasal yapı gibi özelliklerin benzer olması etkili olmuştur. Buna ilaveten, Cocamide Diethanolamide kimyasalının bitüm modifikasyonunda ilk kez kullanılmış olması, bu çalışmayı ayırt edici kılmaktadır. Bitümün kimyasal ile %1, %3 ve %5 katkı oranlarında, 155 °C ve 165 °C modifikasyon sıcaklıklarında, 30, 60, 90 dakika boyunca 1000 rpm karışım hızı kullanılarak birden fazla kez modifikasyonu sağlanmıştır. Bu modifikasyonlar sonucunda her biri üç numune içeren 6 adet deney seti elde edilmiştir. Farklı parametrelerin modifiye edilmiş numuneler üzerine etkileri yumuşama noktası, penetrasyon, düktilite, dönel viskozimetre deneyleri ile araştırılmıştır ve Cocamide Diethanolamide kimyasalının, bitümü yumuşattığı ve bitümün işleme sıcaklığını düşürdüğü görülmüştür. Katkı oranı arttıkça karıştırma ve sıkıştırma sıcaklıklarında görülen düşüş hem ekonomik hem de çevresel olarak fayda sağlamaktadır. Anahtar kelimeler: Cocamide diethanolamide, Bitüm modifikasyonu, Dönel viskozimetre. Abstract In this study, the usage of Cocamide Diethanolamide chemical for bitumen modification were investigated. When selecting Cocamide Diethanolamide chemical as the additive material, it has been effective that the properties such as behavior, chemical structure depending on the temperature between chemical and bitumen are similar. In addition, the usage of Cocamide Diethanolamide chemical for the first time in bitumen modification makes this study distinctive. Modification of bitumen with chemical was achieved more than once at the 1%, 3% and 5% additive ratios, 155 °C and 165 °C modification temperatures, using a mixing speed of 1000 rpm for 30, 60, 90 minutes. As a result of these modifications, 6 testing sets, each of them contains three sample, were obtained. The effects of different parameters on modified samples were investigated by softening point, penetration, ductility, rotational viscometer tests and it has been observed that Cocamide Diethanolamide chemical softens bitumen and lowers the processing temperature of bitumen. As the additive ratio increases, the decrease in mixing and compaction temperatures is beneficial both economically and environmentally.

1053-1061

Authors: Ece GÜLERYÜZ1 , Süleyman ÖZEN2 , Ali MARDANI-AGHABAGLOU3

Öz Bu çalışmada, silis dumanı ve uçucu kül kullanımının hava sürükleyici katkılı tekli, ikili ve üçlü çimentolu sistemleri içeren harç karışımlarının taze ve bazı sertleşmiş hal özelliklerine etkisi karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu kapsamda tek tip CEM I 42.5R tipi çimento, tek tip polikarboksilat esaslı su azaltıcı katkı, tek tip hava sürükleyici katkı, silis dumanı ve uçucu kül kullanarak farklı kombinasyonlara sahip harç karışımları hazırlanmıştır. Mineral katkı içermeyen kontrol karışımına ilaveten, üç seri daha harç karışımı hazırlanmıştır. Birinci ve ikinci seride uçucu kül ve silis dumanı sırasıyla, %30 ve %10 oranında çimento ile yer değiştirmiştir. Üçüncü seride ise, çimento ağırlığının %30 ve %10’u oranında, hem uçucu kül hem de silis dumanı kullanılmıştır. Çalışmada tüm harç karışımlarında su/çimento oranı, kum/bağlayıcı oranı ve yayılma değerleri sırasıyla, 0.485, 2.75, 270±20 mm olarak sabit tutulmuştur. Harç karışımlarının zamana bağlı yayılma değerleri, 90 günlük su emme değerleri, 3, 7, 28 ve 90 günlük basınç dayanımları ve 0, 50, 100, 150, 200 donma-çözülme çevrimi sonrası basınç dayanım değerleri elde edilmiştir. Deney sonuçlarına göre, hava sürükleyici katkılı çimento harçlarında mineral katkı kullanımı karışımların taze hal özelliklerini olumlu yönde etkilemiştir. Mineral katkı içeren karışımlar erken yaşlarda kontrol karışımına kıyasla daha düşük dayanım gösterirken, 90 günün sonunda kontrol karışımından daha yüksek basınç dayanım değerlerine sahip olmuşlardır. Mineral katkı kullanımı ile harç karışımlarının 90 günlük su emme değerleri, kontrol karışımına kıyasla daha düşük olmuştur. Donma-çözülme çevrimleri bakımından en başarılı karışımın hem uçucu kül hem de silis dumanı içeren, üçlü bağlayıcı sisteme sahip olan K-UK-SD-HSK karışımı olduğu tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Mineral katkılar, Hava sürükleyici katkı, Donma-çözülme. Abstract In this study, the effect of silica fume and fly ash on the fresh and some hardened state properties of mortar mixtures containing plain, binary and ternary cementitious systems and air entraining admixture (AEA) were investigated comparatively. Within this regard, different mortar admixture combinations were prepared by using a CEM I 42.5R type cement, a type of polycarboxylate-ether based water reducing admixture, air entraining admixture, silica fume and fly ash. In addition to the control mixture containing no mineral admixture, three series of mortar mixtures were prepared. In the first and second series, silica fume and fly ash were replaced by 30% and 10% of cement, respectively. In the third series, both silica fume and fly ash were used as 30% and 10% of cement weight. Within all mortar mixtures, water/cement ratio, sand/binder ratio and flow values were kept constant as 0.485, 2.75, 270±20 mm, respectively. Time-dependent flow values, 90-day water absorption values, 3, 7, 28 and 90-day compressive strengths and compressive strengths values after 0, 50, 100, 150, 200 freeze-thaw cycle of mortar mixtures were measured. According to the results, the use of mineral additives in cement mortars containing air-entraining admixture had a positively effect on the fresh state properties of the mixtures. While mixtures containing mineral admixture exhibited lower strengths at early ages compared to the control mixture, they had higher compressive strength values than the control mixture at the end of 90 days. The 90-day water absorption values of the mortar mixtures were observed to be less with the use of mineral admixture compared to that of control mixtures. In terms of freeze-thaw cycles, the most successful mixture was determined to be K-UK-SD-HSK mixture having ternary cementitious system and containing both fly ash and silica fume.

1076-1085

Authors: Ahmet Hilmi DERİNGÖL1 , Esra METE GÜNEYİSİ2

Abstract Base isolations are acknowledged as an effective seismic protective system for structural systems of buildings. This study investigates the effectiveness of lead rubber bearing (LRB) on the nonlinear response of the steel moment resisting frames subjected to real ground motions. To this aim, 12-storey regular and irregular steel frames in elevation upgraded with LRB were studied by evaluating the local and global deformations. LRB was modeled by considering three key parameters of isolation period, effective damping ratio, and stiffness ratio. Two-dimensional model of the base isolated frames were created and a series of time-history analyses were carried out by different earthquake ground motions. The seismic behaviour of the bare and isolated frames was measured by the variation of isolator displacement, acceleration, interstorey drift ratio, relative displacement, roof drift ratio, normalized base shear, base moment, and hysteretic curve. The supremacy of the base-isolated frames over the bare frames was discussed accordingly. It was found that the seismic response of the regular and irregular frames in elevation could be improved up to a certain degree by implementing LRB. Öz Taban izolatörleri binaların yapısal sistemleri için etkili bir sismik koruyucu sistem olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada, kurşun çekirdekli kauçuk izolatörlerin (KÇKİ) deprem kayıtlarına maruz bırakılmış moment aktaran çelik yapılar üzerinde etkinliği araştırılmıştır. Bu amaçla, KÇKİ ile iyileştirilmiş 12 katlı yükseklik boyunca düzenli ve düzensiz çelik yapılar, oluşan bölgesel ve genel deformasyonlar dikkate alınarak incelenmiştir. KÇKİ; izolatör periyodu, efektif sönüm oranı ve rijitlik oranı gibi üç önemli parametre kullanılarak modellenmiştir. Taban izolatörlü çelik yapıların 2 boyutlu modelleri oluşturularak farklı depremler altında zaman tanımlı analizleri yapılmıştır. İzole edilmiş ve edilmemiş çerçevelerin sismik davranışları; izalatör deplasmanı, ivme, katlar arası ötelenme oranı, göreli yer değiştirme, çatı katı ötelenmesi, normalize edilmiş taban kesme kuvveti, taban momenti ve histeretik eğrileriyle değerlendirilmiştir. İzole edilmiş çerçevelerin izole edilmemiş olanlara kıyasla sağladığı avantajlar tartışılmıştır. KÇKİ’nin uygulanmasıyla yükseklik boyunca düzenli ve düzensiz çerçevelerin sismik tepkilerinin belirli bir düzeye kadar iyileştirilebileceği gözlemlenmiştir. Anahtar kelimeler: Çerçeve, Kurşun çekirdekli kauçuk izalatör, Sismik performans, Taban izolasyonu, Yükseklik boyunca düzensizlik.

1098-1109

Authors: Eren YAĞMUR1

Öz Bu çalışmada, farklı ayrık lif tiplerinin betonun elastisite modülü üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla 260 adet silindirik basınç deney numunesi derlenmiştir. Dikkate alınan lif tipleri çelik, PVA, polipropilen, polyolefin, bazalt ve olefindir. Çalışma sonuçları tüm lif tipleri için kaba agrega miktarının ince agrega miktarına oranının 1.5’i aşması durumunda beton basınç dayanımının azaldığını göstermiştir. Çelik lifli karışımların lif narinlik oranının 60’dan küçük ve eşit olduğu durumlarda elastisite modülü artış gösterirken 60’dan büyük değerler için elastisite modülünün azaldığı görülmüştür. Dikkate alınan tüm lif tipleri için geçerli olan bir elastisite modülü denklemi önerilmiştir. Önerilen denklem deney sonuçları ile ve literatürde yer alan diğer formüllerle karşılaştırılmış ve farklı durumlar için denklemlerin geçerlilikleri sorgulanmıştır. Anahtar kelimeler: Elastisite modülü, Basınç dayanımı, Çelik lif, PVA, Polipropilen, Polyolefin. Abstract In this study, the effects of different discrete fiber types on the elastic modulus of concrete are investigated. For this purpose, 260 cylindrical pressure test specimens are compiled. The fiber types considered are steel, PVA, polypropylene, polyolefin, basalt and olefin. The results of the study are showed that if the ratio of coarse aggregate to fine aggregate exceeds 1.5 for all fiber types, the compressive strength of concrete decreases. It has been observed that the elastic modulus increases in cases where the fiber aspect ratio of the steel fibers is less than and equal to 60, while the elastic modulus decreases for values greater than 60. An elastic modulus equation, which applies to all fiber types considered, is proposed. The proposed equation is compared with the experimental results and the other formulas in the literature and the validity of the equations for different cases are questioned.

1117-1122

Authors: Emine Gözde ÖZBAYRAM1 , Orhan İNCE2 , Sabine KLEINSTEUBER3 , Marcell NIKOLAUSZ4

Öz Tarım atıkları, yüksek enerji içerikleri ve üretim miktarları ile düşük maliyetleri nedeniyle anaerobik çürütücüler için en önemli biyokütle olarak değerlendirilmesine rağmen karmaşık lignoselülozik yapıları bu maddelerin hidroliz aşamalarını sınırlandırmaktadır. Hidroliz verimini artırmak için etkin lignoselüloz degradasyon stratejileri geliştirilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Pachnoda marginata larvalarının arka bağırsağından lignoselüloz parçalayabilen anaerobik mikrobiyal topluluğun zenginleştirilmesidir. Bu kapsamda, Pachnoda marginata larvaları 3 hafta süre ile lignoselülozik substrat ile beslenmiş, sonrasında disekte edilmiştir. Arka bağırsak kültür şişelerine transfer edilmiştir. Bakteriyel topluluk çeşitliliği 16S rRNA amplikon dizileme yöntemi ile Illumina MiSeq platformunda analiz edilmiş, metanojenik arkeal topluluk ise T-RFLP yöntemi ile incelenmiştir. Kültür şişelerinde biyogaz üretimi zaman ile artış göstermiş, tüm şişelerde metan üretimi gözlenmiştir. Zenginleştirme prosedürü sonucunda, kültürün bakteriyel topluluk profili değişiklik göstermiş, üç transfer sonrasında alınan örneklerde Porphyromonadaceae (phylum: Bacteroidetes) bolluğunun artarak baskıladığı görülmüştür. Metanojenik topluluk ise Methanobrevibacter ile baskılanmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlar, Pachnoda marginata larvasının sindirim sisteminden üretilen zenginleştirilmiş kültürün, lignoselülozca zengin kompleks biyokütleyi etkin bir şekide parçalayabildiğini göstermiştir. Anahtar kelimeler: Bağırsak mikrobiyotası, Illumina Miseq, Lignoseüloz degredasyonu, Scarabaeidae, T-RFLP, Zenginleştirilmiş kültür. Abstract Agricultural wastes are considered as the most important biomass for anaerobic digesters due to the high energy content, high abundance, and low costs. However, complex lignocellulosic structure limits the hydrolysis of these materials. Thus, effective lignocellulose degradation strategies are developing to enhance the hydrolysis rate. The aim of this study is to enrich microbial consortia that degrade lignocellulosic biomass from the hindgut of Pachnoda marginata larvae. Within this scope, Pachnoda marginata larvae kept on a lignocellulose rich diet for 3 weeks and then dissected. The hindgut compartment was transferred to culture bottles. Bacterial community compositions were examined by amplicon sequencing of the 16S rRNA gene on the Illumina MiSeq platform, methanogenic archaeal communities were determined by the T-RFLP method. Biogas production was increased over time and methane production was observed in all bottles. The bacterial community profile of the enrichment culture was shifted as a result of the enrichment procedure with particularly the abundance of Porphyromonadaceae (phylum: Bacteroidetes) increasing during prolonged subcultivation. The methanogenic community was dominated by Methanobrevibacter. Our results show the successful establishment of an enrichment culture from the gut system of Pachnoda marginata larvae that effectively degrades complex lignocellulose rich biomass.

1133-1137

Authors: Alper BAYRAKDAR1

Abstract In this study, loading of optimum leather fleshings was investigated with four identical batch reactors with different fleshings and treatment sludge ratios (0:1, 0.25:1, 0.35:1, 0.50:1) to contribute to the state of art of the biogas production from tannery solid wastes. Results showed that lipids-containing leather fleshings boosted the methane production potential. However, H2S inhibition and volatile fatty acids accumulation were the main concern in the anaerobic digestion of these wastes. The modified Gompertz model was applied to the batch tests data to determine the kinetic constants of anaerobic digestion of tannery solid wastes. It was calculated with the model outputs that the ultimate methane production potential and maximum methane production rate in reactors having mixing ratio of 0.35:1 and 0.5:1 (dry basis) were highly similar. 0.35 was found to be an optimum leather fleshing and treatment sludge ratio with a 54% more methane production potential than that of control reactor in this study. Öz Tabakhane katı atıklarından biyogaz üretimi üzerine literatüre katkı sağlamak amacıyla yürütülen bu çalışmada deri etleme atığı yükünün anaerobik biyogaz üretimine etkisi ve optimum deri etleme atığı yükü, farklı etleme atığı ve arıtma çamuru karışım oranlarıyla (0:1, 0.25:1, 0.35:1, 0.50:1) kesikli olarak işletilen dört eşdeğer anaerobik reaktör ile incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar, lipit içeren atıkların metan üretim potansiyelini arttırdığını göstermiştir. Ancak, H2S inhibisyonu ve uçucu yağ asitlerinin birikimi bu atıkların anaerobik olarak çürütülmesinde dikkat edilmesi gereken önemli hususlar olarak görülmüştür. Kesikli deneyler ile elde edilen verilere Gompertz modeli uygulanarak bu atıkların anaerobik olarak çürütülmesinde kinetik katsayılar belirlenmiştir. 0.35: 1 ve 0.5: 1 (kuru bazda) karışım oranı ile işletilen reaktörlerin nihai metan üretim potansiyelleri ve metan üretim hızı değerlerinin oldukça benzer olduğu model çıktıları ile hesaplanmıştır. Çalışmada, 0.35:1 karışım oranı ile işletilen reaktörün hiç etleme atığı ilave edilmemiş kontrol reaktörüne göre %54 daha fazla metan üretim potansiyeline sahip olduğu ve bu karışım oranının optimum etleme atığı ve arıtma çamuru oranı olduğu gözlenmiştir. Anahtar kelimeler: Anaerobik çürütme, Etleme atığı, Biyogaz, Lipit, Hidrojen sulfur.

1148-1153

Authors: Ayşegül Feray MEYDAN1 , Suna AKKOL2

Öz Erçek Gölü, Türkiye’nin doğusunda farklı iklim sistemlerin kesiştiği kilit bir noktada yer almasıyla birlikte, Van Gölü’nden sonra havzada yer alan ikinci büyük kapalı havza gölüdür. Su kolonunda daha önce gerçekleştirilen çalışmalar, su kolonunun yıl boyunca sıcaklığında meydana gelen değişimlerin açıklanması için yeterli değildir. Bu çalışma kapsamında 2016-2017 yılları arasında 12 ay süresince gölün en derin noktasından dikey olarak su kolonunda CTD cihazı ile sıcaklık ölçümleri yapılmıştır. Göl suyu sıcaklığının değişiminin incelendiği bu çalışmada elde edilen veriler kapsamında, göl su kolonunun Mayıs-Kasım ayları arasında termal tabakalanma gösterdiği ve kış mevsiminde su kütlesinin karıştığı ortaya konulmuştur. Tüm veriler doğrultusunda Erçek Gölü “Holomiktik Göl” sınıfına dahil edilmiştir. Anahtar kelimeler: Erçek Gölü, Termal tabakalanma, Su kolonu. Abstract Lake Erçek is located in eastern Turkey which has a key point where different climatic systems intersect and after Lake Van it is the second largest closed basin lake in the basin. Previous studies in the water column are not sufficient to explain changes in the water column’s temperature throughout the year. With this study’s scope, temperature measurements were carried out in the water coloumn vertically from the lake’s deepest point for 12 months between 2016-2017 with CTD device. In this study, the lake water temperature change was investigated and it was revealed that the lake water column showed thermal stratification between May and November, and the water body mixed in winter. All data showed that Lake Erçek is included in the “Holomictic Lake” class.

1164-1169

Authors: Coşkun SARI1 , Emre TİMUR2

Abstract Usage of the least squares and inversion methods are commonly applied to the geophysical data analysis. Solution of the theoretical anomalies of inclined sheet like bodies for the self-potential method were compared by writing a Fortran based computer program which is using simple iterative methods with damped least squares (Marquardt-Levenberg) algorithm. As a result of theoretical model studies, model parameters have been reached with very little number of iterations at the small error limits. Applied Marquardt-Levenberg method damping factor has been carried out automatically in the program depending on converging and non-converging conditions. Depth, horizontal length and starting point (X_0 ) parameters of the inclined sheet model were obtained within low error limits compared with the iteration methods for model and real field data. Öz En küçük kareler ve ters çözüm yöntemlerinin kullanımı jeofizik veri analizinde yaygın olarak uygulanmaktadır. Eğilimli tabaka benzeri cisimlerin kuramsal anomalilerinin doğal potansiyel yöntemi için çözümü, basit yinelemeli yöntemler ve sönümlü en küçük kareler (Marquardt-Levenberg) yöntemi kullanılarak Fortran tabanlı bir bilgisayar programı yazılarak karşılaştırılmıştır. Kuramsal model çalışmaları sonucunda, küçük hata limitlerinde çok az sayıda yineleme ile model parametrelere ulaşılmıştır. Uygulanan Marquardt-Levenberg yöntemi sönümleme faktörü programda, yakınsak ve yakınsak olmayan koşullara bağlı olarak otomatik olarak gerçekleştirilmiştir. Eğimli levha modelinin derinlik, yatay uzunluk ve başlangıç noktası (X_0 ) parametreleri, model ve gerçek alan verileri için iterasyon yöntemleri ile karşılaştırıldığında düşük hata sınırları içinde elde edilmiştir. Anahtar kelimeler: Doğal-Potansiyel, Eğimli levha modeli, En küçük kareler, Marquardt-Levenberg.