Sakarya University Journal of Science

81-88

Authors: Recep İLERİ

Arıtılmış atıksuların deşarj edildiği akarsuların kirlenme kontrolü çalışmalarında hesaplar, akarsuyun kritik debisine (minimum kurak devre debisi) göre yapılmaktadır. Bu çalışmada, kritik debi hesabında kullanılabilecek akarsu kritik debi hesabı metodu verilmeye çalışılmıştır. Ayrıca bu metodun nümerik uygulaması Sakarya Nehri ve Çark Deresi 'ne uygulanmıştır.

95-100

Authors: Uğur ARİFOGLU , KürşatAYAN

Elektrik güç sistemleri ilk olarak 1880'li yıllarda hizmet vermeye başladı ve günümüze kadar gerek büyüklük gerekse kompleks yapısı itibarı ile oldukça gelişti. Bunlara paralel olarak güç iletimi, dağıtımı ve ekipmanı verimlilik ve güvenilirlik açısından büyük mesafeler aldı. Şimdi ise türbin generator arasında kurulmuş bulunan analog kontrol mekanizmaları yerini online olarak işlev gören dijital bilgisayar kontrolüne bırakmaktadır zira enerji üretim, iletim ve dağıtım sisteminin büyümesi hızlı çalışma ihtiyacını arttırmıştır. Sunulan bu çalışmada büyüyen enerji sisteminin daha verimli çalışmasını temin amacı ile önerilen SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition) -danışmalı kontrol ve veri toplama- sistemi ana hatları ile tanıtılmakta ve özellikle ekonomik yük üretimi ve dağıtırnma olan katkısı vurgulanmaktadır. Türl\iye'de k.ramportör sistemi yardımı ile data toplamaya dönük mevcut bir sistem olmakla beraber, sistemi online olarak kontrol eden bir iletişim hattı ve merkezi yapılanma bulunmamaktadır. Ülkemizde mevcut olan koruma hattı iletkeninde yapılacak değişiklikle iletişim hattı problemi çözülebilir.

105-110

Authors: A.Serdar YILMAZ , ErtanYANIKOĞLU , Mustafa TURAN

Bir enerji iletim sisteminde aktif ve reaktif güç akışı birbirinden bağımsız olarak gerçekleşir. Bunlar farklı denetleme mekanizmaları ile denetlenir. Aktif güç denetimi. frekans denetimi ile yakın dan ilişkili iken, reaktif güç denetimi ile gerilim denetimi arasında yakın bir ilgi vardır. Bir sistemin frekansı, üretilen ve tüketilen aktif güç dengesi ne bağlıdır. Sistemdeki aktif güç dengesinin herhangi bir şekilde bozulması, frekansında değişmesi demektir. Sistemin frekansının denetlenmesi için aktif güç dengesinin sağlanması gerekir. Bunun için aktif güç üretiminin denetlenınesi gerekir. Bu nedenle otomatik üretim denetimi yapılmalıdır. Bu çalışmada, PID denetleyici ile oton1atik üretim denetimi incelenmiş ve bilgisayar benzetimleri sunulmuştur

115-118

Authors: Aydoğan SAVRAN , Ramazan TAŞALTIN

B u calışmada, rüzgar bozucularına maruz ticari bir uçağın iniş problemi ele alınmıştır. Uçak lineer bir model ile modellenmiştir. Uçak modeli çoğu ticari uçaklarda bulunan iki geribeslemeli kontrolör içermektedir. Bunlar itki ve pitch otopilot'udur. Uçağın alçalışı pitch otopilot'una gerekli elevator açısı uygulanarak sağlanmaktadır. İtki otopilot'u ile uçağın hızı sabit tutulmaktadır. Gerçekleneo Pl kotrolör uçağın irtifası , dikey hızı ve bunların lLS ( Instrument Landing System )'den elde edilen istenilen değerlerini kullanarak gerekli elevator açılarını Uretir

125-128

Authors: Orhan TORKUL , İ.Hakkı CEDİMOĞLU

Bilgisayar Bütünleşik Imalatda (CIM) otomasyon , farklı imalat fonksiyonları için. bir çok bilgisayar yazılım paketleriyle desteklenir. Bunlann en önemlileri: Proscs Planlaması, Bilgisayar Destekli . Tasarım.İmalat Kaynak Planlaması, Çizelgeleme ve Atelye Kontroldur. Imalat fonksiyonları bir bilgisayar paketi içinde bütünleştirilebilir

137-144

Authors: Ahmet Necati YELGiN , Hüseyin YELGiN

Bir çok mühendislik yapısında dört tarafından mafsallı mesnetlenmiş dikdörtgen levhalar taşıyıcı sistemlerin önemli elemanları olarak karşımıza çok sıklıkla çıkmaktadır. Bu tür levhalar genellikle kutu kesitli yapma kolonlarda, yapma I kirişlerin gövdelerinde, gemi ve uçak endüstrisinde gemi ve uçağın gövdesini örtmede kullanılmaktadır. Bu levhalar karşılıklı iki kenarından düzgün yayılı basınç yükü ile zorlanırsa, malzeme mukavemetine erişmeden önce narin olmalarından dolayı erken buruşabilmektedirler.

151-158

Authors: Recep KAZAN , Recep KILIÇ

istenen çalışma şartlarını sağlayacak motorları seçmek robotların kontrolunda çok önemli aşamalardan birini teşkil etmektedir. Bu çalışmada, normal şartlarda seçimi uzun zaman alan elektrik motorlarının güvenilir ve hızlı bir şekilde seçilebilmesi için bir bilgisayar programı geliştirilmiştir.

165-168

Authors: Kenan GENEL

Sıktştırılmış gazların depolanması ve taşınımasında kullanılan basınçlı kaplarda malzemeden veya montajdan kaynaklanan hataların büyüklüğü yorulma açısından önemnlidir. İşletme basıncının, gaz sarfiyatı ile zamanla azalarak sıfırlanması ve bir sonraki • gal doluııı işlcıniylc basıncın tekrar yükscllncsi

1-8

Authors: Recep İLERİ, Burhan SÜMER, Haluk GEZBUL, Erdoğan ŞENOL

In this study, the variation of seasonal nutrient loading to be caused pollution and trophic state of the Sapanca Lake wlıich is the only source of drinking and usage water for the city of Adapazarı and its environs was investigated. Samples were taken every three ınontlıs through one year frm fift diffrent points on the streaıns feeding and dr in nhe lake. Paraınetcrs of temperature, pH. N03-N, N02-N. NH3-N. TKN, P04-P. BOI5 and KOI on the diffrent twelve streaıns feeding and three draining of points were Fronı these values. loading, discharge and accuınulation amounts of nitrogen and phosphorus causing eutrophication were calculated and trophic state of the lake was deterınined. According to the results and analyses using the Vollenweider method. indicated that the lake had passed to the mesotrophic state. In addition. to avoid further pollution. possible subsequent eutrophic state and fid soıne solutions in order to protect lake were discussed.

13-18

Authors: Bülent Çağlar, Osman Çerezci

Bu çalışmada; son yılların güncel bir programı olan Visual FoxPro 'nun temel özellikleri ve nesneye dayalı programlama kısmı tanıtılarak, güçlü bir veritabanı yönetim sistemi oluşturulmuş ve buradan hareketle sağlık merkezlerinde kullanılacak nesneye dayalı hasta takip uygulaması geliştirilmiştir. Diğer hasta takip uygulamalarına göre daha ergonomik ve daha kapsamlı bir program hazırlanmıştır.

23-28

Authors: Emin Gündoğar , Mümtaz İpek

Petri ağları sistemlerin incelenmesi için bir araçtır. Petri ağı teorisi, sistemin bir matematiksel gösterimi şeklinde modellenebilmesine izin verir. Petri ağının analizi modellenen sistemin dinamik davranışı ve yapısı hakkında önemli bilgiler sağlar. Bu bilgiler modellenen sistemin değerlendirilmesi ve gelişme veya değişiklikler önerilmesinde kullanılabilir. Bu çalışmada, Temel Petri ağlan, Renkli Petri ağlan ve Zamanlı Renkli Petri ağlan incelenmiş ve Petri Ağlan ile bir planlama modeli açıklayıcı örnek olarak

33-40

Authors: Tank ÇAKAR , ibrahim ÇİL , Akif KURT

Bu çalışmada uzman sistemlerin ne olduğu ve nerelerde kullanıldığı, bir uzman sistemin nasıl hazırlandığı nasıl geliştirildiği incelenmiştir. Sistem geliştirme aşamasında Uzman-Bilgi Mühendisi-Programci üçlüsünün neler yaptlkları incelenmiştir. Özellikle Bilgi Mühendisinin geliştirme aşamalarındaki rolü vurgulanmıştır. Uzman sistem Tool ve Shell'leri incelenmiş ve ayrıca bunların yapıları ve çalışma biçimleri anlatılmıştır.Uzman sistem geliştirmenin parasal yonüne değinilmiş ve bu aşamada ne tür maliyetler ile karşılacağı anlatılmıştır

49-54

Authors: Kemalettin Yılmaz , Mansur Sümer

Betonu oluşturan katı öğelerin suyla karıştırıldığı andan itibaren başlayan ve kalıbına yerleştiği ana kadar geçen süre. betonun taze ve sertleşme haldeki bir çok özelliği üzerinde etkili olur. Karıştırma ,taşıma ve yerleştirme sürelerinin toplamından oluşan döküm süresi taze betonda kıvam ve işlenebilmeyi: sertleşmiş beton da dayanım, dayanıklılık ve geçirimliliği önemli ölçüde değiştirir. Malzeme nitelikleri. karışım oranları ve ortam şartlarının etken olduğu bu süreçte yeterli karışım süresi ile, olabildiğince kısa tutulacak taşıma ve yerleştirme sürelerinin. oluşabilecek olumsuzlukları ortadan kaldıracağı söylenebilir. Bu çalışmada. değişik karına ve bekleme süreleri için labaratuar ölçeğinde bir araştırma yapılmıştır. Bu süreler ile betonun çökme değerleri , basınç dayanımları (7 ve 28 günlük) arasındaki İlişkiler incelennıiştir.

59-62

Authors: Recep KAZAN , Recep KILIÇ

Çimento üretim teknolojisinin kuru sisteme .yönelmesi farin hazırlamada kullanılan hammeddelerdeki hızlı ve aşırı kompozisyon dalgalanmalarıı işletmelerin önemli bir sorunu haline getirmiştir. Katkı oranının arttırılabilmesi için yüksek ve sabi! kalitede bir klinker üretimi gerekmektedir. Üretim maliyetini düşürmek için ise kesintisiz ve sabit rejimli döner fırın işletmesine ihtiyaç vardır. Bunların sağlanması ise fırına verilecek hammadde karışım kompozisyonunun ayarlanmış ve sabit olmasına bağlıdır. Bu karışımın ayarlanması için öncelikle bir matematik modelin kurulması gerekmektedir. Bu çalışmada çimento hammadde karışım prosesi ARX(Autoregressive With Control) modeli ile modellenmiş ve sonuçlar grafiksel olarak gösterilmiştir.

69-74

Authors: Murat TOSUN

In this paper we give the basic properties of (k+ ı )-dimensional generalized time-like ruled suıface in the n-diınensional Minkowski space, R