Mehmet Akif Ersoy University Journal of Social Science Institute

1-20

Authors: Ayşe YILDIRIM

Ziya Gökalp, II. Meşrutiyet ile Cumhuriyet’in ilk yılları arasında toplumsal değişmenin en hızlı olduğu bir dönemde yaşamıştır. Her an değişen politikalar, aktif bir siyasi düşünür olan Gökalp’i de etkilemiş ve düşüncelerinin sürekli değişmesine neden olmuştur. İlk yıllarda Osmanlı’nın kurtuluşu için düşünsel bir çabaya giren Gökalp, izleyen yıllarda da Türkçülük ve milliyetçiliğe yönelmiştir. Bu çalışmada Ziya Gökalp’in “kültür ve uygarlık” kavramları etrafında oluşturmaya çalıştığı toplumsal değişme tezi ele alınmıştır.

38-45

Authors: Gökhan TUNÇ

Osmanlı edebiyatında, Leylâ ile Mecnun ve Ferhad ile Şirin gibi anlatılar, birçok şair/yazar tarafından yazılmış ve söylenmiş; şair/yazarlar bu anlatıların ana olay örgüsünü temel alarak anlatılarını yeniden kurgulamışlardır. Bununla birlikte modern edebiyat ürünlerinde de söz konusu anlatıların doğrudan ya da dolaylı olarak izinin sürülebilmesi olanaklıdır. Modern edebiyatta, Leylâ ile Mecnun ve Ferhad ile Şirin anlatılarını temel alan birçok edebî ürün yazılmıştır. Öte yandan, söz konusu anlatıların bazı söylemlerinin örtük olarak modern yapıtlarda kullanıldığı da gözlemlenebilir. Konu edinilen anlatılardan örtük bir şekilde yararlanıldığı eserler arasında Millî Mücadele konulu romanlar da bulunmaktadır. Bu yazıda, bir örneklem dâhilinde seçilen Millî Mücadele konusunda roman yazmış farklı ideolojilere ait (Kemalist, Marksist, Milliyetçi- Muhafazakar, İslamcı) yazarların, Leylâ ile Mecnun ve Ferhad ile Şirin anlatılarından, ortak bir tavır göstererek nasıl yararlandıkları sorunsallaştırılacaktır. Bahsedilen çerçevede Millî Mücadele’yi konu edinen romanlarda, söz konusu anlatıların tasavvufi aşk söylemini nasıl farklılaştırdıkları somutlanmaya çalışılacaktır. Anlatılarda var olan karşı cinse duyulan mecazi aşktan Allah’a duyulan hakiki aşka geçiş şablonunun, Millî Mücadele’yi konu edinen romanlarda, karşı cinse duyulan mecazi aşktan, vatana duyulan aşka geçilmesi şeklinde dönüştürüldüğü ortaya konulmaya çalışılacaktır. Son düzlemde ise, geleneksel anlatılardan bu tür dönüştürümler yapılmasının nedenleri üzerinde durulacaktır. Bu noktada ise özellikle tasavvufi söylemin güçlü anlam dünyasından yararlanan yazarların vatan kavramına meşru bir zemin kazandırdıkları öne sürülecektir.

59-69

Authors: Gülcan ŞAROĞLU

Dağlar sayesinde birbirinden farklı iklim özelliklerine sahip olan Anadolu yarımadası eşsiz coğrafi konumunun yanı sıra akarsuları, gölleri, yer altı/üstü zenginlikleriyle yerleşime son derece elverişli koşullar sunarak en eski çağlardan itibaren birçok topluluk ve kavmi kendisine çekmiştir. Bu bağlamda Amanos ve Kasion Dağı civarında yaşayan kültür grupları kendilerinden önceki kültürlerden etkilenmiş, kendilerinden sonrakileri de etkilemiştir. Söz konusu dağlar Anadolu’nun siyasi ve ekonomik tarihi açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Ayrıca Amanos ve Kasion Dağları civarında yaşayan halkların dinsel inançlarında da önemli bir rol oynamıştır. Nitekim yüceliklerinden dolayı saygı gören bu dağlara kutsal bir çok anlam yüklenmiş ve bunlar çoğu zaman tanrılaştırılarak tapınım görmüştür.

82-92

Authors: Somayyeh RADMARD

Günümüzde vasıflı ve uzman insan gücü ülkelerin ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasının en önemli unsuru olarak sayılmaktadır. Bu nedenle, işgücüne nitelik ve bilgi kazandıran eğitim olanaklarının bir ülkenin vatandaşları arasındaki “eşit” dağılımı oldukça önemlidir. Eğitim olanaklarının cinsiyetler arasında dağılımı da en az toplumsal sınıflar, bölgeler, eğitim tür ve düzeyleri arasındaki dağılımı kadar önemlidir. Kadınların yükseköğretime olan erişimlerinin iyileştirilmesinin toplumsal kalkınma ve ekonomik büyümeye olumlu etkileriyle beraber daha adil ve eşitlikçi toplumsal ilişkiler kurulmasının geçerli araçlarından biri olduğu genellikle kabul edilmektedir. Kadınların karşılaştıkları bu ayrımcılık, kendi özgür seçimlerinden ziyade onların yükseköğretimlerine ve iş bulma sürecinde karşılaştıkları kurumsal engellerden kaynaklanmaktadır. Bu çalışmada, yükseköğretimde toplumsal cinsiyet ayrımcılığı sorunu, işgücü piyasasında kadınlara karşı olan önyargı İran özelinde kadınların durumu vurgulanarak tartışılmaktadır. Araştırma betimsel bir değerlendirmedir. Veri kaynakları istatistik kurumlardan alınmıştır. İstatistik kurumu ve milli eğitim araştırma verileri kullanılarak, kayıt oranı grafiklerinin cinsiyet, öğrenim gördüğü bölüme göre büyük farklar gösterdiği ortaya konulmuştur. Cinsiyete dayalı fark, özellikle lisansüstü öğrenimde, fen ve tıp bilimlerinde belirgindir. Diğer bir bulgu ise kadınların erkeklere göre daha az işgücüne katılma oran ve olasılığına sahip olmasıdır. Bu yüzden bu çalışmada eğitimli kadınların işgücü piyasasına katılım oranları, ayrıca toplumsal cinsiyet eşitliğinde yükseköğretimin rolünü, özellikle bu alanda sayıları her gün artan kadın öğrenciler açısından eleştirel olarak değerlendirmeyi de amaçlamaktadır.

106-121

Authors: Ahmet YILDIRIM, İlker Hüseyin ÇARIKÇI

Bu çalışma ile 652 sayılı K.H.K. ile başlatılan Milli Eğitim Bakanlığındaki ( MEB) bürokratikörgütsel değişim süreci, MEB taşra örgütü yöneticileri perspektifind3en değerlendirilmiştir. Araştırma; MEB taşra örgütü yöneticilerinin, MEB’de sürdürülen değişim süreci hakkındaki düşüncelerini tespit etmeye yönelik bir ölçekle gerçekleştirilmiştir. Analizler; örneklem grubu olarak belirlenmiş İl Milli Eğitim Müdürlüklerinde görev yapan İl Milli Eğitim Müdürü, İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı, İl Milli Eğitim Şube Müdürlerinden sağlanan 289 anket ile gerçekleştirilmiştir. Ardından ölçülmesi amaçlanan yapılar (faktörler) tespit edilmiş, belirlenen yapıların teorik ve uygulamadaki kapsamı değerlendirilmiş, her yapının ilgili ölçek maddesi oluşturulmuştur. Bu maddeler oluşturulurken yüzeysel geçerlilik, teori ve uygulama kapsamında gözetilmiştir. Faktörlerin yapısal geçerliliği için yapısal eşitlik modeli testi uygulaması gerçekleştirilmiştir Yapısal eşitlik modeli testi, araştırma verilerinin analizinde iki aşamada yapılmıştır. Ölçülen modelinin sınanmasında Lisrel 8.80 programı kullanılmıştır. Hipotezlerin analizleri için; ortalama skorları, güvenilirlikleri ve korelasyon değerleri, nedensel ilişkilere dayalı regresyon analizi, model uyum istatistikleri, çapraz tablo ve ki- kare testleri, tek yönlü anova, one-sample t testi gibi testler kullanılmıştır. Ulaşılan sonuçlar itibariyle, MEB taşra örgütü yöneticilerinin; MEB örgütsel yapısında bir değişim ihtiyacının varlığını istatistiksel olarak kabul ettikleri, MEB’de başlatılan değişim ile ilgili olarak temel hazırlıkların yapıldığını ama değişim ile ilgili olarak paydaşların sürece dâhil edilmediklerini, değişim ile ilgili olarak direnç düzeyinde bireysel endişeleri olmalarına rağmen, değişimin sonuçlarından umutlu oldukları tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; kamu örgütlerinin çağın koşullarına yönelik olarak yeniden yapılanmalarının gerekliliği; ortaya konulacak değişim planlamasında ve gerçekleştirilmesinde ilgili paydaşların ve çalışanların tamamının sürece katılımları, gerçekçi bir değişim vizyonunun zorunluluğu ve değişim hedeflerinin kamuoyu ile paylaşılarak değişim sürecine kamuoyu desteğinin sağlanması gerektiği söylenebilir.

131-136

Authors: Timuçin KODAMAN, Ekrem Yaşar AKÇAY

1919’da I. Dünya Savaşı’nın bitimiyle birlikte, Uluslararası İlişkiler bir disiplin olarak ortaya çıkmış ve dünyaya pek çok yenilik getirmiştir. I. Dünya Savaşı’ndan sonra, savaşın kötü sonuçlarını gören insanlar, bir daha böyle kötü bir şey yaşamak istemediler. Uluslararası İlişkiler Disiplini de bu duruma kayıtsız kalmadı ve büyük bir tartışmayla bu konunun muhataplarından biri oldu. Bu tartışma ise İdealizm-Realizm Tartışmasıdır. Bu tartışma hem barışı daim kılmaya hem savaşı önlemeye hem de kendi disiplinine bir kimlik kazandırmaya çalışmıştır. Kendilerini Stao Okulu’na kadar götüren İdealistler, savaşı önlemek, barışı sağlamak ve sorunları çözmek için kendi dönemlerinde akla yatkın varsayımlar ileri sürdüler. Bunlar, herkesin kabul ettiği ve uyduğu, sert yaptırımlara sahip Uluslararası Hukuk, ayrım yapmaksızın her devleti içine alan bir Uluslararası Örgüt ve Uluslararası anlamda silahsızlanmadır. Onlara göre böyle bir durumda barışı sağlamak daha kolay ve mümkün olacaktır. Kendilerini Peleponezya Savaşları’na kadar götüren Realistler ise İdealistlerin tam aksine insan doğası nedeniyle savaşın önlenemeyeceğini kaçınılmaz ve gerekli olduğunu ileri sürdüler ve İdealistleri eleştirdiler. Bu makale İdealizmi, onun varsayımlarını, Realizmi, varsayımlarını, İdealizm-Realizm Tartışmasını ve savaşı önlemek, barışı sağlamak ve sorunları çözmek için İdealistlerin ortaya attıkları varsayımları inceleyecektir.