Journal of Special Education and Rehabilitation

9-24

Authors: Goran AJDINSKI, S. BOSNJAKOVSKA, L..UGRINOVSKA, M. DUKOVSKI, M. CAKAR, L. BOGOEVSKA

Early diagnosis of children with developmental difficulties is one of the most important segments in the process of rehabilitation. It is not only an assessment and evaluation of the functional conditions, but also and detection of the possibilities for treatment and it’s improvement. In our presentation we give the first noticing for diagnostics of children with developmental difficulties in the Republic of Macedonia, the present capacities, possibilities, needs and suggestions for it’s improvement and advancement. Speaking about that we stress the need of multidisciplinary and complete professional team in the present institutions and solving out a number of problems that exist on that plan. It especially relates to the unique terminology, the procedure and involvement of defectologists in the diagnostic process. Having in mind the bio-psycho and social aspects of the personality of children with developmental difficulties, together with the need of a complex diagnostic procedure, we have tried to give the professional activities of all the profiles of professionals that take part in the diagnostic process. So, we give a review of the work of: · physician-pediatrician who is involved in the diagnostics of all children · audiologist who is involved in the diagnostics of children with damaged hearing from a medical point of view. · the clinical psychologist who works in the institute for medical rehabilitation and whose task is to prepare and realize all the necessary tests for the personality of the child with developmental difficulties. · physiologist for children with somatic damages. · neuropsychiatrist for children with psychological difficulties · specialist for eye diseases giving his report about the child’s damaged eyesight etc. We consider that we shouldn’t neglect the role of the defectologist, his examinations on psychomotor status, speech, i. e. the functions of the individual in relation to the social aspect in a close connection with the space and time, as a prognosis for treatment. All the findings got in the assessment of the child’s damages, should be synchronized and synthesized, agreed in the last assessment showing that this is a very complex and responsible task. That will depend on the professional approach, before all on the team work.

32-34

Authors: Katja DIONISIEVA

Hearing loss acquired in the pre-lingual period of child’s development leads to problems in oral speech and communication. Speech and language development are as difficult as severe the damaged hearing is. This affects many mental processes and disables the child for a long period of time. It is important to provide the hearing-impaired child with appropriate hearing aids and specific methods of treatment as early as possible in order to avoid such disabling conditions as mentioned above.

40-44

Authors: Klimentie MATOSKI

The goal of this paper and its main aim is to contribute in solving the problems of children with special needs. It could be done by longitudinal following of the growth and the progress from the period of their birth up to the age of eighty years. We described the method of work in children’s counseling office and its help for the children with special needs. At the sometime plan of working is given, the use of the materials and the content of the work as well as the way of doing the questionnaire which has been done by the children’s counseling office.

49-55

Authors: Anastas LAKOSKI

In the first paper on the syndrome of autism, Kanner described it as innate and inborn. He drew attention to the abnormalities in infancy without evidence of prior normal development and the intellectual, nonemotional qualities shown by many of the parents and grandparents. Subsequently, the supposed lack of parental warmth led many clinicians to abandon the notions of constitutional deficit in the child and instead to postulate a psychogenic origin etiology was likely, genetic factors probably did not play a major role. Attention was draw to the low rate of autism in siblings, the lack of chromosome anomalies, and the similarities with syndromes associated with known brain trauma. Although the rate of autism in siblings was indeed low, it was much higher than in the general population rate providing a strong pointer to the genetic factors. The recognition that this was so, associated with the parallel finding of apparently high familiar loading for language delay, stimulated the first, systematic, twin stady of autism, which suggested a strong genetic component. Subsequent research has produced findings in the same direction, although many questions remain unanswered. In this paper the evidence that has accumulated on genetic influences on autism is summarized and the remained dilemmas on this field are discussed.

59-66

Authors: Verica STAMENKOVA-TRAJKOVA, Ivan TRAJKOV

The subject of this paper is the research of family conditions ( financial, social, emotional, socio-cultural and educational ) and the relations and reactions of parents and other members of the family; their influence on the treatment of children with developmental difficulties. The research included 100 families with mentally retarded children on the territory of Skopje. The basic hypothesis is: the successfulness of the early treatment of the child with psycho-physical difficulties in their development depends on the socio-economical, educational status of parents especially the relation between the parents and their mentally retarded child. In the frame of the basic hypothesis more subordinate hypothesis have been examined. The results of the research have shown: a great number of the examined families are at low socio-economical and educational status. The unadvantageous socio-economical and educational negatively influences and backwards the early treatment of the child with difficulties. The relation towards the child varies-it goes from complete acceptance to complete neglecting of the mentally retarded child.

76-80

Authors: Marion van MENS-VEISZ

The presentation gives a short historic background of the early treatment of visually handicapped children in Holland, as well as the experiences related to the positive results in the early intervention in the development of these children. Due to that it is especially stressed that the exercises in early intervention give essential contribution in preventing more serious problems that appear in later period of life in children with visual impairment. Those problems are connected with communication, orientation and mobility, motor, social, emotional and visual development. Also, it presents the role and the work of the professional team in the early intervention in children with visual impairment.

84-87

Authors: Vanja MATANOVA

36 children with language difficulties have been examined to establish the emotional disturbances. The examined pupils are in the age of 9-12 . Projective methodologies are used: man’s figure drawing, “Magic family”. The results have shown child’s isolation in the family, lack of interactions with the members of the family. The presence of high neurotics which correlates with the level of language difficulties. The backwardness in the development of language system provides frustrations and defense reaction such as: negativism and rationalization. There are programmes of the family’s isolation, coping with emotional disturbances of children with language difficulties.

92-99

Authors: Jasminka KOCANKOVSKA

The examination was carried out with the developmental test by Cuturic with every infant at the end of the first (103 infants), the second (120) and the third month (123) calendar age at the Infant and Small Children Center in Bitola. Besides the knowledge of general development (indicated with numeric value for the cathegorization possibility as retarded-limited-normal-faster-significantly accelerated), the test enables establishment of the development in three fields: motor, oculomotor and socialization with possibility for cathegorization in the previously mentioned five cathegories. The received results were statistically worked out for each age cathegory and for each field of the age cathegory and then they were mutually compared. The received results, unfortunatelly, rejected the stated and tested zero hypothesis and on their basis it was stated that the three month stay of the infants in the institution influenced negatively the dynamic of the psychomotor development in the sense of its retardation and it was indicated through decline of the developmental coefficient values-higher and better to average, average to weaker. The analyses of the developmental dynamics in different fields show that during these three month period the best is the motor development which decline from month to month is present, large and statistically significant. The additional education of the employees for behaving with children, the increase of the number of the employees, employment of special staff (educators, psychologists, somatologists, speech therapists and others) is only a part of the responsibilities of the adults in order to enable and ease the realization of the children developmental potential.

105-106

Authors: Vasilka RAZMOVSKA, Vesna STEPANOVSKA, Blagoj NEDELKOVSKI

· Introduction; · The influence of light hard of hearing for the appearance of sigmatism; · Expansion of sigmatism; · Treatment; · Conclusion.

111-113

Authors: Peter SKUBER

In my discussion about the early treatment, I am going to point out three important matters: 1. Open public health service The deliveries are made at hospitals and the health service is the first to detect and treat children who are disturbed in their development. It also supervisor pregnancies. Upon the delivery, the screening test is used to analyze the risk delivery. At the beginning, the treatment is individual. 2. Group (5-8) children in regular kindergarten The transition of the child from the clinical treatment to the kindergarten is the result of an agreement between the team of experts both from the health institutes and pedagogical field of activity working in this way also when the child is in the nursery. The group of 5-8 handicapped children is now under the supervision of a nursery teacher having been to obtain special pedagogical education. 3. Seminars of parents The state unity of associations providing for handicapped, in cooperation with local associations, organizes seminars lasting several days for parents and children. The purpose of the seminars is first of all helping parents in solving their emotional problems and also informing them on numerous issues appearing in connection with their child and themselves.

120-124

Authors: Liljana KATIC, Jagoda GJORGJEVIC

· Complete treatment of the child ( results ) · Audiological · Psychological · Social anamnesia · Diagnostic anamnesia · Otorinolaringological · Measuring the phonemic luggage. Main part: · Education of the parents ( directions for work ) · Rehabilitation of the rest of the hearing and adaptation of the hearing apparatus; · voices · words · sentences · dictionary Conclusion with material evidence 1. Audiogram 2. Tape recordings of voices and speech 3. Mother’s report for the two years course treatment and the results of the work.

129-131

Authors: Ljupco AJDINSKI

Според расположливите податоци накусо ќе се осврнеме на определени прашања од областа на законската регулатива за специјалното и интегративното образование во некои Европски земји, каде што било регулирано специјалното образование и за регулираноста на интегративното воспитание и образование на хендикепираните деца (Белгија, Данска, Италија, Хрватска). 1. Хулпиа Р. (1992)1од Белгија во својот труд “Специјална едукација во Фламанската заедница” дава поширок приказ со соодветни експликации во врска со законодавството во својата земја при што посебно треба да се нагласи следното: Во 1970 година е донесен Закон за посебно специјално образование според кој специјалниот образовен систем ги опфаќа трите “различни” популации: деца што не можат да ги следат барањата на редовното образование, деца со визуелен или слушен недостаток кои традиционално беа образовани во специјални институции, како и деца со тежок ментален или физички недостаток кои дотогаш не посетувале училиште. Во овој закон се содржани две основни начела: Општо правило е детето да го стекнува своето воспитание и образование во редовните училишта, а посетувањето на специјално училиште треба да биде оправдано со широко опфатени испитувања, водени од служба независна од училиштето; Бидејќи специјалното образование настојува да ги согледа специфичните потреби откриени кај учениците, тоа треба да биде организирано во 8 типови или педагошки поставки, наменети да го обезбедат одговорот кој ќе биде адекватен на определената потреба. Во суштина Законот од 1970 година ги одразува потребите од специјално образование од типот 2 а кои се однесуваат на децата со насочен или тежок ментален недостаток. Инаку според овој Закон за упис на детето во специјално училиште му се потребни да ги добие од соодветните надлежни служби следните документи: потврда во која треба да стои дека детето не може да има корист од посетувањето на редовното училиште и дека е корисно да посетува специјално училишно организирано образование од типот 10. документ што ја оправдува оваа потврда што содржи синтеза на психолошките, медицинските, социјалните и на педагошките податоци и испитувањето. Треба да се нагласи дека службата има исклучиво советодавен карактер и не може да ги натера родителите детето да го запишат во специјално училиште. Ако се јави спор меѓу родителите и училиштето специјална комисија интервенира и дава свое мислење. Ако отпорот на родителите за упис на детето во специјално училиште се покажува дека не е во интерес на детето, случајот се предава на суд за младина. Ваквата екстремна состојба е единствена во системот за образованието во Белгија кога родителите го губат правото на избор на училиште за своето дете. Според структурата на специјалното образование, секое специјално училиште според овој Закон нуди еден или повеќе типови на специјално подучување што му припаѓа на предучилишниот, основниот или средно образовниот степен. Предучилишниот степен го посетуваат деца од 2,5-6 години, но мораат да бидат задржани на овој степен плус додатни две години. Кај основно-образовниот степен растојанието на години е од 6-13, но некои деца не се примаат во специјалното основно училиште до 7 или 8 години, а некои ќе бидат задржани на овој степен до својата 15-та година. Кај средношколското образование, обично растојанието на годините е од 13-18 години. Осумнаесет години претставува горна граница кај редовното образование, но многу ученици во специјалното образование остануваат до 21 година. Дваесет и една година е горна старосна граница за цело-полно времено школување, но постојат и определени исклучоци од ова правило. Покрај сето тоа во законот се вклучени и две интересни определби и тоа: Можноста ученикот што е определен за специјално училиште да може да посетува редовно училиште која посета е полувремена во Фламанската заедница и на определено време во Француската. Но, специјалното училиште е одговорно за надгледување на оваа форма и треба да обезбеди определен третман како на пример говорна терапија или физиотерапија. Дефектологот или терапевтот од специјалното училиште им помага на учителот и на ученикот во редовното одделение. Новиот Закон од 1986 година ги специфицира финансиските услови за интегрираните ученици, но оваа одредба сî уште не стапила во сила. Овој Закон определува двосмисленост во постапката, бидејќи не е јасно дали со ова не се формира и треба да се формира училишна структура. Во Француската заедница се бара детето да биде запишано најпрвин во специјално училиште за да може да ги користи одредбите од Законот. Можноста за подучување дома за деца што имаат тешки медицински проблеми или се неподвижни, како и подучување на деца кои долго време биле задржани во болница или слично. 2. Данскиот парламент во 1969 година донесол Одлука хендикепираните деца да ја следат наставата заедно со здравите врсници. По неколку години го промениле и школскиот систем што í дава предност на интеграцијата и се воведени 4 облици: специјална настава во редовно одделение со повремена поддршка на додатен учител (дефектолог); специјална настава по определен предмет, надвор од матичното одделение (дополнителна настава); специјална настава во училишната клиника, т.е. во посебен простор (со посебно истакнати воспитни мерки, но од привремен карактер); специјална настава во специјални одделенија (се однесува на целата настава), што е дел од редовното и специјалното училиште; поединечна настава. Освен нагласените интегративни интереси (при што посебно внимание им се дава на индивидуалните потреби на ученикот), И. Биондиќ нагласува дека во Данска и понатаму постојат специјални одделенија и училишта за оние ученици со потешки хендикепи. 1 3. Во Италија во 1977 година е донесен Закон за единствено основно училиште и сметаат дека секое дете треба да посетува училиште што му е најблиску до неговата куќа. Тој Закон за единствено училиште определува: во редовното одделение каде што има вклучено хендикепирано дете не смее да има повеќе од 20 ученици; во секое такво одделение може да има само две хендикепирани деца; со секое хендикепирано дете мора најмалку 6 часа да работи дефектолог преку неделата, а бројот на децата треба да биде најмногу 4. Република Хрватска во 1980 година го има донесено таканаречениот “интегративен закон”, односно Закон за основно образование и воспитание со кој се регулираат бројни прашања од интеграцијата на хендикепираните деца во редовното школство, како што се видот и степенот на хендикепираните деца, кои од нив може да се вклучат во редовното образование, облиците на интеграцијата, интегрирањето на програмските содржини, стандарди и нормативи и сл. 5. Исто така треба да го нагласиме и тоа дека постојните модели за интеграција во одделни земји се воведени со соодветни закони, за да можат успешно да се спроведуваат. 1Hulpia R.: Special Education the Flemish Community, Flanders Report East Europe, Seminar on the Mentally handikapped in Flanders (Belgium) May 1992

135-137

Authors: Zora JACOVA

Во рамките на востановената едиција на книги од страна на Дефектолошкиот факултет во Белград е објавена и книгата на д-р Надежда Д. Димиќ со наслов: Методика на артикулацијата,1 што го расветлува процесот на демутизација кај слушно оштетените деца, особено значаен во сурдопедагошката теорија и практика. Со проблемите на артикулацијата кај овие деца се занимавале повеќе автори како што се: М. Матиќ, Џ. Костиќ, Љ. Савиќ, С. Владисављевиќ, Д. Димиќ, П. Матијашевиќ, Р. Поповиќ, К. Николиќ, Л. Логио и Ш. Арнаутовиќ. Затоа, д-р Надежда Д. Димиќ во оваа книга се обидува да пристапи на најрационален начин кон овој проблем, врз основа на досегашната литература и нејзиното долгогодишно искуство во работата на артикулацијата на слушно оштетените деца и во исто време да расветли неколку дополнителни аспекти. Оваа книга на д-р Надежда Д. Димиќ претставува драгоцен ракопис за студентите на Дефектолошките факултети и на другите профили што работат со слушно оштетени деца. Книгата содржи 11 поглавја напишани на 295 страници кои претставуваат една целост. Во воведниот дел на оваа методика, како што е и вообичаено се истакнува предметот и задачите на методиката на артикулацијата. Потоа, следат поглавја што ги обработуваат проблемите на јазикот и говорот, методите на демутизација, помошните средства во развојот на говорот, улогата на играта во процесот на артикулацијата, читањето на говорот од уста и лицето на соговорникот. Авторот во најголем дел од оваа книга се задржува на проблемите на артикулацијата и гласовите на српскиот јазик и нивното формирање, така што го обработува секој глас посебно и врши толкување и фонетско разјаснување на грешките во изговорот на слушно оштетените деца, укажувајќи на можните начини за отстранување. Во првото поглавје што се однесува на релацијата помеѓу јазикот и говорот, д-р Надежда Д. Димиќ ги презентира најновите пристапи во анализата на јазичкиот систем и неговата конкретна реализација-говорот, истакнувајќи го користењето на остатоците на слухот во формирањето на говорот, како и познавањето на развојните фази на говорот што ќе овозможи правилен пристап во отстранувањето на евентуалните отстапувања и нарушувања. Во второто поглавје авторот укажува на значењето на техниката на говорот како научна дисциплина за изградување на навики за правилно дишење, дикција и правилно поставување на гласот, базирајќи се врз досегашните научни достигнувања. Д-р Надежда Д. Димиќ ги обработува во третото поглавје гласот и неговите особености, притоа истакнувајќи ги дефектите на гласот кај слушно оштетените деца поврзани со проблемот на интензитетот, висината и бојата, поделени во две основни групи: растројства со функционален и органски карактер. Во четвртото поглавје што се однесува на методите на демутизација, авторот дава преглед на застапените методи низ историскиот развој на сурдопедагошката наука а тоа се: оралната метода, комбинирани методи, методата на пишување и методата на тотална комуникација. На крајот од ова поглавје се дадени четирите искристализирани методи кои денес егзистираат во светот: орална метода, аудиторната метода, Рочестер методата и симултаната метода, а најпопуларната метода-на тотална комуникација како нејзино продолжение. Петтото поглавје е посветено на помошните средства во развојот на говорот кај слушно оштетените деца (мимика, дактилологија и гест), така што авторот го изнесува својот став дека во комуникацијата со слушно оштетените деца треба да се користи говор придружен со гест, сî додека детето не научи да го чита изговорениот збор и не го сфати неговото значење а потоа гестот да се изостави и да се користи само говорот. Во шестото поглавје од книгата д-р Надежда Димиќ ја истакнува улогата на играта во процесот на артикулација и грешките што се јавуваат во изведувањето на игрите и вежбите за артикулација со децата со оштетен слух. На крајот од овој дел авторот дава примери на игри за автоматизација и диференцираност на гласовите и истакнува дека игрите за формирање на правилен изговор на гласовите треба да им овозможат на слушно оштетените деца јасно, точно и чисто изговарање на различните гласови или групи на гласови. Во седмото поглавје што се однесува на значењето на ритмиката во говорот на слушно оштетените деца, авторот нагласува дека ритмичките вежби се неопходни за постигање на сигурност на тактилно-вибрациските сетила, создавање на можност за развој на моторна координација и рамнотежа, зголемување на слушното сфаќање и подобрување на изговорот, квалитетот на гласот и развојот на говорот. Осмото поглавје авторот го започнува со прикажување на дефиниции за артикулација, неопходните услови за правилна артикулација и развој на говорот, принципите во наставата на артикулација, отстапувања во артикулацијата кај децата и битните фактори за процесот на артикулирање на гласовите кај слушно оштетените деца. На крајот од ова поглавје авторот го истакнува значењето на правилната артикулација во процесот на совладувањето на читањето. Во деветтото најобемно поглавје во оваа книга “Гласовите на српскиот јазик и нивното формирање”, авторот ја разработува класификацијата на гласовите на српскиот јазик според различни автори, дава преглед на акустичката структура на гласовите и постапките за нивното формирање (за секој глас посебно) и грешките во изговорот на гласот, укажуваат на неопходноста од правилно формирање на основниот глас. Десеттото поглавје од книгата се однесува на читањето на говорот од уста и лицето на соговорникот како еден дел од говорната верига на комуникација што го опфаќа говорникот и оној кој го чита говорот. Авторот во ова поглавје го прикажува и користењето на читањето на говорот од уста и лице на соговорникот низ историјата на образованието на глувите лица. На крајот Надежда Д. Димиќ укажува на значењето на говорните органи, на слухот и на видот во процесот на читањето на говорот и дава табеларен приказ на читливоста на гласовите на испитаници со нормален слух и глуви и наглуви испитаници. Последното поглавје во книгата на д-р Надежда Димиќ е посветено на наставните и технички средства (како извори со помош на кои се стекнува знаење) и помагала (објекти за изучување и стекнување на знаењата) за учење на говорот, со чија помош се остварува основната цел во процесот на наставата, а тоа е: оспособување на ученикот за самостоен живот и работа. Мошне богатата библиографија на странски автори дадена по секое од наведените поглавја, ја зголемува вредноста на оваа книга. Оваа книга, пред сî, е намената за студентите на Дефектолошкиот факултет, меѓутоа јас топло ја препорачувам на сите оние што се во контакт со лицата со оштетен слух и сакаат да го озвучат светот на тишината. 1Во издание на Дефектолошкиот факултет-Белград, 1996.

140-141

Authors: Stanka SLAVENSKA

Чест ми е да Ви се обратам од името на Педагошкиот завод на Македонија како соиздавач, и од свое име, да изразам задоволство од излегувањето на првиот број на списанието “Дефектолошка теорија и практика” и во оваа пригода дозволете ми да истакнам: Значајна и длабока човечка смисла се открива при секој потфат за заштита, рехабилитација, воспитување и образование на лицата со пречки во развојот, затоа што тоа е една од најблагородните и најзначајните активности. Таквата висока вредност и смисла обврзува на особен начин да се развива квалитетен систем на здравствени, социјални, рехабилитациони и воспитно-образовни установи, служби, институции, хуман однос кон оваа категорија на лица. Ние, во Република Македонија, можеме да констатираме дека ја имаме таа институционална и организациона основа врз која успешно работат подготвени дефектолошки кадри, најнепосредно ангажирани врз проблемите од животот, оспособувањето, грижата, заштитата, рехабилитацијата, воспитанието и образованието на лицата со пречки. Активностите се одвиваат како на теоретски, така и на практичен план. Таквиот хуман и благороден ангажман, мотивиран со неопходноста од постојан напредок, следење на знаењата и искуствата на поразвиените, освојување понови и посовремени знаења и форми, обезбедување помодерни и поефикасни средства, и постигнување повисоки и позначајни резултати во работата, подразбира и постојан развој и унапредување на научната мисла и стручната подготвеност. Аксиом е дека богатата научна и стручна основа, заедно со квалитетната технологија, овозможува постигнување највредни резултати. Во тој поглед, пак, протекот на квалитетни знаења, искуства, информации и приопштување на научниот и стручниот придонес има посебно значење на унапредувањето на вкупното ангажирање и работата по овие прашања. Оттука издавањето на оваа публикација за дефектолошката теорија и практика кај нас не може а да не се смета за значајна можност во таа насока. Со успешното реализирање на иницијативата за ова стручно-научно списание се пополнува во значителна мера една празнина во поглед на недоволната сопствена стручно-научна литература за оваа толку значајна проблематика. Би сакале ова списание да биде поттик за побогата издавачка дејност што ќе ги задоволува потребите на научната и стручната јавност во доменот на заштитата, рехабилитацијата, воспитанието и образованието на лицата со пречки во развојот. Од своја страна, ценејќи го значењето на секој издаден стручен и научен наслов, Педагошкиот завод на Македонија, во рамките на својата дејност и активностите за унапредување на основното и средното воспитание и образование, ќе настојува да дава свој придонес кон ангажирањето и образованието на лицата со пречки во развојот. Во своите стручни и други активности врз унапредувањето на воспитанието и образованието на децата со пречки во развојот и со својата издавачка дејност, Заводот ќе вложува усилби за позначителен придонес во оваа насока и, по логиката на интерактивното работење со другите чинители, ќе се залага за поголеми постигања на ова поле. Првиот број на списанието “Дефектолошка теорија и практика” го имаме во рацете со сета уверливост на неговата содржина, опременост и компетентниот издавачки совет и редакционен одбор. Најубавото што можеме во овој момент да му го посакаме е да ја освојува својата публика со значајна смисла, освојувајќи ја и својата иднина со несомнената функција. А на неговите творци, на чело со главниот и одговорен уредник, честитаме за успешниот резултат и им посакуваме успешна работа и доволно сили во подготовките на наредните броеви.

142-144

Authors: Daniela DIMITROVA

Во организација на Родителската национална организација на Нор­веш­ка, од 9-14 мај 1997 година во Осло се одржа Меѓународна конферен­ција на тема “Општество за сите”. Во работата беа вклучени околу 60 учесници од централна и источна Европа. На Конференцијата беа презентирани соопштенија за реформите на згрижување на МРЛ во Норвешка, а посебен акцент се стави на улогата на родителите на децата со пречки во менталниот развој, како и проблемите и потребите на овие деца и нивните родители. Од Република Македонија на Конференција учествуваше г-ѓа Виоле­та Димов­ска-секретар на сојузот за помош на МРЛ.

142-144

Authors: Daniela DIMITROVA

Од 3-9 август 1997 година во Сао Паоло, Бразил, во организација на ICEVI ќе се одржи 10-та Светска конференција. На конференцијата ќе се расправа за важноста на заедничкото вклу­чу­вање на родителите и стручњаци за овозможувањето на квалитетна едукација на лицата со оштетен вид. Во програмата се предвидени 10 основни актуелни области и тоа: Браева литература; Служба за рана интервенција; Интерграција/целосно вклучување; Слабовидност; Мултипло оштетување; Организација и менаџмент на службите; Вклучување на родителите; Подготовка на личноста; Технологија; Транзиција на работата. Во концептот на работата на Конференцијата се предвидени секој­дневни пленарни сесии, workshop-ови и презентација на постери. За првпат на 10-та Светска конференција на 6 август ќе се одржи т.н. Фокус ден на кој сите учесници ќе можат да учествуваат во работата на секцијата за која имаат посебен интерес. На конференцијата ќе учествуваат околу 1.000 учесници, стручњаци и родители. ICEVI (International counsel for education of visual impairment) 1 Интернационален совет за едукација на лицата со оштетен вид