Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

1-23

Authors: Yıldıray SİPAHİ

Özet Ġslâm hukuk biliminin teĢekkül dönemi Hanefî müçtehitlerinden Ebû Ca„fer et-Tahâvî‟nin, talî delillerden olan istihsan delililini kullanıp-kullanmadığı tartıĢma konusu olmuĢtur. Tahâvî, önceleri ġâfiî düĢüncesinde iken daha sonra Hanefî düĢüncesine geçmiĢtir. Ġbn Hazm, istihsanı, dinde ihtilâfa yol açtığı, hevâ-hevesle delilsiz hüküm verme ve müçtehidin/bilginin kendini ġârî yerine koyma anlamına geldiği Ģeklinde tanımlamıĢtır. Bu düĢüncesini ispatlamak için ortaya koyduğu, „istihsanı ġâfiîlerin hepsi ile Hanefîlerden Tahâvî‟nin toptan reddettiği‟ önermesi sorun teĢkil etmektedir. Tahâvî‟nin usul yönünden Ebû Hanîfe ve onun talebelerini takip ettiği fakat yer yer onlardan farklı görüĢler ileri sürdüğü bilinmektedir. eĢ-ġeybânî‟nin “el-Asl” isimli eseri ile el-Cassâs‟ın “ġerhu Muhtasaru‟t-Tahâvî” eserleri, Tahâvî‟nin “Muhtasar” adlı eseri yan yana getirildiğinde Tahâvî‟nin istihsan delili ile verilmiĢ hükümlere yer verdiği, bu hükümlerin istihsan deliline dayandığını zikrettiği gibi zikretmediği yerlerin olduğu tespit edilmiĢtir. Ama yine de Tahâvî‟nin, usûl bağlamında istihsanla ilgili herhangi bir görüĢü bilinmediği için bu hususta kesin bir yargıya varılamaz. Tahâvî‟nin, Hanefî usulcüler tarafından istihsan tarihi bağlamında istihsanın tanımlamasından önceki son aĢama olduğu kaydedilebilir. Abstract Whether Ebu Ca„fer et-Tahavi who is one of the interpreters of Hanafi denomination of the entity period of Ġslamic law science used istihsan evidence which is one of the subsidiary evidences has been a matter of debate. While et-Tahavi was in the opinion of ġafii before, he transferred his opinions to Hanafi thinking afterwards. Ġbn Hazm identified the term istihsan as it leads dispute in the religion, adjudicating fancifully without evidence and putting the interpretor into ġari‟s shoes. The theorem that he reveals to prove his idea which is „all ġafiis and et-Tahavi among Hanafis refuse istihsan‟ constitutes a problem. It‟s known that et-Tahavi followed Ebu Hanife and his students in procedural aspects however he submits different ideas in patches. When eĢ-ġeybani‟s work named „el-Asl‟ and the work of el- Cassas named „Şerhu Muhtasârut-Tahavi‟ are come side by side with the work of et-Tahavi named „Muhtasar‟, et-Tahavi included the provisions that was given with istihsan evidence, it‟s determined that he mentioned these provisions grounded istihsan evidence but there were some places that he didn‟t mention istihsan evidence, either. But even so; because it isn‟t known that et-Tahavi has any remarks about istihsan within the the context of method we can‟t reach a definite judgement in this respect.

46-71

Authors: Kadir Analay, Homeyra Zomorodi

چنيد كه روکیڄ، كه ٱوٿ ثی زَټ ٽیلاكي كه ىٽیڂڄ ی ٥ٺټ، څڂو، اكثیبد ڇ ٭ٺ ٮَڄ، بّ ٥واٿ ثيهگی پب ثڄ ٥و ڄٕ ٭وڅڂگ گنا زّڄ اځل کڄ اى عپٺڄ آځچب ٽی رڈاٿ ثڄ يٍایی کبهاکڈچ ا بّهڃ کوك. ڇي اى بّ ٥واٿ ٽلهٿ ڇ ثيهگ اكثیبد روٳ ٽؾ ڈَة ٽي ڈّك ٵڄ كه ؽڈىڃ څبي ٭ٺ ٮَي، اعزپب ٥ي، كیڂي ڇ اكثي ا٭ٶبه ٽڂؾ وٖ ثڄ ٭وكي كاهك، ثو څپیڀ ا بٍ كه ٽوکي ٦ّو ٽلهٿ روک ٱواه ٽی گیوك. اى ٝو٭ي كیگو، ٱی وٖ اٽیڀ پڈه څټ اى بّ ٥واٿ ثوع زَڄ ي ایواٿ ث ٦ل اى اځٲلاة ا ذٍ ٵڄ ٽٚبٽیڀ ا ٦ّبه ثب رؾڈلاد اعزپب ٥ي، یٍب يٍ ڇ ٭وڅڂگي ایواٿ كه كڇهڃ ي عڂگ، ث ٦ل اى عڂگ ڇ ٥ وٖ ٵڂڈځي پیڈځلي ٽ زَٲیټ ڇ څڂوٽڂلاځڄ كاهك ڇ ثڄ ٹؾبٟ عبیگبڃ اى بّ ٥واٿ اكثیبد پبیلاهي ٽؾ ڈَة ٽي ڈّك. ځڈگوایي كه ٦ّو ٭به يٍ ثواي اٽیڀ پڈه ٵڄ بّ ٥وي ځڈپوكاى ا ذٍ اى ك ٩ل ٩ڄ څبي إ ٺي مڅڀ اڇ ثڄ پّبه ٽي آیل. ایڀ كڇ بّ ٥و ثواي فٺ آصبه فڈك اى ثيهگبٿ اكة روٳ ڇ ٭به رؤصیو گو٭زڄ اځل. ٽب كه ایڀ ٽٲبٹڄ ثڄ ثوه يٍ ٽٚبٽیڀ ٽ زْوٳ ڇ ٽزٮبڇد ایڀ كڇ بّ ٥و ڇ رؾٺیٸ عبیگبڃ څڂوي آځچب كه اكثیبد پوكافزڄ ایټ.

82-105

Authors: Bilge İLHAN

Özet Klasik edebiyatta tipler ve kişilikler edebî bir metnin kurgulanmasındaki temel öğeler olup metnin tüm aksiyonu bu temel ögeler üzerinde oluşmaktadır. Bu sebeple metni tam olarak anlayabilmek için tip ve kişiliklerin doğru tesbit edilmesi önemlidir. XVI. Yüzyılda yaşamış olan Sehî Bey, daha çok Heşt Bihişt adlı tezkiresi ile ön plana çıkmış olsa da, Necâti Bey’in etkisinde kalarak yazmış olduğu bir dîvânı mevcuttur. Dîvân’daki şiirlerin tamamı tasavvufî tarz ile yazılmamış olsa da Sehî Bey, şiirlerinde tasavvufu kullanmıştır. Şiirlerinin birçoğunda tasavvufî tiplere yer vermiş ve şiirlerini bu tipler üzerine kurmuştur. Bu çalışmada Sehî Bey’in, şiirlerinde tipleri nasıl işlediği ve bunlara yüklediği roller incelenecektir. Abstract In the classical literature, individuals and character types make up the main factors to determine the fictionalization of a writing that the whole story of the work of arts has been shaped around these regulating factors. In accordance with this point of wiev, when reviewing an article one must decidedly analyse single persons and personalities to understand the artwork. Despite Sehî Bey, who lived in the XVI. century has been mainly remembered with his biography called Heşt Bihişt he owns a Divan which proves that he has been remarkably affected from Necati Bey. Irrespective of the fact that not the entire poets in the master price Divan has have been written with the Islamic mysticism style, he has been considerably benefited from the mysticism. Relying on this fact, he has placed mystic character types in most of his poems and based the governing idea on them. In this study it will be investigated that how Sehî Bey examined individuals and roles put on them.

117-124

Authors: Duran Eski

Bir ders kitabı olma gayesiyle yazılan bu eser, son iki asırda ortaya çıkan İslamî oluşum ve hareketleri kapsayıcı bir şekilde ele almasından dolayı son derece önemli bir yere sahiptir. Herhangi bir akımın sınırlarının belirlenmesi ve belli bir tasnif sisteminin içine yerleştirilmesi esasen oldukça zordur. Çünkü bir akım bazı özellikleriyle başka bir akıma benzerken, diğer özellikleriyle de daha başka akımlara benzeyebilmektedir. Ancak yazar, bu güçlüğün üstesinden gelebilmek için bazı kriterler belirleyerek bir akımın temel özellikleri en çok hangi akıma uyuyorsa, o akımla irtibatlandırma yoluna gitmiştir. Güncel konularda birçok kitap ve makalesi bulunan yazar, oldukça karmaşık bir görünüm arz eden bu oluşum ve hareketleri genel itibariyle sistematik bir şekilde tasnif etmiştir. Bu eser, alandaki yayın boşluğunu doldurmaya aday olmakla birlikte, daha kapsamlı kitaplara ihtiyaç olduğu da ayrıca belirtilmelidir.