Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

142-152

Authors: Adnan Akkurt

ÖZET: Kesme teknolojisindeki gelişmelerle birlikte, imalata hazırlık ve özellikle son işlem uygulamalarında elde edilen yüzey özellikleri büyük öneme sahiptir. Kesme yöntemlerindeki işleme kalitesi genel olarak; malzeme özelliklerindeki değişim, kesme kenar deformasyonu, elde edilen yüzey özellikleri ve kesilen kanalın geometrisi ile karakterize edilmektedir. Bir kesme işleminde temelde hedeflenen; en hızlı ve en kaliteli kesik yüzeyin elde edilmesidir. Aşındırıcılı su jetinin dışında birçok yöntemin yaygın kullanımı beraberinde hangi malzemenin hangi yöntemle kesilmesi daha verimli olmaktadır? ve benzeri sorularına yanıt aranmaktadır. Bu çalışma makine imalat sanayinde yoğun kullanılmakta olan AISI 1030 malzemenin yaygın kullanılmakta olan kesme yöntemleri ile kesilmesi ve elde edilen sonuçların malzemenin mekaniksel ve metalürjik özellikleri üzerindeki etkilerini araştırarak, değerlendirilmesini kapsamaktadır. Tüm veriler ışığında; ASJ ile kesmenin en verimli yöntem, oksijen ile kesme yönteminin ise en verimsiz olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kesme yöntemleri, Kesme yöntemlerinin karşılaştırılması, AISI 1030 malzeme, Yüzey özellikleri, Yüzey kalitesi. ABSTRACT: With the development in cutting operation, the surface properties which get from the the finishing operation and preparation to manifacture applications have a great importance.Generally the variation features of material, the edge cutting deformation, surface properties and the geometry of the canal characterize the processing quality in the cutting methods.In a cutting operation the aim is to get the cut surface in a very short time with high quality.The answer is searching for the question, which technique for which material must be use to get a good efficiency.In this study the aim was to cut the material AISI 1030, which is used very frequently in manifacture industry, with very common methods and to get and evaluate effects of results on mechanic and metallurgic properties of material.So the result of this study is the method in cutting with ASJ is the most efficient and with oxygen is least efficient. Key words: Cutting Methods, Comparison of cutting methods, AISI 1030 material, Surface characteristic, Surface quality.

166-172

Authors: Cemal Yılmaz, İlhan Koşalay, Yusuf Sönmez, Uğur Güvenç, İ. Serkan Üncü

ÖZET: Bu çalışmada, bir binanın aydınlatma sistemi ağ tabanlı olarak tasarlanmıştır. Tasarımda Profibus-DP ağ yapısı kullanılmıştır. Bina aydınlatmasının kontrolünde Bulanık Mantık Denetimi (BMD) kullanılmıştır. BMD uygulamasında, bina aydınlatma seviyelerini ölçen algılayıcılardan gelen bilgiler kullanılmıştır. Bu bilgiler Profibus-DP ağı üzerinden sisteme aktarılmıştır. Aydınlatma armatürlerinin Profibus-DP ağı üzerinden denetimi sağlanmıştır. Tasarlanan sistemde, bina içi aydınlatma ihtiyaç duyulan seviyede kalması sağlanmıştır. Tasarım ile, enerji tasarrufu ve sağlıklı aydınlatma imkanı elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Profibus-DP, BMD, Aydınlatma denetimi. ABSTRACT: In this paper, a network based building lighting system is implemented. Profibus-DP network structure is used in the design and Fuzzy Logic Controller (FLC) is used on control of the building lighting. Informations received from sensors which measures level of the building illumination is used on FLC and they are transferred to the system by Profibus-DP network. Control of lighting luminaries are made via Profibus-DP network. The illuminance inside the bulding is fitted required level. Energy saving and healthy lighting facilities have been obtained by the design. Key words: Profibus-DP, FLC, Lighting control.

181-186

Authors: Ahmet Eryaşar, Günnur Koçar

ÖZET: Biyogaz sistemlerinin kurulu olduğu tesislerde, biyogazın üretimi ve tüketimi eş zamanlı gerçekleşmemektedir. Bu yüzden tüketimin olmadığı zamanlarda üretilen biyogazın depolanması gerekmektedir. Kırsal kesime yönelik uygulamalarda genellikle 1-1,5 kPa değerlerine sahip, düşük basınçlı gazometreler tercih edilmekte, gerektiğinde sisteme basınçlandırıcı ilave edilmektedir. Gaz iletiminin ve kullanımının gerektirdiği basınç, ek bir basınçlandırıcı kullanılmadan biyogaz üretimi sonucunda doğal yollarla sağlandığında, reaktör içerisinde nispeten yüksek bir basınç ortamı sözkonusu olmaktadır. Bu çalışmada, farklı düşük basınçların, sığır atığının anaerobik fermentasyonu üzerine etkileri deneysel olarak incelenmiştir. 19,6 kPa, 9,5 kPa ve 1,5 kPa basınçlarda, 1 lt hacimli kesikli beslemeli tip, üç paralelli, dokuz adet reaktörle yürütülen fermentasyon denemesi, 35 ºC’de 60 gün devam etmiştir. Elde edilen deneysel veriler P<0,05 anlamlılık düzeyinde LSD testine tabi tutulmuş, metan üretim miktarı bakımından, farklı basınçlarda çalıştırılan reaktörler arasında anlamlı bir farklılık olmadığı gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Biyogaz, Biyogaz depolama sistemleri, Gazometre, Basınç etkisi. ABSTRACT: In facilities in which biogas systems are installed biogas is not produced and consumed simultaneously. Therefore, biogas produced when there is no consumption should be stored. Low pressure gasometers with 1- 1,5 kPa value are preferred in the rural area and when needed pressurizer is added to the system. When the pressure which gas production and usage require is provided by natural ways without usage of an added pressurizer, a respectively high pressure atmosphere can be seen. In this study, the effects of different low pressures on anaerobic fermentation of cattle manure were experimentally analyzed. Fermentation experiment which was carried out with 9 reactors with fed-batch type, 3 parallels in pressures of 19.6 kPa, 9.5 kPa and 1.5 kPa continued 60 days at 35 ºC. The acquired experimental data was subjected to LSD test in P<0.05 significance level and it was observed that there is no significant difference between rectors operated with different pressures in terms of methane production. Key words: Biogas, Biogas storage systems, Gasometer, Effect of pressure.

194-202

Authors: Mehmet Rıfat Kahyaoğlu, Gökhan İmançlı, Gürkan Özden

ÖZET: Şevlerin kazıklı sistemler kullanılarak güçlendirilmesi, şevlerde oluşabilecek hareketleri önlemek için kullanılan en uygun yöntemlerden birisidir.Kazıklara etki eden yüklerin tahmini,şev stabilitesi kazıklarının doğru dizaynı için önemlidir.Bu yüklerin tahminine yönelik literatürde birçok yöntemler bulunmasına karşın, bu yöntemler kullanılarak hesaplanan yükler kazık zemin etkileşimi ve yükleme koşullarına bağlı olarak farklılıklar gösterebilmektedir. Bu analitik yöntemlerin güvenilirliklerden emin olmak için kapsamlı deneysel çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu çalışmada, esnek kazıklara etki eden yüklerin belirlenmesi için tasarlanan deneysel çalışmanın simulasyonu iki boyutlu sonlu elemanlar yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Merkezden merkeze kazık mesafesinin yük aktarma davranışına etkisini belirlemek amacıyla parametrik çalışma gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonlu elemanlar sonuçları ile ilişkili olarak esnek kazıklara etki eden yükler belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Yanal zemin hareketi, Şev stabilitesi kazıkları, 2 Boyutlu sonlu eleman analizleri, Kazık mesafesi, Zemin-kazık etkileşimi. ABSTRACT: Slope reinforcement using piled structures is one of the most appropriate methods for preventing slope movements. The prediction of loads acting on piles is important in order to properly design of slope stabilizing piles. Despite, different uncoupled analysis methods to estimate the loads on piles are available in literature; the loads acting on piles predicted using these methods may differ depending on soil-pile interaction and loading conditions. Comprehensive experimental works are needed in order to ensure the reliability of these analytical methods. In this study, the simulations of designed experiment for determining the load acting on the flexible piles were performed via two dimensional finite element methods. The parametric study was carried out to determine the effects of the center to center pile spacing on the load transfer behavior. Corresponding to the numerical results, the load acting on the flexible piles was investigated. Key words: Lateral soil movement, Slope stabilizing piles, 2-D Finite element analyses, Pile spacing ratio, Soil-pile interaction.

215-220

Authors: Özlem Coşkun, Selçuk Çömlekçi, Hasan Rıfat Koyuncuoğlu, Suat Özkorucuklu

ÖZET: İyonize olmayan elektromanyetik radyasyonun insan sağlığı üzerindeki etkileri, son elli yılda manyetik alanların kullanım alanının genişlemesi ile birlikte, büyük bir araştırma konusu olmuştur. Manyetik alanların tabiatı çok iyi bilinmekle beraber, insan vücudunun karmaşık yapısı, bu etkilerin incelenmesini zorlaştırmaktadır. Bununla beraber yapılan deneysel ve teorik çalışmaların sonucunda, manyetik alanların insan sağlığı üzerindeki etkileri konusunda kayda değer bulgular elde edilmiştir. Ancak, henüz bilinmeyen etkilerinin olabileceği konusunda da şüpheler mevcuttur. Bu çalışmanın amacı, insan medyan motor sinir ileti çalışmalarında elde edilen parametrelere, 50 Hz-1 mT manyetik alanın etkisini incelemektir. Bu frekansta 1 mT manyetik alan yoğunluğunun değeri, biyolojik etkileşimin başladığı sınır değer olarak bilinmekte ve kabul edilmektedir. Medyan sinirini değerlendirmek amacı ile, sabit ölçülü mesafelerin kullanıldığı standart iletim teknikleri uygulanmıştır. Sonuç olarak 4 kanal NCS/EMG/EPS cihazı kullanılarak yapılan ölçümlerde, manyetik alan uygulama sonrasındaki motor distal genlik, uygulama sırasındaki motor distal genliğe göre (p=0,000573) ve uygulama sonrasındaki motor distal genlik/proksimal genlik oranı, manyetik alan uygulama öncesindeki motor distal genlik/proksimal genlik oranına göre anlamlı bir azalma göstermiştir (p=0,037418). Anahtar Kelimeler: Manyetik alan, Medyan sinir, Motor distal genlik, Motor proksimal genlik. ABSTRACT: With the increasing use of magnetic fields in recent five decades, the health effects of nonionized electromagnetic radiation is an important investigation subject. While the magnetic field is well known, it is difficult to investigate the health effects of radiation, because of the complex metabolism of human body. However, by the experimental and theorical studies, a lot of significant health effects of magnetic fields have been discovered. But, there are probabilities that can have much more adverse health effects. The purpose of this study is to evaluate the effect of 50 Hz-1 mT magnetic field on human median motor nerve conduction parameters. At this frequency, 1 mT value of magnetic field intensity is known and accepted as the marginal value where biological interaction starts. Standard nerve conduction techniques using constant measured distances were applied to evaluate the median nerve. Consequently in the measures conducted using the device of 4 channel NCS/EMG/ EPS there was a significant decrease in motor distal amplitude after the magnetic field application in comparison to the one during the application (p=0,000573) and also in the motor distal amplitude/ proximal amplitude in comparison to the ones before the application (p=0,037418). Key words: Magnetic field, Median nerve, Motor distal amplitude, Motor proximal amplitude.

227-252

Authors: Mesut Cemil İşler, Bilal Toklu, Veli Çelik

ÖZET: Bir görev veya iş sürekli yapıldığı takdirde belirli bir alışkanlık ve öğrenme olur ve ilerleyen zamanlarda bu işi tamamlamak için gerekli kaynaklara olan (işgücü, malzeme, vb.) ihtiyaç azalır. Bu “Öğrenme Eğrisi” ile ilk kez Wright tarafından tanımlanmıştır. Wright uçakların üretiminde üretilen uçak sayısı artarken direk işçilik maliyetlerinde nasıl bir azalma olduğunu tespit etmiştir. Bu gözlemin doğruluğu uçak üreticileri tarafından da tutarlı bulunmuştur. “Öğrenme Etkisi” ise; aynı veya benzer işlerin tekrarlanmasıyla üretim sürecinde işlerin tekrar sayısı nispetinde daha kısa sürede yapılmasını ifade eden etkidir. Günümüzde klasik üretim sistemlerine yeni yaklaşımlarla çağın gereklerine daha uygun sistemler uyarlanmıştır. Tam Zamanında Üretim Sistemi (TZÜ) felsefesi de en önemli modern üretim felsefelerinden biridir. Stoksuz üretim veya “0” envanter gibi isimlerle de bilinen TZÜ, tüm üretim kaynaklarının optimum kullanımı ilkesine dayanır. Tam zamanında çizelgeleme olarak ta nitelendirebileceğimiz Erken(Earliness)/Geç(Tardiness) tamamlanma cezalarının minimizasyonu problemi TZÜ felsefesinden esinlenerek ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada çizelgelemede erken/geç tamamlanma performans kriteri ve öğrenme etkili işleme özelliğinin dikkate alındığı yayınlara yönelik literatür taraması ve sonucunda literatüre yönelik bazı tespitler yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Çizelgeleme, E/G tamamlanma, Öğrenme etkisi, Literatür tarama. ABSTRACT: When a task or work is done continuously, there will be an experience so following times needs of required resources (manpower, materials, etc.) will be reduced. This learning curve described first by Wright. Wright determined how workmanship costs decreased while proceed plain increasing. This investigations correctness found consistent by plain producers. Learning effect is an effect that, works can be done in shorter time in the rate of repeat of work with repeating same or similar works in production process. Nowadays classical production systems adapted more acceptable systems with new approaches. Just in time production system (JIT) philosophy is one of the most important production system philosophies. JIT which is known production without stock stands on using all product resources optimum. Minimization problem of Earliness/Tardiness finishing penalty, which we can describe Just in time scheduling, appeared by inspired from JIT philosophy. In this study, there is literature survey which directed to earliness/tardiness performance criteria and learning effect processing in scheduling and as a result of this it is obtained some establishing for literature. Key words: Scheduling, Earliness/Tardiness, Learning effect, Literature survey.

263-268

Authors: Hakan Gürün, Ahmet Özdemir, Tunahan Acar

ÖZET: Plastik enjeksiyon kalıplarının ve soğutma sisteminin tasarımı, hem ürünün boyut, biçim ve kalitesini, hem de çevrim zamanını ve kalıbın maliyetini doğrudan etkilemektedir. Yapılan çalışmada, plastik enjeksiyon kalıplarının ve soğutma sisteminin katı model olarak tasarımı, mümkün olduğu kadar kullanıcı etkileşiminden uzak olarak gerçekleştirilmiştir. Hazırlanan program, kalıp çekirdeklerinin üç farklı tipte soğutma sistemine, farklı göz yerleşimlerine ve parça sayılarına bağlı olarak tasarımının yapılmasına izin vermektedir. Program akışında, AutoCAD 2007 paket programının yanında Visual LISP ve VBA (Visual BASIC for Application) dilleri de kullanılmıştır. Çalışma kapsamında yürütülen deneme uygulamaları ile plastik enjeksiyon kalıplarının tasarımında hız, esneklik ve tasarım güvenilirliğinin arttığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Bilgisayar destekli tasarım, Enjeksiyon kalıbı tasarımı, Soğutma sistemi tasarımı. ABSTRACT: The design of plastic injection molds and their cooling systems affect both the dimension, the shape, the quality of a plastic part and the cycle time of process and the cost of mold. In this study, the solid model design of a plastic injection mold and the design of cooling sysytem were possibly carried out without the designer interaction. Developed program permited the use of three types of the cooling system and the different cavity orientations and the multible plastic part placement into the mold cores. The program which was developed by using Visual LISP language and the VBA (Visual BASIC for Application) modules, was applicated in the AutoCAD software domain. Trial studies were presented that the solid model design of plastic injection molds and the cooling systems increased the reliability, the flexibility and the speed of the design. Key words: Computer aided design, Injection mold design, Design of cooling system.

278-283

Authors: Yusuf Sönmez, Mahir Dursun, Uğur Güvenç, Cemal Yılmaz

ÖZET: DA motorlar genellikle elektrikli tren, vinçler, yük asansörleri gibi endüstriyel uygulamalarda tercih edilirler. yüksek kalkınma momentine sahip olduğundan dolayı başlangıçta yüksek akımla kalkınırlar. Bu yüksek kalkınma akımı motor sargılarına zarar verdiğinden ve güç tüketimini artırdığından dolayı mutlaka azaltılmalıdır. Bu işlem uygun bir sürücü ve denetleyici sistemiyle gerçekleştirilebilir. Bulanık mantık denetleyici uyarlanabilir özelliklere sahip olduğundan; belirsizliklere, değişken parametrelere ve yük dağılımına sahip sistemlerde güçlü sonuçlar üretebilmektedir. Bu çalışmada Alçaltıcı- Yükseltici Çeviriciden (Buck-Boost Converter) beslenen seri bağlı bir DA motorun bulanık mantık hız denetimi bilgisayar simülasyonu yoluyla incelenmiştir. Bulanık mantık denetimin üstünlüğünü görmek amacıyla aynı motora aynı durumlar altında klasik PI denetimi uygulanmış ve bir karşılaştırma yapılmıştır. Simülasyon için C++ Builder yazılımı kullanılmıştır. Simülasyon sonuçlarına göre bulanık mantık denetimin klasik PI denetime göre daha güçlü cevap verdiği ve motorun kalkınma anında daha düşük akım çektiği gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Bulanık mantık denetleyici, PI denetleyici, Seri da motor, Buck-boost çevirici, Akım denetimi. ABSTRACT: Generally, DC motors are given preference for industrial applications such as electric locomotives, cranes, goods lifts. Because of they have high starting moment; they initially start with high current. This high start-up current must be decreased since it may damage windings of the motor and increases power consumption. It could be controlled by an appropriate driver system and controller. The nature of fuzzy logic control has adaptive characteristics that can achieve robust response to a system with uncertainty, parameter variation, and load disturbance. In this paper, fuzzy logic based control of start-up current of a Buck-Boost Converter fed serial DC motor is examined through computer simulation. In order to see the advantages of fuzzy logic control, classical PI control has applied to the same motor, under same circumstances and has been compared. C++ Builder software has been used for the simulation. According to the simulation results, plainly, fuzzy logic control has stronger responses than classical PI control and uses lower current at starting moment. Key words: Fuzzy logic controller, PI controller, Serial DC motor, Buck-boost converter, Current control.

291-299

Authors: Emre Kıyak, Gülay İyibakanlar

ÖZET: Günümüzde, pek çok iş modelleme yapılması sayesinde kolaylaşmaktadır. Gerçek sistemlerle çalışmak yerine, modelleme kullanılarak, gerçek sistem davranışları incelenebilir ve analiz edilebilir. Arıza toleranslı bir yapı gerçek sistem durumlarının kestirilmesine dayanır. Gözleyiciler ve Kalman Filtresi, kestirimde geniş ölçüde kullanılırlar. Bu çalışmada, bir uçağın yanlamasına hareketinde durum tespitlerinin, gözleyiciler ve Kalman Filtresi kullanılarak bir uygulaması gerçekleştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Gözleyiciler, Kalman Filtresi, Durum kestirimi. ABSTRACT: Nowadays, lots of problems are simplified by modeling. Instead of working with real systems, response of a system may be examined and analyzed by using modeling. A fault tolerant scheme relies on the estimation of true states. Observers and Kalman Filters are widely used in such an estimation. In this study, an application is realized for states estimation of an aircraft in lateral movement by using observers and a Kalman Filter Key words: Observers, Kalman Filter, Estimation of state.