Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

111-123

Authors: İsmail ŞAHİN, H. Rıza BÖLÜKLÜ

ÖZET: Bu makale, iki ve üç görünüsle ifade edilen prizmatik parçaların otomatik üç boyut (3B) modellerini olusturma konusunu incelemekte ve bu amaçla gelistirilen bilgisayar temelli bir yaklasımı tanıtmaktadır. Bu yaklasım; 2B görünüslere ait verilerin yorumlanması ile üç boyut (3B) unsurların belirlenmesi ve bunların hacimsel kesistirilmeleri ile üç boyut (3B) modellerinin olusturulması esasına dayanmaktadır. Bu amaçla bir dizi kural tanımlanmıs ve uzman sistem kullanılarak bir bilgisayar programı gelistirilmistir. Gelistirilen bu program ile, köse cep ve kapalı kanal gibi unsurların olusturulması etkin olarak yapılabilmektedir. Çalısmadaki diger bir yenilik ise, tam ve yarım kesit görünüslerden de otomatik katı modeller elde edilmesidir. Anahtar Kelimeler: Yeniden yapılandırma, Kesit görünüsler, Uzman sistem. ABSTRACT: This paper examines how to automatically reconstruct three dimentions (3D) models from their orthographic two and three views and explains a new approach developed for that purpose. The approach is based on the identification of geometric features with the interpretation of 2B views, their volumetric intersections and reconstruction of solid models. A number of rules have been defined for this goal and they implemented on a prototype software with the approach of expert systems. The developed software allows determination of some features efficiently such as slot, holes, blind holes, closed prismatic holes, etc. Another contrubition of this research is to reconstruct solid models from their full section and half section views that is almost noneexistend in the releated literature. Key words: Reconstruction, Sectional views, Expert system.

145-153

Authors: Yaşar EREN, Ramazan DEMİRCİOĞLU

ÖZET: Çamardı çevresinde, Nigde masifi Paleozoyik-Mesozoyik yaslı mermer, gnays, amfibolit ve kuvarsitlerden olusmaktadır. Yüksek dereceli bu metamorfitler Üçkapılı granodiyoriti tarafından kesilmekte ve temele ait söz konusu kayaçlar, Paleosen-Eosen yaslı ve çok düsük derecede metamorfizmaya ugramıs örtü birimleri tarafından örtülmektedir. Paleosen-Eosen yaslı örtü birimleri, Ulukısla havzasının kapanmasına baglı olarak, ilk evresinde temel kayaçları ile beraber olmak üzere en az üç evreli deformasyon (D1, D2, D3) ile kıvrımlanmaya ve çok düsük derecede metamorfizmaya ugramıstır. Söz konusu çok evreli deformasyon, yörede yaygın olarak genelde mostra ölçekli ekstensiyonel damar sistemleri gelistirmistir. Damarların iç kesimi genellikle lifsi sekilli mineral dolguludur. Lifsi minerallerle dolgulanmıs damarların büyük bir çogunlugu sintaksiyal, antitaksiyal ve ataksiyal özelligindedir. Damarlardaki lifsi mineraller, yörede dönmeli tarz ilerleyen deformasyonu belgeleyecek sekilde bükülmüstür. Lifsi minerallerin yapısal analizleri, dönmeli deformasyon esnasında, yöredeki en büyük uzama yönünün (deformasyon elipsoidinin X-ekseninin) D1-evresinde kuzeydogu-güneybatı gidisli oldugunu göstermekte ve tektonik tasınmanın büyük bir olasılıkla kuzeydogudan güneybatıya dogru gelistigini belgelemektedir.
lerleyen deformasyona baglı olarak, D2- evresinde ise en büyük uzama yönü kuzeykuzeybatıgüneygüneydogu yönleminde saat ibresinin tersi yönünde dönme göstermistir. Anahtar Kelimeler: Çamardı, Genlesme, ilerleyen deformasyon, Lifsi damarlar, Nigde masifi. ABSTRACT: In the Çamardı region, the Nigde Massif consist of Palaeozoic-Mesozoic marble, gneiss, quartzite and amhibolite. The high-grade metamorphic rocks of massif are cut by the Cretaceous Üçkapılı granodiorite. These basement rocks were overlain by the cover rocks of Paleocene-Eocene age that display very low grade metamorphism. The Paleocene-Eocene cover units underwent at least three phases of deformation, as designated D1, D2- and D3 which D1- affected both the basement and cover, polyphase folding and low-grade metamorphism due to closing of the Ulukısla basin. The poly-phase deformation also resulted in the wide spread development extensional vein sets generally in mesoscopic scale. Most of the veins are filled with the fibrous minerals. The fibrous veins are mostly sintaxial, antitaxial and ataxial veins. The mineral fibres have curved shape indicating the rotational progressive deformations. Structural analysis of mineral fibres, shows that the maximum elongation direction (X- axis of deformation elipsoid) has northeast-southwest trend, during the D1- event. With the other structural features, the tectonic transport of cover units most probaply developed from northeast to the southwest. Due to rotational progressive deformation during the D2- event, the maksimum elongation direction appears to rotate to north-northwest – south-southwest direction with an anticlockwise sense. Key words: Çamardı, Extension, Progressive deformation, Fibrous veins, Nigde massif.

161-168

Authors: Mustafa Berkant SELEK, Yalçın İŞLER, Metin ÇOLAK

ÖZET: Bu çalısmada,
zmir ili Bornova ilçesindeki Ege Üniversitesi Günes Enerjisi Enstitüsü bünyesinde kurulan bir yenilenebilir enerji sisteminin elektrik akısını kontrol eden bir mikroislemci kartı tasarlanmıs ve bilgisayar yazılımı gelistirilmistir. Bu amaçla, anahtarlama görevi yapan güç elektronigi devre elemanlarının bulundugu ayrı bir elektronik kartın kontrol islemini üstlenen PIC18F452 mikrodenetleyicisi kullanan bir elektronik devre gerçeklestirilmistir. Piyasadaki standart kontrol kartları tek seviyeli eviricilerin anahtarlanmasına olanak saglamaktadır. Gelistirilen kontrol kartı ise çok seviyeli eviricilerle çalısmak üzere tasarlanmıstır. Bunun yanı sıra, günes enerjisi panellerinin verimleri oldukça düsük oldugundan, günes panellerinin maksimum güç noktasında (MPP) çalıstırmak çok önemlidir. Bu yüzden, tasarlanan kontrol kartı üzerinde MPP algoritması da bulunmaktadır. Ayrıca, tasarlanan kontrol kartının üzerinde RS232 seri haberlesme arabirimi mevcuttur. Böylece, kontrol kartı üzerinde gerçeklestirilen tüm fonksiyonların kullanıcının istegine göre bir bilgisayar yazılımı aracılıgı ile seçilebilmesine ve istenirse kullanıcıya rapor olarak verilebilmesine olanak tanınmıstır. Son olarak, gelistirilen kontrol kartının, gelistirdigimiz yazılım ile haberlesebilmesi için bir komut seti olusturulmustur. Böylece, kendi kontrol kartını gelistirmek isteyen veya daha görsel bir yazılım gelistirmek isteyen diger arastırmacılar için ortak bir taban olusturulması hedeflenmistir. Anahtar Kelimeler: Yenilenebilir enerji, Mikrodenetleyici, Denetleyici sistemleri. ABSTRACT: In this study, a new microcontroller circuit was designed and new computer software was implemented to control power flow currents of renewable energy system, which is established in Solar Energy Institute, Ege University, Bornova, Izmir, Turkey. PIC18F452 microcontroller based electronic circuit was designed to control another electronic circuit that includes power electronic switching components. Readily available standard control circuits are designed for switching single level inverters. In contrary, implemented circuit allows to switch multilevel inverters. In addition, because the efficiency of solar energy panels is considerably low, solar panels should be operated under the maximum power point (MPP). Therefore, MPP algorithm is included in the designed control circuit. Next, the control circuit also includes a serial communication interface based on RS232 standard. Using this interface enables the user to choose all functions available in the control circuit and take status report via computer software. Last, a general purpose command set was designed to establish communication between the computer software and the microcontroller-based control circuit. As a result, it is aimed that this study supply a basis for the researchers who want to develop own control circuits or more visual software. Key words: Renewable energy, Microcontroller, Control systems.

175-183

Authors: Bahadır KARASULU, Serkan BALLI, Serdar KORUKOĞLU, Aybars UĞUR

ÖZET: Karmasık bilimsel problemlerin etkin olarak çözümlenmesinde yüksek basarımlı hesaplama teknikleri kullanılmaktadır. Kutup dengeleme problemi, yapay zeka alanları içerisinde önemli yer tutan robotbilim dalının en temel ölçüm araçlarından biridir. Bu çalısmada kutup dengeleme problemi, Yapay Sinir Agı (YSA) ve yüksek basarımlı hesaplama teknigi kullanılarak çözülmüstür. Kutbu (çubugu) dengede tutmayı saglayan kuvvetin bulunmasında kullanılan destekleyici ögrenme yöntemini temel alan algoritma paralel ortama aktarılmıstır. Gerçeklestirimde C programlama dili ve paralel hesaplama teknigi için Mesaj Geçme Arayüzü kullanılmıstır. Bir YSA modeli olan Öz-örgütlemeli Harita Agı’na ait yapay sinir hücre dügümleri ve agırlıkları her biri dört çekirdekli altı adet (toplamda yirmi dört) islemciye sahip bir sunucu bilgisayardaki islemcilere dagıtılarak, farklı sinir hücre sayıları için performans degerleri elde edilmistir. Yöntemin basarısı sonuçlar üzerinden tartısılmıstır. Anahtar Kelimeler: Yapay zeka, Kutup dengeleme problemi, Paralel hesaplama, Yapay sinir agları, Ögrenme algoritmaları. ABSTRACT: High performance computing techniques can be used effectively for solution of the complex scientific problems. Pole balancing problem is a basic benchmark tool of robotic field, which is an important field of Artificial Intelligence research areas. In this study, a solution is developed for pole balancing problem using Artificial Neural Network (ANN) and high performance computation technique. Algorithm, that basis of the Reinforcement Learning method which is used to find the force of pole’s balance, is transfered to parallel environment. In Implementation, C is preferred as programming language and Message Passing Interface (MPI) is used for parallel computation technique. Self–Organizing Map (SOM) ANN model’s neurons (artificial neural nodes) and their weights are distributed to six processors of a server computer which equipped with each quad core processor (total 24 processors). In this way, performance values are obtained for different number of artificial neural nodes. Success of method based on results is discussed. Key words: Artificial Intelligence, Pole balancing problem, Parallel computing, Artificial neural network, Learning algorithms.

195-203

Authors: Yeliz PEKBEY

ÖZET: EULER, 1744 yılında sabit enine kesitli çubukların kritik burkulma kuvvetlerini, çubuk agırlıgını ihmal ederek hesaplamıstır. Daha ekonomik çubuklar için, çubuk agırlıgının da dikkate alınması ve çözüm yapılması gerekir. Literatürde, 10 degisik mesnetleme durumu için çubuk agırlıgı da dikkate alınarak hava ortamında kritik burkulma kuvvetleri ve asimptotik burkulma kuvvetleri hesaplanmıs ve bu kuvvetlerden hareketle 4 mesnetleme durumu için sudaki kritik kuvvetlerin bulunabilecegi, diger 6 mesnetleme durumuna ait sudaki kritik burkulma kuvvetlerinin ise hava ortamındakinden hesaplanamayacagı belirtilmistir. Bu çalısmada, bugüne kadar kritik burkulma kuvvetleri hesaplanmamıs, su içerisinde, üst ucu ankastre mesnetli alt ucu ankastreli kayıcı mesnetli çubuk için çözüm verilmistir. Anahtar Kelimeler: Suda burkulma, Bessel-Hankel fonksiyonları, Boyutsuz kritik burkulma kuvveti, Boyutsuz çubuk uzunlugu. ABSTRACT: In 1744, the critical buckling load with the assumption of uniform cross-section without weight of column were computed by Euler. Whenever an economical solution is required, the weight of column must be considered for solution of buckling analyses. In literature, the critical buckling load and asymptotic behaviour of heavy column in condition of atmosphere have inverstigated for ten different support types. When this literature is examined, it is stated that the differential equations of for four different suppport types in condition of water is similar to condition of atmosphere. However, the differential equations of other four different suppport types in condition of water is different from to condition of atmosphere. And it is stated that the critical buckling load these different suppport types in condition of water is not calculated from condition of atmosphere. The goals of this paper are to develop self weight buckling of column at its top fixed and lower end fixed-roller supported in condition of water. This paper, presents a analytical method for calculating the critical buckling load of the heavy column. Key words: Buckling in water, Bessel-Hankel functions, Dimensionless critical buckling load, Dimensionless, Critical length.

213-222

Authors: Paki TURGUT

ÖZET: Bu çalısmada, tekil temellerin optimum geometrik boyutlarının bulunması için, bir Genetik Algoritma (GA) programı gelistirilmistir. Tekil temellerin boyutlarının el veya bilgisayarlı çözümlerinde, tecrübeli bir tasarımcı tarafından baslangıçta yaklasık temel boyutlarının tahmin edilmesi zorunlulugu bulunmaktadır. Baslangıç temel boyutlarının tahmininden sonra, uzun zaman alan deneme-yanılma prosedürü takip edilerek boyutlar bulunmaktadır. Gelistirilen GA programında baslangıç temel boyutlarının tahmin edilmesine gerek kalmadan, tekil temel hacmi minimize edilerek, en uygun temel boyutları çok kısa sürede bulunmaktadır. Klasik metotların aksine, GA temel taban boyutları ile yüksekligini eszamanlı olarak hesaplamaktadır. Anahtar Kelimeler: Genetik algoritma, Tekil temel, Tasarım. ABSTRACT: In this study, a Genetic Algorithm (GA) has been developed in order to find the optimum geometrical sizes in pad footing design. In the solutions of pad footing sizes found by manually or/and software, there is a required assumption of pad footing sizes held by an experienced designer at the beginning. After the assumption of the initial pad footing sizes, the exact sizes have been determined by a time consuming trial and error process. In the developed GA software without the requirement in the assumption of initial pad footing sizes, the most suitable pad footing sizes has been determined within a short period by minimizing the pad footing volume. In contrast to classical methods, developed GA has simultaneously and relationally calculated the pad footing base sizes and its height. Key words: Genetic algorithm, Pad footing, Design.