Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

157-164

Authors: Hakan F. ÖZTOP, İhsan DAĞTEKİN

ÖZET: Bu çalışmada, L şeklindeki bir oyukta doğal taşınımla ısı transferi sayısal olarak incelenmiştir. Oyuğun bir tarafı soğuk, diğer taraf ise sıcak olarak alınmıştır. Tavan ve taban kısımları yalıtımlıdır. Doğal taşınım ısı transferini yöneten denklemler, bir sonlu hacim üzerinden integre edilerek tekil denklemler elde edilmiştir. SIMPLEM çözüm algoritmasını kullanan bir bilgisayar programı yapılmıştır. Hesaplamalar, Rayleigh sayısının 10 4 < Ra < 10 6 değerleri için elde edilmiştir. L şeklinin boyutları değiştirilerek hesaplamalar gerçekleştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Doğal taşınım, SIMPLEM algoritma, L biçimli oyuk. ABSTRACT: In this study, natural convection in a L-shaped enclosure was investigated numerically. The left hand side of enclosure is cooler than the right hand side of wall. Bottom and top walls are insulated. Governing equaitons for natural convection have been integrated over a finite control volume to obtain finite difference equations. For the solution a computer program was developed using SIMPLEM algorithm was used. Calculations were performed in the range of 10 4 Key words: Natural convection, SIMPLEM algorithm, L shaped enclosure. Key words: Natural convection, SIMPLEM algorithm, L shaped enclosure.

173-182

Authors: Hüdayim BAŞAK, Mahmut GÜLESİN

ÖZET: u çalışmada, prizmatik parçaların talaşlı imalat yöntemleriyle işlenmesinde kullanılan imalat unsurlarını içeren bir unsur tabanlı tasarım programı geliştirilmiştir. Çalışmanın amacı, imalat işlemlerinde kullanılan cep, kanal, delik gibi unsurların prizmatik parçalara eklenerek modellenebilmesi ve veri tabanına kaydedilmesidir.Geliştirilen bu sistemle, talaşlı imalat yöntemleri ile elde edilebilecek prizmatik parçalar kolaylıkla modellenebilmektedir. Anahtar Kelimeler: Bilgisayar destekli tasarım, Unsur tabanlı tasarım, Talaşlı imalat, Lisp. ABSTRACT: In this study, a feature based design program including manufacturing features which are used in machining of prismatic parts by chip removal methods has been developed. The aim of this study is to model the features such as a pocket, slot and hole that are used in machining operations by adding to prismatic parts and to save them in a database. With this developed system, prismatic parts that can be obtained by chip removal methods can be modelled easily. Key words: Computer aided design, Feature based design, Machining, Lisp.

189-198

Authors: Halil DEMİR, Abdulkadir GÜLLÜ

ÖZET: Taşlamanın temel amacı; iş parçasının istenen yüzey kalitesi ve ölçü tamlığında üretilmesini sağlamak ve sertliği 50 Rc’den yüksek olan malzemeleri işlemektir. Taşlamanın bitirme işlemi olması veya daha sonraki işlemlere iyi bir geçiş sağlaması bakımından taşlama parametrelerinin iyi seçilip doğru belirlenmesi gerekmektedir. Taşlama işleminde sürtünme ve deformasyonun etkisiyle iş parçası yüzeyinde kalıcı gerilmeler meydana gelmekte ve metalurjik hasarlar oluşmaktadır. Bu hasarları azaltmaya ve taşlama kalitesini artırmaya yönelik bir takım çalışmalar yapılmaktadır. Bu makalede taşlama kalitesinin artırılmasına yönelik yapılmış olan teorik ve deneysel çalışmaların bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Taşlama, Taşlama parametreleri, Taşlama kalitesi. ABSTRACT: The main purpose of grinding is to produce workpiece in required precision and surface finish. It is also used to machine workpiece above 50 Rc. Since the grinding is a finishing process or for a better passage to the following processes better combination of parameters in grinding must be achieved. In grinding process, because of the effect of the friction and subsequent plastic deformation residual stresses and metallurgic damages occurs in finished workpiece surfaces. Much work has been carried out to minimize these damages. In this article, the experimental and theoretical studies towards the improvement of grinding quality are reviewed. Key words: Grinding, Grinding parameters, Grinding quality.

207-214

Authors: Yusuf ŞAHİN

ÖZET: 50 VSD-C sertliğindeki karbon çeliklerinin, değişik şartlarda kaplamalı kesici takımlarla, takım ömrü ve aşınma davranışlarını belirlemek amacıyla, işlenebilirliği incelendi. Bu deneylerde, kesici takım olarak kaplamalı seramik takımlar ve kaplamalı karbür takımlar ile talaş kaldırma işlemleri gerçekleştirildi. Sertleştirilmiş çeliklerin işlenmesinde seramik kaplamalı kesici takımlar, karbürlü kesici takımlardan daha iyi performans gösterdi. Bunun yanında, aşınmış takım uçları taramalı elektron mikroskobu altında incelendi ve bu inceleme ile seramik esaslı takımda yan kenar aşınması yanında burun aşınmasının etkili olduğu görüldü. Karbür esaslı takım yüzeyinde ise kaplama maddesinin koptuğu ve abrazyon şeklinde krater aşınmanın oluştuğu gözlendi. Anahtar Kelimeler: Sertleştirilmiş karbon çeliği, Seramik takım, Karbür takım, Yan kenar aşınması, Takım ömrü. ABSTRACT: The investigation of machining AISI 1050 carbon steels hardened to the 60 HRC hardness was carried out to determine the tool life and wear behaviour of the various cutting tools under different conditions. These experiments were conducted at using coated ceramic cutting tools and carbide cutting tools. The experimental results showed that the coated ceramic tools exhibited better performance than those of the coated carbide tools when machining the hardened steels. Moreover, wear behaviour of cutting tools were investigated in a scanning electron microscope. Electron microscopic examination also indicated that flank wear, thermal cracks on the tool nose combined with the nose deformation on the tools were responsible for the wear behaviour of the ceramic tools. For the carbide tools, however, removal of coated material from the substrate tool and combined with the crater wear were effective for the machining the hardened steel. Key words: Hardened carbon steels, Ceramic coated cutting tool, Carbide coated tool, Flank wear, Tool life.

223-228

Authors: Yaşar KARAGÖZ, Galip KEÇECİOĞLU

ÖZET: “CNC” bilgisayar destekli nümerik kontrol sistemi demektir. Bu sistem sayesinde operatör, klasik tezgah ile yapamadığı pek çok işi kısa sürede, daha kaliteli ve dolayısıyla daha ucuza maledebilmektedir. “Parça programlama” terimi, bir parça veya belli bir makine aksamını işlemek üzere tasarlanmış teknolojik yöntem ve fonksiyonlara sahip bir tezgahın, tezgah kontrol birimine girilecek olan komutlar kümesini tanımlamaktadır. Bu çalışmada, CNC parça programlama tekniği ile bir silindirik pulluğun aktif yüzeyinin CNC freze tezgahında yapımı açıklanmıştır. Anahtar Kelimeler: Nümerik kontrol, Parça programlama, Silindirik pulluk. ABSTRACT: “CNC” is an abbreviation for computer aided numerical control systems. Thanks to this system, operators can achieve a lot of work which cannot be realized by classical looms, in a short time, with higher quality in cheaperway. The term of “Part Programming” defines a group of commands to be included in the loom control unit of a loom which is designed to process a part or a certain machine element having have some certain technological methods and functions. In this work, CNC part programming and processing methods are applied to the manufacturing of active surface of a cylindirical plough on CNC loom was investigeted. Key words: Numerical control, Part programming, Cylindirical plough.

235-241

Authors: Oğuz GÜRSOY

ÖZET: Klorlanmış organik bileşiklerin endüstriyel üretiminin ve yanmanın olduğu kimyasal proseslerin bir ürünü olan poliklorlanmış dibenzodioksinler (PCDDs) ve furanlar (PCDFs), çevrede hemen hemen heryerde bulunmaktadır. Bu durum insan sağlığı için potansiyel bir risk teşkil etmektedir. PCDD ve PCDF bileşikleri özellikle yağlı gıdalarda (tam yağlı süt ve süt ürünleri, et yumurta) birikerek insan vücuduna transfer olmaktadır. Bu makalede PCDD ve PCDF bileşiklerinin yapıları, bulaşma kaynakları, toksik etkileri, kontaminasyon kaynağı olarak süt, süt ürünleri ve anne sütü ve alınması gereken önlemler üzerinde durulmuştur. Anahtar Kelimeler: PCDD, PCDF, Toksik etki, Süt. ABSTRACT: Polychlorinated dibenzodioxins (PCDDs) and furans (PCDFs), by product of chlorinated chemical compounds production and chemical processes including combustion, are virtually ubiquitous in the environment. Because of this, PCDDs and PCDFs occur potantial risk for human health. PCDDs and PCDFs are known to exist at higher levels in fatty foods such as full-fat milk and dairy products, meat and eggs. They can accumulate in the fatty tissues of animals and humans. In this review, structure, contamination sources, toxic effects of PCDDs and PCDFs, milk, dairy products and mother’s milk as contamination source and preventive measures against PCDDs and PCDFs were discussed. Key words: PCDD, PCDF, Toxic effect, Milk.

251-260

Authors: Çetin KADAKAL, Nevzat ARTIK, Sebahattin NAS

ÖZET: Domates ve ürünlerinde en önemli kalite kriterlerinden biri, ürünün küf yüküdür. Domates ve ürünlerinde küf yükü; Howard küf sayım (HMC) metoduna göre yapılmaktadır. Küf yükü, son ürünün hijyenik koşullarda üretilip üretilmediğini göstermesi açısından önemlidir. Küf yükünün maksimum sınırı ülkeden ülkeye değişmekle birlikte % 40-60 (pozitif alan) arasındadır. Son yıllarda domates ve ürünlerinde ergosterol düzeyi küf yükü yerine yeni bir kriter olarak kabul edilmeye başlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Domates, Küf, Ergosterol, HMC. ABSTRACT: Mould amount is one of the most important quality factors for tomato and tomato products. Determination of the amount of mould in tomato and tomato products carry out by the method of HMC (Howard mould count). It is important to determine the amount of mould of the final product by the way of hygienic production. Maximum level of mould amount range between 40-60 % (positive area) depending on the standards of different countries. In recent years, the level of ergosterol started to use a quality factor instead of mould amount in tomato products. Key words: Tomato, Mould, Ergosterol, HMC.

269-276

Authors: Güngör TUNCER, Şafak G. ÖZKAN

ÖZET: Bu makale kapsamında genel olarak pomza incelenmiş ve ülkemiz ekonomisinde pomzaya verilmesi gereken önem gözler önüne serilmiştir. Sertliği 5-6 ve özgül ağırlığı 1-2 gr/cm 3 olan pomza, makro ölçekten mikro ölçeğe kadar birçok gözenek içermektedir. Gözenekler arası genellikle bağlantısız boşluklu olduğundan geçirgenliği düşük, ısı ve ses yalıtımı oldukça yüksektir. Bu üstün fiziksel özelliklerinden dolayı pomza, günümüzde birçok endüstride geniş kullanım alanına sahiptir. Çok basit madencilik ve üretim prosesleriyle üretilen pomza, Dünya’da inşaat sanayiinden tekstil sanayiine, tarım sanayiinden kimya sanayiine kadar birçok farklı alanda kullanım olanağı bulmaktadır. Bu çalışmada; ülkemiz ekonomisindeki yeri ve önemi günden güne artan pomzanın bir endüstriyel hammadde olarak tanıtılarak, bilim ve endüstrinin pomza madenciliği ve üretim proseslerine olan ilgisinin artırılması amaçlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Pomza, Madencilik, Pomza rezerv ve üretim istatistikleri. ABSTRACT: Within this paper, pumice is investigated in general and its importance is emphasized for our county’s economy. Pumice which has a hardness of 5-6 with a specific gravity of 1-2 g/cm 3 owns many pores from micro to microscale. Its heat and sound insulation is extremely high whereas its permeability is too low due to its pore’s independence from each other. It has got wide use areas in industry today due to those vital physical properties. Pumice which is produced by very simple mining and processing methods, has been used in many different fields, such as construction, textile, chemical and agricultural industries. This work aims to reveal scientific, technical and statistical information about pumice whose importance has been increasing day by day for our country’s economy as an industrial mineral and try to raise the common interests of both industrialists and scientists about its mining and processing. Key words: Pumice, Mining, Reserve and production statistics of pumice.

287-293

Authors: Coşkun HAMZAÇEBİ, Fevzi KUTAY

ÖZET: Kalite kavramı bir devrim değildir. Kalite kavramının gelişmesi bir evrimdir. Zaman içerisinde bir çok anlam kazanmıştır. Ancak kalite ve maliyet arasında bir ilişki kurulması, özellikle de bu ilişkide kalitesizliğin topluma verdiği zarar ve oluşturduğu maliyet ilk defa Taguchi tarafından ortaya konmuştur. Taguchi’ye göre kalite kayıpları hem maddi hem de sosyal kayıplardır. Geleneksel kalite anlayışı olan Goalpost yaklaşımı, ürün istenilen spesifikasyon sınırları içerisinde üretilmiş ise kalitenin sağlandığını varsaymaktadır ve kalite-maliyet arasındaki ilişkiyi sadece üretici açısından değerlendirmektedir. Taguchi Metodu ise, kalitesizliğin ürünün hedef değerden sapmaya başlamasıyla oluştuğunu ve ürün spesifikasyon sınırları dışında %100 bozulmanın meydana geldiğini söylemektedir. Bu yüzden kaliteyi sağlamak için yapılacak bütün çalışmalar, ürünü hedef değerde üretmeye yönelik olmalıdır. Taguchi kalite kayıplarını parasal olarak ifade eden kalite kayıp fonksiyonunu geliştirmiştir. Bu çalışmada, Taguchi’nin ileri sürdüğü kalite anlayışı ve Taguchi’nin kalite-maliyet ilişkisine bakışının geleneksel yaklaşımdan farklılıkları derlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Kalite, Taguchi, Goalpost, Kalite kayıp fonksiyonu, Kalite maliyetleri. ABSTRACT: The quality is not a novel concept in industry so the concept of quality has gradually been improved since mankind started to produce. During radical technological developments the quality concept has been meaningful to producers and buyers. Taguchi was the first quality expert to establish a correlation between the quality and cost and he stated that the loss of quality is the loss of society in this correlation. According to the traditional Goalpost method, the quality of the product is acceptable if the product’s specifications remain in the desired limits. The Goalpost method emphasises the correlation between the quality and cost only from production point of view. In particular, Taguchi strongly emphasizes that the loss of quality is a deviation from the target. According to the Taguchi, if the product out of the spesification limits, % 100 damage is incurred. Furthermore, Taguchi has improved the quality loss function which covers up non-quality concept in financial sector. Recently, Taguchi’s method has been widely used for industrial applications when compared with conventional goalpost philosophy. In this article, we have discussed Taguchi’s quality philosophy and difference between Taguchi method and Goalpost method. Key words: Quality, Taguchi, Goalpost, Quality loss function, Quality costs.

305-311

Authors: Hüdaverdi EROĞLU, Abdullah İSTEK, Mustafa USTA

ÖZET: Bu çalışmada, hammadde olarak Ankara ilinden temin edilen buğday (Triticum aestivum L.) sapları kullanılmıştır. Kuru yöntemle MDF üretiminde % 8, 10 ve 12 oranında üre formaldehit tutkalı yapıştırıcı, sulu amonyum klorürün % 30’luk çözeltisinden % 1 oranında sertleştirici olarak kullanılmıştır. Ayrıca, 5, 6 ve 7 dk’lık presleme süreleri denenmiştir. Buğday saplarının alkol-benzen, soğuk su, sıcak su ve % 1’lik NaOH çözünürlüğü sırasıyla; % 5.15, % 7.31, % 9.84 ve % 40.79 olarak bulunmuştur. Ayrıca, holoselüloz, selüloz, lignin ve kül miktarları sırasıyla; % 74.79, % 52.67, % 20.17 ve % 4.21 olarak belirlenmiştir. Yapılan lif morfolojisiyle ilgili çalışmalarda kullanılan buğday saplarının lif uzunluğu 1.2-1.5 mm, lif genişliği 12-16 µm, lümen çapı 4-6 µm ve çift çeper kalınlığı 7.5-11.5 µm bulunmuştur. Buğday saplarından MDF eldesi için en uygun lif üretim şartları; buhar basıncı 10.5 atm, buharlama süresi 4 dk ve liflendirme süresi 2 dk olarak belirlenmiş ve uygulanmıştır. Saman liflerinden 0.700 g/cm 3 ve 0.800 g/cm 3 , odun ve saman-odun karışımı (% 30 saman + % 70 odun, % 50 saman + % 50 odun, % 70 saman + % 30 odun) liflerden ise 0.800 g/cm 3 özgül kütleli MDF levhaları üretilmiştir. Tüm levhaların elastikiyet modülü, eğilme direnci, yüzeye dik çekme direnci ile 24 saatteki su alma ve kalınlığına şişme değerleri belirlenmiştir. Laboratuar koşullarında elde edilen MDF levhaların fiziksel ve mekanik özellikleri üzerinde yapılan değerlendirmeler sonucunda buğday saplarından en uygun MDF üretim koşulları; tutkal miktarı % 12, pres süresi 6 dakika, pres sıcaklığı 150 °C, pres basıncı 200-220 kp/cm 2 , sertleştirici miktarı % 1 ve saman/odun oranı % 50 -% 50 şeklinde belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Buğday sapı (Triticum aestivum L.), Orta yoğunlukta liflevha (MDF), Lif, Liflevha. ABSTRACT: In this study wheat straw was taken from Ankara province. In order to produce dry process MDF, urea formaldehyde resin was used at the ratio of 8 %, 10 % and 12 %, 1 % ammonium chloride was used as hardening agent on the basis of dry fiber weight. On the other hand, 5, 6 and 7 min. pressing times were applied. Alcohol benzene, cold water, hot water and 1 % NaOH solubility of wheat straw were 5.15 %, 7.31 %, 9.84 % and 40.79 % respectively. In addition, holocellulose, cellulose, lignin and ash contents were found as 74.79 %, 52.67 %, 20.17% and 4.21 % respectively. Optimum fiber morphology values were as follow; fiber length 1.2-1.5 mm, fiber width 12-16 µm, lumen diameter 4-6 µm and double wall thickness 7.5 -11.5 µm Optimum fiber production conditions for MDF manufacturing were as follows; Vapor pressure : 10.5 atm, steaming time : 4 minutes, defibration time : 2 minutes. 0.700 g/cm 3 , 0.800 g/cm 3 density straw MDF boards and 0.800 g/cm 3 density wood fiber MDF boards were manufactured. On the other hand, 0.800 g/cm 3 straw-wood fiber mixture MDF boards were produced at the rates of 70% -30%, 50%-50% and 30%-70%. Modulus of rupture (MOR), modulus of elasticity (MOE), internal bonding (IB), thickness swelling and water absorption of the boards were measured. After the evaluations of the results obtained, optimum straw MDF boards manufacturing conditions were as follows; Adhesive ratio : 12 %, pressing time : 6 minutes, press temperature : 150 °C, pressure : 200-220 kp/cm 2 , hardening agent : 1 % and straw - wood ratio 50 %- 50 %. Key words: Wheat straw (Triticum aestivum L.), Medium density fiberboard (MDF), Fiber, Fiberboard.